از مافیای موسیقی کشور تا غفلت مدیران فرهنگی!

به گزارش راهبرد معاصر؛ ساز و موسیقی از دیرباز با گوش های ایرانیان عجین شده و موسیقی سنتی به عنوان یکی از هنرهای ماندگار کشورمان به حساب می آید. به مرور زمان و با ورود به دهه هفتاد، سبک دیگری در موسیقی به عنوان موسیقی پاپ یا مردم پسند در فرهنگ جامعه، فراگیر شد که ضمن بیان روابط عاشقانه؛ دغدغه های فرهنگی، اجتماعی نیز مطرح گردید.

از آن جایی که موسیقی پاپ با روند رشد مدرنیته در ایران رابطه تنگاتنگی داشته، بنابراین با گذر زمان در هریک از مکان های عمومی حتی در سطح فروشگاه های کوچک نیز شاهد انتشار یکی از آلبوم های موسیقی پاپ هستیم. موسیقی پاپ اگرچه از نظر تعداد خواننده و آلبوم های منتشر شده نسبت به دهه هفتاد از رشد قابل توجهی برخوردار بوده ولی ماندگاری هریک از این آلبوم همچون گذشته قابل توجه نمی باشد. با وجود اینکه در ذهن بخشی از مردم، آهنگ های دهه هفتاد هنوز وجود داشته ولی تاریخ انقضای موسیقی پاپ فعلی کشور نهایتا به کمتر از یک دهه خواهد رسید، امری که نشان دهنده هیجانی بودن محبوبیت هریک از آلبوم ها در نگاه مردم می باشد. همچون گذشته شاهد هویت نوستالژیک در میان اذهان عمومی نیستیم و حتی یک موسیقی که در برهه زمانی خاص محبوب بوده پس از گذشت زمان، توسط مخاطبین پس زده می شود.

ورود (بندها) به عرصه موسیقی

چند سالی است که برای ورود به عرصه صدا و نوازندگی کافی است دو دانگ صدا وجود داشته باشد و یک گرته برداری ضعیف از خوانندگان خارجی و یا حتی داخلی شکل گیرد. آنچه در گذشته به عنوان صدای خاص در فروشگاه های عرضه آهنگ ها و آلبوم ها دیده می شد؛ حال جای خود را به سبک ها و گروه های موسیقی داده که صرفا به پرفورمنس در صحنه کنسرت فکر می کنند. البته نباید فراموش کنیم که شبکه های اجتماعی در رونق این نوع صداها نقش پررنگی داشته و حتی از آنها می توان به عنوان مروجین اصلی گروه های موسیقی در ایران نام برد.

بدون شک سال 96 را می توان به عنوان سال عرضه اندام گروه های موسیقی در ایران مطرح کرد. سالی که انواع و اقسام گروه های موسیقی با پسوند(بند) پا به عرصه این هنر محبوب گذاشته و گروه های نام آشنای فعلی، در کمترین زمان ممکن به شهرت عمومی رسیدند.  گروه هایی همچون ماکان بند، هوروش بند، پازل بند و ... از جمله مواردی بودند که تحت تاثیر حامیان تبلیغاتی بسیار قوی در کوتاه ترین زمان ممکن به محبوبیت رسیدند.

اما شیوه افزایش کسب محبوبیت در گروه های موسیقی نیز قابل توجه و تامل است. به منظور ذائقه سنجی مخاطبین، ابتدا چنین قسمت کوتاه از موسیقی در اینستاگرام منتشر شده و پس از دریافت فیدبک های لازم، کلیه آلبوم تهیه می‌شود. نقش اسپانسرهایی که در این جا به دلیل عدم وجود مدارک لازم نمی توان از آنها نام برد، در بزرگ نمایی گروه های موسیقی بسیار پررنگ بوده است. حامیان مالی هریک از گروه ها سعی کردند تا با چندین شیوه که البته برخی از آنها خلاف شئونات اسلامی و قوانین جمهوری اسلامی بوده به ترویج هرچه بیشتر آهنگ های تولید شده بپردازند.

آمادگی لازم برای مقابله مخاطب با آهنگ ها در فضای اینستاگرام و پس از آن رپرتاژ تبلیغاتی در رسانه ملی به عنوان اصلی ترین حامیان مالی گروه های موسیقی یا همان (بندها) در ایران بوده است. سیر محبوبیت یکی از گروه های موسیقی به نام هوروش بند در بازه زمانی کوتاه خود مبین، استراتژی تقاطع رسانه ملی و اینستاگرام درمحبوبیت زایی است.

گروه هوروش بند که در ساله 95 تاسیس شد با ترانه (به یاد تو می افتم) که توسط علی دارابی خوانده شده بود به شهرت نسبی رسید و تا کنون با ارائه 7 قطعه رسمی موسیقی با مجوز وزارت ارشاد توانسته نقش پررنگی در بازار موسیقی کشور داشته باشد.

با افزایش صفحات رقص در اینستاگرام و اجرای حرکات موزون با آهنگ های مختلف، بسیاری از گروه های موسیقی نیز بر آن شدند تا با استفاده از شهرت رقصنده ها و همچنین فالوورهای بالای آنها؛ به بهتر شنیده شدن آلبوم موسیقی خود کمک کنند. رقص معروف مائده هژبری با آهنگ (ماه پیشونی)‌ که هم وی را در صفحات اینستاگرامی معروف کرده و هم موجب شده تا این آهنگ برای مخاطبین ذهنیت سازی تصویری ایجاد نماید، یکی از پله های جهش هوروش بند در میان عامه مردم بود.

متاسفانه برنامه های پرمخاطب تلویزیونی هم در بهتر دیده شدن این گروه های موسیقی کم کاری نکرده و با دعوت از آنها تحت عنوان گروه های محبوب موسیقی، یک نوع رپرتاژ رایگان را در اختیار بندهای موسیقی ایران قرار دادند. برنامه هایی همچون دورهمی، خندوانه، فرمول یک و... از جمله برنامه هایی بودند ک اغلب گروه های موسیقی تازه متولد شده در آن حضور داشته و پس از حضور در این برنامه نیز کنسرت های آنها در سراسر کشور با مخاطبین بیشتری مواجه گردید. نباید فراموش کنیم که حضور گروه های موسیقی در برنامه هایی با مخاطب میلیونی در رسانه ای، سکوی پرتابی برای شهرت این گروه ها شده و به نحوی می توان شهرت فعلی آنها را مدیون تلویزیون دانست.

حضور ماکان بند در برنامه خندوانه

حضور علی دارابی(خواننده هوروش بند) در برنامه دورهمی

در آن برهه زمانی حتی شائبه دریافت وجه نقد توسط علی اوجی به دلیل دعوت از خوانندگان موسیقی نیز در فضای مجازی مطرح گردید که البته پس از آن تکذیب شد. رخدادی که پس از ورود مترتب خوانندگان مشهور به رسانه ملی در اذهان عمومی بیش از پیش پررنگ تر شد.

انتخاب آهنگ (ماه پیشونی) به عنوان برگزیده آهنگ مردمی

پس از چندین سال غفلت در برگزاری یک جشنواره موسیقی که وجهه مردمی نیز داشته باشد، برگزاری جشن موسیقی ما، یکی از پرمخاطب ترین جشنواره های موسیقی در کشور شد. البته نقص بزرگ این جشنواره این بوده که هیچ گونه معیار مناسبی برای معرفی بهترین های موسیقی کشور گویا وجود نداشت و به همین منظور انتخاب بهترین قطعه موسیقی پاپ از نگاه مردم شاید هیجان انگیزترین انتخاب این جشنواره باشد. پنجمین سال برگزاری این جشنواره خالی از حاشیه نبود. وقتی آهنگ (ماه پیشونی)‌به عنوان قطعه برتر سال 96 از نگاه مخاطبین انتخاب گردید، شاید خیلی از متخصصین و نخبگان موسیقی کشور با تعجب و بهت نسبت به این انتخاب می نگریستند.

گروه موسیقی(هوروش بند) که به ضرس قاطع می توان گفت قبل از سال 95 هیچ گونه صبغه هنری نداشته به یکباره به اصلی ترین انتخاب مردم مبدل گردید. اثری در میان مردم منتخب شده که از بعد محتوایی هیچ مفهوم حقیقی یا انتزاعی را به مخاطب القا نکرده و می‌توان از آن به عنوان یک اثرسخیف یاد کرد. عدم وجود ارزش های زیبایی شناسی موسیقایی و دل خوش بودن که جنبه های شاد موسیقی یکی از بارزترین مولفه های این آهنگ بوده است.

شهرت سازی در میان غفلت مدیران فرهنگی کشور

متاسفانه ناکارآمدی مدیریتی در میان مدیران فرهنگی کشور موجب شده تا مافیای موسیقی با همراهی برخی از هم پیاله های خود در رسانه ملی در برندسازی خوانندگان تازه وارد موفق شوند. در واقع آنچه برای مدیران کنونی مهم بوده، بیشتر دیده شدن برنامه ها بر هر شیوه ای بوده؛ رفتاری که برخلاف ضوابط و آرمان های رسانه ملی می باشد.

در همین راستا شاهد یک نوع بی تحرکی در میان مدیران وزرات ارشاد نیز بوده ایم به نحوی که گویا مسیر موسیقی کشور را همچون بازار آزاد در حوزه اقتصاد، مافیای موسیقی تعیین می کنند و مدیران این وزارتخانه کوچکترین دخالتی در فرهنگ سازی عمومی با حمایت از موسیقی فاخر ندارند. به طور طبیعی تکرار این شیوه شهرت سازی در جامعه نه تنها موجب از دست دادن استعدادهای واقعی موسیقی کشور می شود بلکه با تغییر ذائقه مخاطب، به دشمن خارجی در راستای اثرگذاری بیشتر در عرصه جنگ نرم کمک خواهد.