به گزارش راهبرد معاصر؛ سردار علی عبداللهی معاون هماهنگکننده ستادکل نیروهای مسلح در برنامه گفتوگوی ویژه خبری درباره ابعاد حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: یکی از پیچیدهترین سیستمهای دفاعی کشور پدافند هوایی است. بخشهای زیادی در این بخش دخیل هستند که باید با هم هماهنگ شوند. از طرفی هم اهداف هوایی شرایط مختص خود را دارند و در حقیقت مختصات سهبعدی دارند. مجموع این متغیرها دفاع هوایی را پیچیده میکند و کار در این حوزه سرعت بالایی را میطلبد.
وی افزود: این اتفاق حدود ساعت 6:15 دقیقه 18 دی ماه رخ داد. فرمانده هوافضای سپاه در مأموریت غرب کشور بود و بعد از یک ساعت به وی اطلاع میدهند او هم به سلسلهمراتب خودش اطلاع میدهد. هر ردهای که گزارش میدهد باید برایش گزارش محرز شود. طبیعتاً بررسی اولیه زمان میبرد. حدود ساعت 7 بعدازظهر به ستادکل اطلاع دادند که این اتفاق رخ داده و ستادکل بازرسان فنی را فراخوانی کرد ساعت 8 این افراد جمع و تا ساعت 10 توجیه و ساعت 10 شب چهارشنبه به مأموریت اعزام شدند.
عبداللهی ادامه داد: حوزه مأموریت و بررسی این افراد زیاد بود و باید با تمام افرادی که در این پروسه نقش داشتند صحبت میکردند که حدود 38 ساعت طول کشید و بعدازظهر روز جمعه گزارش بخشهای مختلف آماده شد و غروب روز جمعه تحقیقات جمعبندی شد و ستادکل درخواست جلسه اضطراری از شورایعالی امنیت ملی کرد تا برای اعضای شورا هم موضوع محرز شود. ساعت 10 شب جلسه شورا تشکیل شد و ساعت 12 جمعهشب گزارش تهیه و شنبه به ملت عزیز اعلام شد.
معاون هماهنگکننده ستادکل تصریح کرد: بهاعتقاد کارشناسان این بررسی در سریعترین زمان ممکن انجام شده است. ما در سیستم چیزی نداریم که کسی بخواهد خبری را بیرون بدهد، اخبار باید در سلسلهمراتب قرار گیرد و در صورت تأیید منتشر شود. مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری از نگاه خودشان مطالبی را بیان کردند. وقتی هواپیما موتورش دچار آتشسوزی میشود هفتاد درجه گردش به راست میکند، این از دیدگاه خلبانی این است که هواپیما دچار نقص فنی شده و میخواهد فرود بیاید.
عبداللهی اضافه کرد: در آن زمان سامانههای دفاع هوایی ما در آمادهباش صددرصد بودند ولی این بهمفهوم درگیری نیست. ما در هشت سال دفاع مقدس در حال جنگ بودیم اما در تمام این مواقع حالت پروازممنوع نبود. وقتی مرکز راداری ما اعلام وضعیت قرمز میکرد در چنین حالتی پروازهای عادی قطع میشود چون در آن زمان سیستمهای دفاع هوایی آتش بهاختیار هستند اما در این موضوع سیستمهای ما آتشمحدود بودند و باید برای شلیک دستور میگرفتند، لذا ما باید حمله را کاملاً تشخیص دهیم تا اعلام پروازممنوع کنیم.
وی عنوان کرد: یک گزارشی از سیستم فرماندهی کنترل مبنی بر شلیک موشکهای کروز از جنوب کشور به مرکز منطقهای پدافند اعلام میشود. موشک کروز در ارتفاع پایین حرکت میکند و این که بشود در همه نقاط موشک کروز را کشف کرد شاید ممکن نباشد و برای این امر دیدهبانهایی در برخی نقاط پیشبینی کردهایم. بعد از مدتی مرکز مربوطه سؤال میکند که "این موضوع چه شد؟"، که اعلام میکنند "وضعیت قرمز منتفی است"، اما ارتباط سامانه پدافندی با مرکز قطع شده بوده است. وقتی هواپیما از باند بلند میشود یک گردش ده درجه میکند که بهشکل هدف نزدیکشونده به سامانه پدافندی در میآید که سامانه به آن شلیک میکند. زمانی که رادار سامانه این هواپیما را میگیرد ارتفاع آن در حد موشک کروز بوده چون هواپیما در زاویه صفر این سامانه بوده که کمترین سطح مقطع راداری را داشته اما ارتباط سامانه دچار اخلال بوده و کاربر هم شرایط خاصی داشته است که موجب خطای انسانی میشود. البته وقتی هواپیما در زاویه صفر قرار میگیرد نمیشود بهصورت موشک کروز دیده شود اما چون ارتباط سامانه قطع بوده کاربر با محاسباتی که انجام داده به این نتیجه رسیده که هدف موشک کروز است.
وی اظهار داشت: سیستم اطلاعاتی در حال بررسی نقش نفوذ در این موضوع است اما تاکنون به نتیجهای نرسیدهایم.
عبداللهی در باره احتمال جنگ الکترونیک هم گفت: اینکه آمریکاییها چنین اقداماتی را بکنند مسبوق به سابقه است. آنها با استفاده از سامانههای الکترونیکی در سامانههای پدافندی و راداری میتوانند اختلال ایجاد کنند اما در این مورد با توجه به سامانه راداری ما و هواپیما قدری پذیرش اختلال سخت است البته یک تیم بررسی الکترونیک هم در این زمینه مشغول به کار هستند.
معاون هماهنگکننده ستادکل ابراز کرد: ما در قرارگاه دفاع هوایی کشور یا در مرکز رادار تهران نماینده داریم. وی در جریان همه پروازها قرار میگیرد. وی اطلاعات پروازها را به مرکز فرماندهی اعلام میکند و آنها هم به یک رده پایینتر اعلام میکنند اما به سامانه چیزی اعلام نمیشود مگر اینکه سامانه در مورد یک پرنده ابهاماتی داشته باشد.
وی افزود: در این حادثه فرصت سامانه برای استعلام بسیار کم بوده است. همه شواهدی که کاربر سامانه داشته است حاکی از این بوده که یک هدف متخاصم بهسمت او میآمده است.
وی گفت: اضافه شدن این سامانه به رینگ پدافندی از قبل برنامهریزی شده بوده است و در شرایط خاص این کارها صورت میپذیرد.
عبداللهی عنوان کرد: فیلمهای فضای مجازی برای ما خیلی قابل استناد نیستند چون ممکن است فیلمها ساختگی باشد یا مربوط به حوادث مشابه باشد. همچنین در مورد قطع ارتباط سامانه تحقیقات باید ادامه پیدا کند. اینکه اپراتور چرا شلیک کرده است باید دنبال شود. در ابعاد اختلالات الکترونیکی باید تحقیقات دنبال شود و اینکه نوع انفجار چگونه بوده است در حال بررسی است.
معاون هماهنگکننده ستادکل نیروهای مسلح تأکید کرد: تا این مرحله مشخص شده است این هواپیما بر اصابت یک شیء خارجی سقوط کرده است و در صورتی که مورد خاصی باشد به اطلاع مردم خواهد رسید. در این حادثه تا کنون چند نفر به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی شدهاند و نتیجه کار به مردم اطلاع داده خواهد شد.
وی در پایان گفت: جامعه ما به نیروهای مسلح اعتماد دارند و نیروهای مسلح برای مردم هستند. نیروهای مسلح در این حادثه صادقانه همه چیز را گفتند و آنچه را باید گفته شود نیروهای مسلح ما حتماً اطلاعرسانی خواهند کرد. هیچ مشکلی در امنیت هوایی کشور نداریم و همه پروازها برقرار است و اتفاقات مشابه این هم در دنیا رخ داده است. این یک خطای انسانی بوده است و در حال بازنگری آییننامهها هستیم تا در صورت وجود ایراد آن را برطرف کنیم.
منبع: تسنیم