سپاه قدس هیچ مرزی برای خدمت به انسانیت ندارد

به گزارش راهبرد معاصر، «شهید سپهبد سلیمانی نماد وحدت بود و جمع کردن «رزمندگان بدون مرز» بدون در نظر گرفتن نژاد و آیین و مذهب و رنگ و ملیت در سپاه قدس جهت حفظ کرامت انسانی هنر ایشان بود و این نشانه استحکام درونی و قدرت بیرونی ما در جبهه مقاومت و تداوم همین راه نورانی تا نابودی کامل صهیونیسم و آمریکای جنایتکار است»، «داعش را درست کردند؛ آمریکا او را تجهیز کرد، نه برای عراق و سوریه، بلکه هدف اصلی و نهایی ایران بود. می‌خواستند مرز‌ها و شهر‌ها و خانواده‌های ما را دچار ناامنی و تشویش کنند؛ این‌ها متوقف شدند به کمک همین جوانان مؤمن و عزیزی که رفتند و این تلاش بزرگ را انجام دادند».

خطبه‌های تاریخ ساز رهبر انقلاب در نماز جمعه 27 دی ماه 98 مشحون از نکات مهم و قابل توجه بود، چه برای مردم ایران، مسئولین، دشمنان، ملت ها و دولت های منطقه و مسلمان و مخاطب جهانی. اما دو آفرینش کلامی ویژه در بیانات ایشان بود که نیازمند تامل و تحلیل است. اول، استفاده از تعبیر «رزمندگان بدون مرز» برای نیروی قدس سپاه و دوم، استراتژی «ایران قوی» بعنوان نقشه پیش روی و راه حل مشکلات کشور.

ایشان در توصیف سپاه قدس فرمودند: «سپاه قدس یک نهاد انسانی و دارای انگیزه‌های بزرگ و روشن انسانی مشاهده‌ کنیم. نیرویی است که با سعه‌ی صدر به همه جا و همه کس نگاه می کند. اینها «رزمندگان بدون مرز» هستند. رزمندگانی که هرجا نیاز باشد، آنها در آنجا حضور پیدا میکنند؛ کرامت مستضعفان را حفظ میکنند، خود را بلاگردان مقدّسات و حریمهای مقدّس می کنند. همین ها سایه جنگ و ترور را از کشور خودمان هم دفع می کنند. به کمک غزه و فلسطین می روند اما برای خودمان هم امنیت ایجاد می کنند. البته همه نیروهای مسلح ما زیربنای فکری‌شان الهی است».

پس از فرمان امام خمینی به شورای انقلاب در دوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۸ مبنی بر شکل گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شورای فرماندهی سپاه در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۸ طی اطلاعیه‌ای وظایف کلی سپاه را اعلام کرد که بر اساس بند هفتم این اطلاعیه، حمایت از «نهضت‌های رهایی بخش و حق‌طلبانه مستضعفان جهان تحت نظارت رهبر انقلاب» یکی از وظایف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر شمرده شد.

پس از آغاز جنگ تحمیلی و در ۲۶ شهریور سال ۱۳۶۴ امام خمینی(ره) در فرمانی، ساختار جدید سپاه را در تجهیز به سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی ابلاغ کردند و این ساختار در سال ۱۳۶۹ و با فرمان حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی به دو «نیروی مقاومت بسیج» و «قدس» توسعه پیدا کرد. به دنبال این توسعه ساختار، نمایندگان مجلس شورای اسلامی قانون سپاه را با توجه به تدابیر و رهنمودهای فرماندهی معظم کل قوا بررسی کردند و در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۷۰ این قانون تصویب و با تایید شورای نگهبان در تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۰۷ توسط ستاد فرماندهی کل قوا به سپاه ابلاغ شد این قانون مشتمل بر ۲۳۵ ماده و ۲۰۶ تبصره است.

«قرارگاه رمضان» که تشکیلات رسمی ستاد جنگ‌های نامنظم سپاه برای عملیات برون‌مرزی بود، در سال 1362تشکیل شد و وظیفه آن تشکیل تیپ‌های مرزی متشکل از نیروهای مبارز عراقی، تشکیل گردان‌های اطلاعاتی و عملیاتی، تاسیس رادیو برون‌مرزی در منطقه برشمرده شد.

گرچه تشکیل نیروی قدس مربوط به اوخر دهه ۶۰ است، اما سابقه تشکیلات برون‌مرزی در سپاه پاسداران به اوایل انقلاب و واحد «نهضت‌های آزادی‌بخش» باز می‌گردد، حتی پس از آن و در خلال جنگ تحمیلی نیز تشکیلات دیگری مانند قرارگاه رمضان و تیپ بدر نیز در همین زمینه تشکیل شد. تیپ بدر نیز یکی دیگر از تجربیات ایران در زمینه کار برون‌مرزی بود که در سال ۱۳۶۱ با استفاده از مجاهدین عراقی و در خلال جنگ تحمیلی به فرماندهی شهید اسماعیل دقایقی تشکیل شد. در نهایت با چنین تجربه‌ای نیروی قدس سپاه با فرماندهی «سردار احمد وحیدی» آغاز به کار کرد.

رویکرد نیروی قدس در روابط خارجی

«تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان» و «حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان» موضوعی است که در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در تشریح وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران برای تنظیم سیاست خارجی بر آن تاکید شده است. از آنجا که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از نهادهای نظام جمهوری اسلامی ایران است، وظیفه حمایت از مستضعفان جهان یکی از وظایف سپاه نیز محسوب می‌شود. این وظیفه سپاه یعنی «تعهد برادرانه و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان» در ساختار درونی سپاه بر عهده نیروی قدس سپاه گذاشته شده است که موظف به پیگیری این وظیفه قانونی است.

مجله آمریکایی «نشنال اینترست» در مقاله‌ای با عنوان «سلاح مخفی ایران» با اشاره به حوادث سوریه می نویسد ایران قابلیت های نامتقارن فراوانی را در خود ایجاد کرده است که توسط بخش های مختلفی در این کشور از جمله سپاه پاسداران، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و غیره پیگیری و هماهنگ می‌شوند. یکی از بخش ها که می‌توان از آن با عنوان «شناخته شده ناشناس» و «محرک اصلی در تدبیرهای برون مرزی جمهوری اسلامی ایران» یاد کرد واحد قدرتمندی به نام سپاه قدس است که تمرکز اصلی آن بر مسئله صدور انقلاب اسلامی و ایجاد بازدارندگی است. با بررسی اقدامات نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر دستگاه‌های نظامی مانند ستادکل نیروهای مسلح و وزارت دفاع در عرصه دیپلماسی نظامی، نیروی قدس را می‌توان بازوی توانمند اجرایی در عرصه سیاست خارجی برشمرد که با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط مانند شورای عالی امنیت ملی و وزارت امور خارجه نقش عملی خود را در پیاده کردن سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌کند.

تشکیلات سپاه قدس

ساختار نیروی قدس سپاه در بُعد نیروی انسانی بر مبنای نیروهای کیفی استوار است که در این ساختار، کیفیت بر کمیت غلبه دارد و به جای استفاده وسیع از نیروی انسانی، بر تعداد محدود اما با تجربه و کارآمد تکیه شده است؛ این ساختار از آنجایی هوشمندانه به نظر می‌رسد که کثرت نیروی انسانی علاوه بر صرف هزینه‌های زیاد، یکی از عوامل عدم تحرک سازمان و ناکامی در اجرای ماموریت محسوب می‌شود.

نیروی قدس برای ارتباط با مناطق عملیاتی خود برخوردار از یک بدنه کارشناسی خبره است که این کارشناسان به دلیل ارتباط مستقیم، موثر و درازمدت با حوزه ماموریت، تسلط بسیار خوبی بر حوزه دارند. خروجی کار مطالعاتی و کارشناسی این بدنه نهایتا تبدیل به طرح‌های عملیاتی می‌شود و رده‌های مربوطه برای اجرای آن طرح، تحت نظارت مستقیم فرماندهی نیرو وارد عمل می‌شوند.

از سوی دیگر، چابکی ساختار نیروی قدس باعث شده تا عملکرد این نیرو طی سال‌های گذشته به طرز چشمگیری در مقابله با داعش مورد تحسین طرف‌های مختلف قرار گیرد به طوریکه صهیونیست‌ها اذعان دارند در حالیکه ائتلاف بیش از ۴۰ کشور با وجود برخورداری از منابع و امکانات عظیم نتوانست حرکت داعش را مهار کند، مبارزات نیروی قدس و فرماندهی آن نه تنها منجر به تحمیل شکست‌های گوناگون بر داعش شده است بلکه منطقه و جهان نیز به نقش برتر و موثر ایران پی برده است.

ذکر این نکته ضروری است که اقدامات نیروی قدس لزوماً در عملیات نظامی و میدانی مستقیم خلاصه نمی‌شود، بلکه شامل آموزش، سازماندهی، توجیه، انتقال تجربه و پشتیبانی از گروه‌های بومی همسو در مناطق مختلف می‌شود که در این حوزه می‌توان «تشکیلات حزب‌الله لبنان» را یکی از نمونه‌های موفق گروه‌های جهادی و مکتبی برشمرد که امروز به یکی از وزنه‌های تاثیرگزار در منطقه تبدیل شده است.

علاوه بر حزب الله لبنان، دیگر گروه‌های مقاومت در منطقه غرب آسیا مانند انصارالله، حشدالشعبی، فاطمیون، حیدریون، حماس و ... که در مکتب اسلامی و حمایت از مستضعفان جهان شکل گرفته‌اند، امروز به وزنه‌های اثرگذار و تعیین کننده‌ای در منطقه تبدیل شده اند.

‌رزمندگان بدون مرز همان نیرو‌های جهادی ظلم‌ستیز

دفاع از مظلوم و مقابله با ظالم ازجمله ویژگی‌های انسانی و الهی است که ریشه در فطرت داشته و مورد تأیید تمامی انسان‌ها و ملت‌های آزاده می‌باشد. پیامبر بزرگ اسلام حضرت محمد (ص) به «پیمان حلف‌الفضول» که در آن به دفاع از افراد مظلوم و غریب تأکید شده بود و متعلق به قبل از دوره اسلام بود، افتخار می‌کرد و قرآن کریم نیز بر فریادرسی مظلومان فرمان داده است.

کمک به دیگران وقتی فراتر از مرز‌های قومیتی و جغرافیایی باشد، نشان از ایثار و ازخودگذشتگی و نوع‌دوستی و تقدیس و تکریم نیز می‌شود که نمونه آن، احترام و اعتبار «پزشکان بدون مرز» می‌باشد که برای مداوای مجروحان حوادث و بحران‌های بشری، از تمامی ملل عضوگیری و در هرکجای دنیا که شرایط پرخطر و کمبود‌های امدادی و درمانی جان انسان‌ها را تهدید کند، حضور پیدا کرده و به‌صورت داوطلبانه به انجام وظایف پزشکی می‌پردازند. یکی از نوآوری‌ها و اقدامات جمهوری اسلامی ایران که ریشه در ارزش‌های دینی، انقلابی و حتی انسانی دارد، کمک به ملت‌های مظلومی است که با ظلم، ترور، اشغال و استثمار مواجه باشند. این کمک توسط رزمندگان بدون مرز انجام می‌شود که نیروی قدس سپاه زمینه انسجام‌بخشی، سازماندهی و حضور میدانی آنان را فراهم می‌سازد. مهم‌ترین عرصه‌هایی که رزمندگان بدون مرز حضور داشته‌اند، عبارتند از:

۱- مبارزه با ظلم و اشغالگری تروریست‌های صهیونیستی و اشغالگر فلسطین که امروز نه‌تنها رزمندگان فلسطینی و لبنانی در دفاع از کشورها و مردم خود، مقاومت و مبارزه را با حمایت نیروی قدس پیش می‌برند، بلکه رزمندگانی از سایر کشور‌ها مثل عراق، سوریه، پاکستان، افغانستان و ایران نیز در آرمان مبارزه با ظلم واشغالگری صهیونیست‌ها و دفاع از مظلومیت مردم فلسطین حضور داشته و ظرفیت عظیمی در مقابله با تروریسم صهیونیستی در کشور‌های مختلف به‌وجود آمده است.

۲- مبارزه و نابودی تروریسم تکفیری در عراق و سوریه که با هدایت و راهبری نیروی قدس و فرماندهی سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی توانست از حرم و همچنین حریم انسانی مظلومان عراقی و سوری در برابر توحش و جاهلیت، با تکیه بر رزمندگانی از ایران، افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، لبنان و... دفاع کند. این رزمندگان نه‌تنها از شیعه و سنی مسلمان، بلکه ایزدی و مسیحی نیز در برابر ظلم تروریست‌های وحشی دفاع کرده و حتی مانع توسعه تروریسم وحشی به کشور‌های غیرمسلمان شدند.

ویژگی اصلی این رزمندگان، مشارکت داوطلبانه و جهادی آنان در امر دفاع از مظلومان و مبارزه با ظلم و توحش می‌باشد که با کم‌ترین هزینه نیروی عظیم و قدرتمندی را در جغرافیای جهان اسلام پدید آورده که از بالا‌ترین سطح اثربخشی برخوردار است. عوامل مولد این اثربخشی عبارتند از:

۱- اتکا به عقاید و باور‌های دینی و برخورداری از روحیه و انگیزه جهادی که آنان را خستگی‌ناپذیر، پرتلاش و شکست‌ناپذیر می‌سازد.

۲- برخاسته از متن مردم و حضور در متن مردم و برای مردم که در عین گمنامی از پشتوانه مردمی بهره‌مند ساخته و تأمین رزمنده را به هر تعداد مقدور و ممکن می‌نماید.

۳- حضور در کشور‌های مختلف و پراکندگی که امکان بسیج و به‌کار‌گیری در تمام جغرافیای جهان اسلام و بلکه فراتر از آن تمام جهان را مقدور می‌سازد.

ویژگی اصلی این رزمندگان، مشارکت داوطلبانه و جهادی آنان در مبارزه با ظلم و توحش ظالمانه است که البته محدود به مسلمانان نیز نمی‌باشد و از مرز‌های دینی و مذهبی عبور کرده که نمونه آن، حضور زنان و مردان مسیحی در دفاع از مظلومان فلسطینی است. نکته آخر اینکه رزمندگان بدون مرز گرچه از مرز‌های جغرافیایی و حتی مذهبی برای مبارزه با ظلم و ستم عبور کرده و حاضر به مبارزه و کمک در هرکجای جغرافیای جهان هستند، اما همچنان به ملیت و مذهب خویش وفادار بوده و ذره‌ای از تعلقات دینی و میهنی آنان کاسته نشده بلکه مبارزات آنان افتخاری برای مذهب و وطن‌شان خواهد بود.

نیروی قدس: نهاد انسانی و رزمندگان بدون مرز

شاید نخستین بار بود که رهبر معظم انقلاب به صورت واضح مانیفست و مرام نامه سپاه قدس را در تریبون های عمومی و رسمی تشریح کردند. آن هم نه به عنوان نیروی صرفا ملی یا صرفا اسلامی، بلکه به عنوان نیروی انسانی با زیربنای فکری الهی که هر جا فریاد استمدادخواهی یک مظلوم یک انسان ورای دین و مذهب و نژاد و کشورش میرسد، به یاری اش می شتابد.

این توصیف، چند معنا داشت:

اولا: به وضوح یک پدافند هدفمند علیه رژیم تروریستی آمریکا و متحدان آن است که با تبلیغات وسیع رسانه ای تلاش میکنند سپاه پاسداران را به عنوان نیرویی تروریست و ضدبشر به مردم خود معرفی کنند و با همین تصویرسازی دروغین درصدد هستند ترور وحشیانه شهید سپهبد سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس را توجیه کنند و مشروع جلوه دهند.

ثانیا: تاکید بر اینکه سپاه قدس در هر کجای جهان، ماموریت حمایت از مستضعفان را بر دوش می کشد، به معنای گسترده تر شدن حوزه اقدام و ضریب تاثیرگذاری و حیات بخشی این نیروست. از  زنان ایزدی، تا شهرهای سنی نشین عراق، مسیحیان سوریه، کردهای سوریه و عراق، تا مسیحیان و اهل سنت و شیعه لبنان تا اهل سنت فلسطین و شیعیان زیدی یمن و... گواهی بر رویکرد فراملیتی و فرامرزی و انسان دوستانه این نیروی نجات بخش است. که سند آن در تحولات منطقه آشکار و عیان است. اخراج اشغالگران اسرائیل از لبنان، تسلیح مقاومت فلسطین در برابر اسرائیل، رهایی عراق و سوریه از چنگ داعش، حمایت از پابرهنگان یمنی در برابر عربستان و هم پیمانانش و.. اینها کارنامه های درخشان این نهاد انقلاب برای پاسداشت انسانیت است.

ثالثا: رهبر معظم انقلاب با این توصیف، در حقیقت بر این باورند که ماموریت سپاه قدس، صرفا حمایت از گروه های مقاومت نیست. حمایت از گروههای مقاومت تنها بخشی از رسالت این نیروی انسان مدار است. هر مظلومی هر انسانی هر مستضعفی تحت چتر حمایت و دست پدرانه این نیرو است و خواهد بود. ماموریت این نیرو، حراست از «حقوق بشر» به معنی واقعی کلمه است، نه آنچه مدعیان دروغین آن در جهان بر خود می نامند.

رابعا: این ماموریت سپاه قدس، ترجمه عملیاتی اصل سوم قانون اساسی است که بیان می کند جمهوری اسلامی موظف به حمایت از مستضعفان و جنبشهای آزادی‌بخش در دیگر کشورهاست با حفظ حاکمیت آن کشورها. نیروی قدس قرار نیست در امور دیگر کشورها به صورت غیرقانونی دخالت کند، بلکه هرگاه آنها نیاز به مدد این نیرو داشتند، به یاریشان خواهد شتافت. ورای منافع مادی و مالی. به صورت مستشاری، به صورت نظامی، به صورت فرهنگی و هر صورتی.

 جهان‌وطن و آرمان‌گرا

آرمان های فراملی و انسان محور سپاه قدس بدان معنا نیست که از امور داخلی و افزایش ضریب قدرت هسته مرکزی خود ایران غافل بماند. برعکس برکت حرکتهای انسانی نیروی قدس، افزایش عمق امنیتی ایران است. دست بر جای مانده از پیکر شهید سلیمانی در فرودگاه بغداد، سمبلی است از جهاد تا پای جان سپاه قدس که اجازه نمی‌دهد مردم ایران، ذره‌ای از آرامش و آسایش و امنیت خود دور شوند. آنها با دشمن در لانه خود روبرو می‌شوند و می جنگند و هرگز اجازه نمی‌دهند پوتین های دشمن به خاک ما و درب خانه مردم ایران برسد. داعش تا 50 کیلومتری کرمانشاه، در دیاله عراق می‌رسد اما در همانجا له میشود و مرز ایران در امن و آسایش شب را به سر می‌کند. پایگاه آمریکا در دویست کیلومتری ایران در عراق و افغانستان و کویت و ترکیه و... قرار دارد اما هرگز جرات نمی کند خانه یک ایرانی را هدف قرار دهد.

ذکر این نکته و تاکید بر آن در بیانات رهبر معظم انقلاب، ارسال این پیام است که گمان نشود چون سپاه قدس یک استراتژی جهانی و انسانی را در پیش دارد، از هدف ماهوی و علت موجودیت خود افول می‌کند. استراتژی فراملی و فرامنطقه‌ای سپاه قدس به منزله آرمان اصلی و بنیادین آن یعنی آزادی فلسطین نیست. بلکه برعکس، نگاه جهانی و انسان‌گرای این نیرو، خود عامل و موجد ماموریت نابودی اسرائیل و تضعیف ارباب آن آمریکا و نظام استکباری در جهان است. به تعبیر دیگر اگر زمانی امام خمینی (ره) پیروزی در جنگ با صدام و فتح کربلا را مقدمه فتح قدس می خواند «راه قدس از کربلا میگذرد» امروز آیت الله‌العظمی خامنه‌ای(مدظله العالی)، فتح قدس را مقدمه فتح لانه شیطان می‌داند. «راه آمریکا از اسرائیل میگذرد». هر جا دست آمریکا کوتاه شود، اسرائیل به مرگ خود نزدیک شده و هر جا دست اسرائیل قطع شود، آمریکا ناتوان‌تر میشود.

همه مباحثی که مطرح شد، توصیف دقیقی از نیروی قدس به عنوان یک نیروی جهان وطن، آرمانگرا و ایدئولوژیک  و درعین حال ملی گرا (ایدئولوژی اسلامی انقلابی) است که درست در نقطه مقابل جریانی در کشور و منطقه قرار دارد که خود را غیرایدئولوژیک میخواند ولی در حقیقت دارای ایدئولوژی «غربگرای سازشگراست».