به گزارش راهبرد معاصر؛ سینا احدیان؛ در روزهای اخیر جهانی شدن ویروس خطرناک کرونا علاوه بر اینکه وضعیت روزمرهی مردم بیش از ۶۰ گشور دنیا را با اختلال روبرو کرده است اثرات منفی اقتصادی بی سابقهای در دنیا به جا گذاشته است.
بحران شیوع ویروس کرونا در ابتدای سال ۲۰۲۰ نه تنها برای اقتصاد دوم دنیا به عنوان منشا و ناقل نیمی از مبتلایان این بیماری در سطح جهان و اقتصادهای کوچک و در حال توسعه بلکه برای ابرقدرت اقتصادی یعنی ایالات متحدهی آمریکا و سایر کشورهای پیشرفتهی صنعتی از جمله کشورهای اروپایی به چالش بزرگی تبدیل شده و در هفتهی اول شیوع با کاهش تعاملات تجارت جهانی و تعطیلی بسیاری از کسب و کارهای بزرگ هزاران میلیارد دلار به اقتصاد و شرکتهای بین المللی و چند ملیتی این کشورها ضرر وارد کرده است. به نظر میرسد تداوم این وضعیت میتواند رکود بی سابقهی اقتصاد جهانی را در تاریخ نیم قرن اخیر ثبت کند!
بلومبرگ نیز چنین میزانی از افت ارزش شرکتها از زمان بحران اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۸ به این سو را بیسابقه دانست و نوشت: بی ثباتی و افت شاخص های سهام بازارهای دنیا در هفته گذشته باعث شد تا 444 میلیارد دلار از دارایی 500 ثروتمند دنیا ازبین برود! بیل گیتس مالک شرکت مایکروسافت به همراه جف بزوس مالک فروشمگاه های زنجیره ای اینترنتی آمازون و برنارد آرنات (Louis Vuitton) در مجموع 30 میلیارد دلار افت دارایی داشتند و دارایی آقای ماسک (خودروسازی تسلا) نیز 9 میلیارد دلار کاهش دارد.
خسارت ۲۲ میلیارد دلاری «کرونا» برای گردشگری جهانی
مدیرعامل شورای جهانی سفر و گردشگری گفته است: تاکنون بیش از ۲٫۷۶۰ نفر که اغلب چینی بودند جان خود را در اثر ابتلا به ویروس «کرونا» از دست دادهاند. وی اضافه میکند: بیش از ۸۱ هزار نفر در ۴۵ کشور مختلف به این ویروس مبتلا شدهاند. شیوع ویروس «کرونا» میتواند ۲۲ میلیارد دلار خسارت برای گردشگری جهان به بار بیاورد.
بخش تولیدی و خدماتی چین در پایینترین سطح بازدهی
فعالیتهای بخش تولیدی چین در ماه فوریه نزول شدیدتری نسبت به بحران مالی سال ۲۰۰۸ را ثبت کرد به طوریکه شاخص مدیران خرید یا همان PMI بخش تولیدی در ارزیابی ماه فوریه به عدد ۳۵.۷ نزول کرد تا نسبت به عدد ۵۰ در ماه ژانویه کاهش بی سابقهای را ثبت کند.
PMI بخش خدماتی و ترکیبی نیز با افت شدیدی همراه بود بطوریکه از عدد ۵۴.۱۰ ماه ژانویه به عدد ۲۹.۶۰ رسید.
یکی از کارشناسان ارشد دفتر ملی آمار چین ژائو گفته است: فشارهای وارد بر بخش واردات و صادرات بر بخش تولیدی سوار شده است، اما انتظار میرود فعالیتهای کارخانجات و خدمات هر دو به مسیر قبلی خود در ماه مارس بازگردند.
پاریس در اوج نارضایتی اقتصادی و اعتراض جلیقه زردها درگیر کرونا شد
طی یک هفتهی گذشته شاخص کَک ۴۰ (فرانسه) نیز در ریزشی بی سابقه ۱۱٫۹۴ درصد افت کرد.
وزیر دفاع فرانسه بعد از شیوع کرونا در این کشوراعلام کرد: کرونا به ارتش فرانسه هم راه پیدا کرد و چندین پایگاه شمال پاریس شاهد ثبت ابتلا به کروناست.
سقوط ۷ درصدی شاخص کل سهام در برزیل
هفته ی پیش در اثر تایید اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در کشور برزیل، در همان روز نخست شاخص کل سهام این کشور ٧٪ سقوط کرد.
بدترین هفتهی بورس لندن از ۲۰۰۸ تا کنون
قدیمیترین خبرگزاری جهان (فرانس پرس) نوشت: به دنبال شیوع ویروس کرونا، بورس لندن با کاهش ۳.۳۹ درصدی بدترین هفته را از سال ۲۰۰۸ تا کنون تجربه کرد.
اقتصاد ژاپن در وضعیت اضطراری
شینزو آبه؛ نخست وزیر ژاپن براى در امان ماندن از بحران کرونا، ضمن تعطیلی تمامى مدارس و مراکز آموزشى برای چندین روز اعلام کرد که قرار است لایحه اقتصادى بزرگی برای حمایت از شرکتهای کشورش تدوین کند.
صنایع بزرگ کره تعطیل شد
بعد از تعطیلی هفتهی پیش شرکت بزرگ سامسونگ روز گذشته دو غول صنعتی هیوندای و الجی نیز با مثبت شدن تست کرونای یکی از کارکنان بزرگترین واحدهای تولیدی خود را تعطیل کردند.
ابراز نگرانی رئیس جمهور سنگاپور از آغاز رکود کرونایی اقتصاد
تاثیر پذیرى اقتصاد سنگاپور از انتشار کرونا از تاثیر پذیرى از ویروس سارس (سال ٢٠٠٣) هم بالاتر رفته و احتمال وقوع رکود در اقتصاد ما بالاست. متاسفانه بعضی کارکنان شرکت نفت شل در سنگاپور هم به کرونا مبتلا شده اند.
کارمندان آمریکایی فاقد مرخصی عاملی برای گسترش کرونا
نشریه امریکایی خط سلامت (Healtline) مینویسد: جمعیت ۳۲ میلیونی کارمندان و کارگران در امریکا که توان استفاده از مرخصی با حقوق را ندارند موجب شیوع گسترده کرونا خواهند شد.
۷۹ درصد از کارکنان صنایع غذایی ایالات متحده مرخصی با حقوق ندارند و در صورت تعطیلی کارخانجات با مشکلات مالی جدی روبرو خواهند شد.در سال ۲۰۰۹ نیز جمعیت مبتلایان به انفولانزا در امریکا، ۷ میلیون نفر بیش از میزان پیش بینی شده بوده است.
در طول هفتههای گذشته شیوع کرونا در امریکا به مجادله سیاسی فراگیر میان ترامپ و نمایندگان مجلس بخصوص دموکراتها تبدیل شده است و خبرهای متناقضی از آمار و ارقام درباره گسترش بیماری در این کشور به گوش میرسد.
ترس مردم آمریکا از سرمایه گذاری
طی هفتهی گذشته شاخص ترس در سرمایه گذارى (VIX) در بازار سهام امریکا به بیشترین مقدار در دو سال اخیر رسید! (٣۰ واحد)
سقوط میلیاردی و یک بارهی ارزش اَبَر شرکتهای آمریکایی
اثرات شیوع گسترده و جهانی ویروس کرونا بازارهای سهام آمریکا را با طوفان فروش سهام از سوی سهامداران مواجه کرده است به طوری که شرکتهای موسوم به GAFAM یعنی گوگل، آمازون، فیسبوک، اپل و مایکروسافت اواسط هفتهی گذشته در عرض یک روز ۲۳۷ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست دادند.
روز جمعه نیز شبکهی انگلیسی سی ان بی سی مجموع زیان ۶ شرکت بزرگ آمریکایی طی هفتهی گذشته را ۱۰۰۰ میلیارد دلار عنوان کرد!
سقوط بی سابقهی بازار سهام آمریکا
با نگرانی از شیوع ویروس کرونا در آمریکا تنها طی یک هفته گذشته شاخص داوجونز بازار سهام این کشور بیش از ۱۲ درصد افت را تجربه کرد. همچنین دو شاخص نِزدک و S&P ۵۰۰ نیز طی همین مدت بهترتیب ۱۰٫۵۴ درصد و ۱۱٫۴۹ درصد کاهش یافتند.
تعطیلی گستردهی شرکتهای بزرگ آمریکایی در چین
بسیاری از شرکتهای آمریکایی از جمله گوگل، مکدونالدز و استارباکس هم مثل شرکت اپل که در چین فعالیتهای گسترده دارند ضمن از دست دادن تقاضا، تمام دفاتر خود در چین را به علت انتشار کرونا تا اطلاع ثانوى تعطیل کردند.
کمپانى اپل بعد از تعطیلی شرکت هایش در کشور چین اعلام کرده است: کار و فعالیت در چین را کم کم آغاز میکنیم، اما سرعت بازگشت به سطوح قبلى فعالیتمان کندتر از انتظارات خواهد بود! به احتمال زیاد توان رساندن کالاهایمان از مبدأ چین به سرتاسر جهان طبق برنامه هاى قبلى را نداریم و درامدهایمان در فصل اول سال کاهش را ثبت خواهد کرد!
سقوط سهام تسلا موتورز با سرعت برق
سهام شرکت بزرگ تسلا موتورز آمریکا که تولیدکنندهی خودروهای برقی و باتری لیتیوم-یون برای سایر خودروسازهای جهان و ترنهای برقی است با وجود اینکه در هفتههای اخیر رشد قابل توجهی کرده بود همزمان با خبر شیوع کرونا در آمریکا کاهش بی سابقهی ارزش سهام با عدد قابل توجه منفی ۱۲.۸۹ درصد را تجربه کرد.
اظهارات ضد و نقیض مقامات آمریکایی
بسیاری از مقامات دولت آمریکا سعی دارند با عادی جلوه دادن اثرات کرونا بر اقتصاد آمریکا از فشارهای رسانهای بر کاخ سفید و شدت گرفتن التهابات اقتصادی بکاهند.
استیون منوچن (وزیر خزانه دارى امریکا) گفته است: فکر نمیکنم تبعات انتشار ویروس کرونا بر اقتصاد امریکا به فراتر از سال ٢٠٢٠ کشش پیدا کند! چندین هفته وقت لازم است تا اثرات انتشار این ویروس و افت رونق صنعتى ناشى از آن در چین، در امریکا خود را نشان دهد!
جیروم اچ پاول؛ رئیس فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) در کنگره امریکا گفت: انتشار ویروس کرونا میتواند در کوتاه مدت اثرات قابل توجهی به دنبال داشته باشد.انتظار دارم به زودى زود تاثیرات محسوس آن را بر اقتصاد امریکا ببینم!
بعد از اعلام صریح جیروم پاول مبنى بر احتمال اثرگذاری قابل توجه انتشار کرونا بر اقتصاد امریکا لرى کودلاو؛ مشاور تجارى ترامپ هم از سخنان قبلى خود عقب نشینى کرد و از "احتمال" تاثیر پذیرى منفی نرخ تولید ناخالص فصل اول امریکا از شیوع کرونا سخن گفت! البته لرى کودلاو یک روز قبل رسما از مردم دعوت به خرید سهام امریکا کرده و گفته بود: اینجا محدوده خرید است و مردم باید این محدوده ارزنده را خریدار باشند! بازار بیش از حد به ویروس کرونا واکنش نشان داده و معامله گران نباید افراط و زیاده روى کنند!
باستیک؛ ریاست فدرال رزرو اتلانتا نیز گفت: اقتصاد امریکا هنوز از شیوع ویروس کرونا متاثر نشده است، اما افزایش سرعت شیوع آن، موجب نگرانى و عدم اطمینان (در بازار) خواهد شد! فکر نمیکنم تمهیدات ما در حمایت از اقتصاد در برابر کرونا، تغییرات بنیادین جدیدى داشته باشد. در واقع منظور باستیک این است که با توجه به کاهش بیش از ۵ هزار میلیاردی ارزش شرکتهای آمریکایی در بورس به نظر میرسد مداخلات و حمایتهای دولتی در آمریکا نمیتواند درسطحی باشد که خسارتهای اقتصادی رخ داده را جبران کند.
آمریکا در معرض بحران اقتصادی بی سابقه
همچنین اسکات مینرد؛ عضو هیئت مدیره مؤسسه مالى اعتبارى Guggenheim Partners با ٢١٥ میلیارد دلار سرمایه در واکنش به ریزش سهمگین بازار سهام امریکا گفته است: این ریزش بدترین چیزى ست که در زندگى کارى ام دیده ام. از بحران رکود مالى (٢٠٠٨) عبور کرده ام، فروپاشى مالى بزرگ سال ١٩٨٧ را دیده ام، اما این ریزش فعلى بزرگترین بحرانى ست که دیده شده و قدرت تبدیل شدن به یک بحران به شدت خطرناک را دارد.
جنت یلین (ریاست سابق فدرال رزرو امریکا) نیز گفته است:در صورتى که شیوع کرونا در امریکا جدى شود، میتواند اقتصاد امریکا را به رکود بکشاند! اقتصاد امریکا همین اواخر بدون شیوع کرونا هم مقدارى کندى از خود نشان داده است و شیوع کرونا میتواند روى خرجکرد مصرف کننده تاثیر محسوسى بگذارد. این موضوع بر خریداران اوراق قرضه امریکا تاثیر منفى گذاشته است و بازار منتظر کاهش نرخ بهره است.
ترامپ به دنبال حمایت لسانی و بهره برداری انتخاباتی از بازار سرمایه
رئیس جمهور آمریکا در سفر هفتهی پیش خود به هند گفت:: دیروز روز بدى براى بازار سهام بود که علت آن ترس از ویروس کروناست. اما ما در امریکا در برابر کرونا شرایط بسیار خوبى داریم! قرار است با پیروزى من در انتخابات ریاست جمهورى، بازار سهام صعود سنگینى ثبت کند، ولى اگر من پیروز نشوم، بازار سهام دچار چنان سقوط و ریزشى شود که تا کنون کسى شبیهش را ندیده باشد!
ترامپ همچنین قبل از سفر به هند با اینکه بازار سهام در آمریکا بدترین وضعیت خود در دو دههی گذشته را تجربه میکرد در توئیتی عجیب مدعی شد: ویروس کرونا در امریکا به شدت تحت کنترل است و بازار سهام جذاب شدن براى من را شروع کرده است!
متهم کردن دیگران بجای پذیرش واقعیت
ترامپ به دنبال عملیات روانی رسانهها را به انتشار اخبار دروغین متهم کرد و گفت که آنها هرکارى ممکن است براى بد به نظر رسیدن شرایط شیوع کرونا در امریکا میکنند از جمله به وحشت انداختن بازار، اگر بتوانند!
علاوه بر این رئیس جمهور آمریکا ریزش بازار سهام در هفتهی گذشته را رفتار غلط خواند و عامل آن را نه اثرات شیوع کرونا بلکه مناظره هاى کاندیداهاى دموکرات در انتخابات ریاست جمهورى دانست!
هفتهی گذشته ترامپ مدعی شد که عملکرد کاخ سفید برای جلوگیری از ورود کرونا به ایالات متحده بسیار خوب بوده است، اما در همان روز مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا از شناسایی اولین فرد مبتلا به کرونا در این کشور خبر داد. بسیاری از رسانههای آمریکایی نسبت به عملکرد ترامپ در مقابله با شیوع ویروس کرونا و چشم پوشی و پنهان کاری وی در مورد رسیدن کرونا به آمریکا انتقادات تندی را مطرح کردند.
کرونا مهمان ناخوانده ی انتخابات 2020 آمریکا
در مجموع به نظر میرسد خطر گسترش و تداوم کرونا در جهان بیش از آنکه به اقتصادهای کوچک و کشورهای در حال توسعه ضربه بزند، دامن گیر اقتصادهای بزرگ و پیشرفته و شرکتهای چندملیتی آنان من جمله آمریکا خواهد شد.
از سوی دیگر در یک چرخش پیش بینی نشده و ناگهانی ناشی از شیوع کرونا در آمریکا، تداوم رشد منفی بی سابقه ی شاخص سهام ایالات متحده و متضرر شدن شرکتهای بزرگ آن، ضمن کاهش گسترهی نفوذ دلار در بازارهای جهانی، این دستاورد اقتصادی ترامپ را که همواره به آن افتخار میکرد ازبین برده و در مقابل افزایش محبوبیت برنی سندرز رقیب انتخاباتی وی را به دنبال داشته است. به همین دلیل است که رئیس جمهور آمریکا بجای اندیشیدن تدابیر مقابله با کرونا و مراقبت از جان شهروندان کشورش دائما در حال کتمان آمار مبتلایان و متهم کردن بسیاری از مردم، رسانهها و نمایندگان آمریکایی به دروغ افکنی با استفاده از حرفهای بی پایه و اساس است. در واقع میتوان گفت ترامپ در حال شکست خوردن از مهمان ناخواندهی کرونا در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکاست.
منبع: خبرگزاری دانشجو