ویروس اصلی کرونا هنوز نرسیده است

به گزارش راهبرد معاصر؛ مثالی در رشته اقتصاد است که میگوید در یک پزشک اگر اشتباه کند یک نفر میمیرد، یک قاضی اگر اشتباه کند یک نفر اشتباها تنبیه میشود ولی اگر یک اقتصاددان اشتباه کند یک جامعه در آستانه نابودی قرار میگیرد، داستان در اقتصاد جهانی دقیقا همین طور است، ویروس کرونا البته در حال پیشروی در کشورهاست  و آثار سوئی را بر اقتصاد  جهانی گذاشته است، در این نوشتار به برخی از این اثرات خواهیم پرداخت ولی با توجه به جنس زودگذر بودن اثرات این بیماری بر اقتصاد یک اتفاق بزرگتر را مورد بررسی قرار خواهیم داد، این اتفاق چیزی نیست جز اثرات سو اقتصادی که آمریکا بر اقتصاد جهانی تحمیل میکند.

اثرات کوتاه مدت کرونا بر اقتصاد جهانی

قرنطینه شدن یک منطقه به وسعت 11 میلیون نفر و قطع فعالیت اقتصادی هر کجای دنیا که باشد میزان مصرف مواد اولیه به خصوص انرژی را کاهش میدهد، حال این اتفاق در چین تولیدکننده افتاده است، جایی که یکی از اقطاب بزرگ اقتصاد جهانی در حال کار است. همین باعث شده است تا در بازار 100 میلیون بشکه ای نفت جهان تقاضای نفت چین به خاطر انتشار ویروس کرونا حدود 3 میلیون بشکه در روز معادل 20 درصد کل مصرف آن کاهش یافته است.

این کاهش تقاضا احتمالاً بزرگترین شوک تقاضا برای بازارهای نفت از زمان بحران مالی 2008 و 2009 و ناگهانی ترین ضربه از زمان حمله های یازدهم سپتامبر است و اوپک و متحدانش را تحت فشار قرار می‌دهد تا نشستی اضطراری برای کاهش تولید و ممانعت از کاهش بیش از حد قیمت نفت برگزار کنند. قیمت نفت به پایین ترین حد آن طی 4 ماه گذشته نزدیک می شود.

یک رسانه دولتی در چین اعلام کرده است که به اعتقاد اقتصاددانان، این ویروس، رشد اقتصادی سه ماهه چین را دو درصد کاهش می‌دهد. چنین خسرانی، به معنای از بین رفتن ۶۲ میلیارد دلار از اقتصاد چین است. این خسارت در بازار سرمایه چین سنگین تر نیز بوده؛ بورس چین امروز و بعد از ۹ روز تعطیلی باز شد و به دلیل شیوع ویروس کرونا، ۳۹۳ میلیارد دلار، معادل ۸ درصد از ارزش خود را در معاملات امروز از دست داد. این در حالیست که ضرر اقتصادی ناشی از ویروس سارس تنها 30 میلیارد دلار بود.

قیمت نفت نیز روز جمعه پس از این که سازمان جهانی بهداشت در واکنش به شیوع ویروس مرگبار در چین، وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد اما حاضر نشد وضع محدودیتهای سفر و تجارت را توصیه کند افزایش یافت. قیمت نفت از ابتدای هفته جاری تا پنجشنبه به دلیل نگرانی‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا، حدود چهار درصد کاهش داشته و به پایین‌ترین حد در سه ماه گذشته رسیده‌. یک نکته جالب این است که نشریه فوربس در گزارشی کوتاه با اشاره به کاهش بهای نفت در ماه های اخیر و استناد به گزارش‌های تاریخی سال‌های قبل، مدعی شد که ادامه کاهش قیمت نفت در خاورمیانه منجر به افزایش تنش در این منطقه خواهد شد.

همچنین بلومبرگ از ضرر ۱.۵ میلیارد دلاری ارزش بورس‌های جهانی به دلیل شیوع ویروس کرونا خبر داد و بیشترین آسیب را متوجه بازار کالاها اعلام کرد.

دامنه اثرات اقتصادی این بیماری البته وسیع است، تویوتاموتورز به دنبال شیوع گسترده ویروس خطرناک و کشنده کرونا در چین، کارخانه‌های خود را در این کشور تعطیل کرد، اپل نیز همین اقدام را انجام داده و دفاتر خود را در چین بست، به نظر میرسد این دست اقدامات طرفهای آمریکایی و ژاپنی بیشتر به دلایل اقتصادی باشد تا مقابله با این بیماری، چه آنکه وزیر بازرگانی آمریکا گفته است ویروس کرونا خروج شرکت‌های آمریکایی از چین را تسریع خواهد کرد و از شرکتهای آمریکایی خواسته تا در حضورشان در چین تجدید نظر کنند.

بلایی که آمریکا بر سر اقتصاد دنیا می آورد کمتر از کرونا نیست

ظاهرا مدتی پیش از شروع شیوع ویروس کرونا تعدادی سربازان آمریکایی در شهر ووهان یک دوره تمرین نظامی مشترک را با نیروهای چینی برگزار کرده اند، درسال ۲۰۱۱ نیز فیلمی امریکایی به اسم «شیوع» ساخته شد که ویروسی به اسم «کرو» از چین شروع و به تمام جهان سرایت میکند، جالبی موضوع اینجا بود که دراین فیلم منبع ویروس را از خفاش ذکر میکنند، این نشانه ها و همچنین نشانه های دیگر همگی گمانه زنی هایی را دامن زدند که آمریکا پشت پرده شیوع این ویروس بوده است.

اما اتفاقات وسیعتری که آمریکا در حال رقم زدن آن است اثرات کمتری نسبت به این اشاعه کرونا ندارد، به عنوان مثال جنگ تجاری و سیاست فشار حداکثری که ترامپ مسبب آن بود همچنین فاز اول توافق تجاری چین و آمریکا که باعث میشود تا عمده کشورهای دنیا متضرر شوند همگی از نشانه های دوران رکود اقتصادی بزرگی است که در پیش روی جهان است چرا که تحریم و ایجاد جنگ اقتصادی در دنیا تعادل عمومی اقتصاد جهان را در نقاط پایین تری قرار میدهد و دائما این نقطه را به مکان های پایین تری از تابع اقتصاد جهانی خواهد برد.

افزایش قیمت و حجم مبادلات بازارهایی مانند طلا و بیت کوین لزوما خبر خوبی نیست؛ اینکه ذخایر طلای کشورهای جهان در حال افزایش است نیز همین طور. در واقع ای نشانه ای افق تیره و تار فعالان اقتصادی و شکل گیری انتظارات بر مداری نامناسب است. این صحنه ایست که آمریکا برای دنیا رقم زده است.

در واقع اقدامات آمریکا در اقتصاد جهانی باعث خواهد شد فعالیت های تولیدی در کشورهای مختلف کاهش پیدا کرده و همزمان با بروز ناامنی بیشتر سرمایه ها به سمت دارایی های ثابت نظیر طلا روانه شود که با توجه به ذات اینچنین فعالیتهایی میتوان ادعا کرد که نابرابری و بی عدالتی تشدید میشود، در واقع کاهش رشد اقتصاد جهانی با واسطه یا بی واسطه معلول اقدامات نسنجیده و مضر آمریکاست.

شاید فردای کرونا، همین امروز است: صادرات چین به امریکا و دنیا به حداقل می رسد. صادرات آمریکا و به خصوص نفت به چین هم همینطور. دولت امریکا، برای ۲۰۲۰، بالای یک تریلیون از فدرال رزرو قرض می گیرد و کل بدهی دولت به 11.5 تریلیون دلار می رسد. صحنه برای تکرار رکود ۲۰۰۷ آماده است.

رهیافتی برای ایران در قبال کرونا

آنچه مسلم است این است که این بیماری نیز تا سه تا شش ماه دیگر تمام خواهد شد، مهم برای ایران این است که از این فرصت بهترین استفاده را کرده و با ایستادن در کنار چین بذری بگذارد که در آینده به باید آن را برداشت کرد، آنطور که خبر میرسد هواپیمایی ماهان در حال کمک برای انتقال اتباع چینی از سایر کشورها به چین است این امر به دلیل آن است که اکثر پروازهای ایرلاین های خارجی به چین قطع شده. این اقدامی بود که توسط سفیر چین مورد تقدیر قرار گرفت: