چالش‌های انتخاباتی پیش‌روی نتانیاهو

به گزارش راهبرد معاصر؛ با توجه به اینکه جایگاه و موقعیت سیاسی بنیامین نتانیاهو به سبب اتهاماتی که به او وارد شده در خطر است، ممکن است برای حفظ قدرت دست به اقداماتی بزند که با تغییر جایگاه احزاب، به تغییر الگوهای سیاسی در رژیم صهیونیستی بینجامد. دیوید ماکوفسکی مدیر پروژه «روند صلح خاورمیانه» در مؤسسه واشینگتن برای سیاست خاورنزدیک این موضوع را مورد بررسی قرار داده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی امیدوار است که پنجمین دوره نخست وزیری را بعد از انتخابات زودهنگام ۹ آوریل 2019 آغاز کند و نظرسنجی ها حاکی از آن است که او با داشتن حمایت تقریبا یک چهارم رای دهندگان به روشنی از کاندیداهای دیگر پیشی گرفته است. هرچند این به تنهایی برای برای داشتن بیشترین آرا کافی نیست؛ کاندیدای پیروز باید در ادامه موافقت اکثریت، یعنی حداقل ۶۱ کرسی از ۱۲۰ عضو کنست را به دست آورد. نتانیاهو و همسرش در سایه اتهام احتمالی به فساد است و انتظار می رود پس از انتخابات مورد بازخواست قرار بگیرد.

از نظر امور سیاسی، نتانیاهو عادت دارد کمپین انتخاباتی خود را به گونه ای شکل دهد که بر موفقیت های که در زمینه امنیتی نسبت به دشمنان تل‌آویو به دست آورده است تاکید شود ولی سوالی که در این جا مطرح می شود این است که رقبای او چگونه در برابر فشارهای بین المللی در رابطه با مسئله فلسطین ایستادگی خواهند کرد. در تلاش برای برجسته سازی اعتبارات امنیتی خود در دو هفته گذشته او سیاست ابهام در عملیات نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران در سوریه را نادیده گرفت و از طرف مخالفانش متهم به این شده است که برای بزرگ‌نمایی دستاوردهای سیاسی خود، کشور را در معرض خطر قرار می دهد.

چند هفته قبل ژنرال آیزنکوت رئیس ستاد مشترک ارتش صهیونیستی این ادعاها را بی اساس دانست و اظهار داشت: «در تصمیمات من هیچ گاه هیچ مسأله سیاسی وجود نداشته است و تصمیمات من حتی در تصورات نخست وزیر نیز نمی باشد». در هر صورت می توان گفت نتانیاهو از امنیت به عنوان برگ برنده استفاده می کند و سوال این است که اگر اتهام به فساد در مرکز صحنه قرار بگیرد او چه ترتیبی خواهد داد.

آیا مراجع قانونی او را رسماً متهم خواهند کرد؟ ممکن است موفقیت کمپین نتانیاهو بستگی به آویخای ماندلبلیت وزیر کابینه سابق نتانیاهو و دادستان کل رژیم صهیونیستی داشته باشد که برای او چه حکمی صادر کند. نتانیاهو در سه مورد، مورد پیگرد قانونی است. یکی از این موارد این است که آیا شرکت مخابراتی بیزک در ازای پوشش خبری در سایت «والا» از محل مالیات های به دست آمده مورد نیاز مبلغی را به عنوان رشوه دریافت کرده است یا خیر.

مورد بعد تغییر قانون برای پایین آوردن تیراژ روزنامه «اسرائیل هیوم» - روزنامه رایگانی است که دارای بیشترین مخاطب در این کشور است - و در عوض بالا بردن تیراژ روزنامه «یدیعوت احرونوت» است که رقیب روزنامه پیشین می باشد.

اتهام سوم این مسئله را مورد بررسی قرار می دهد که آیا نتانیاهو مبلغی حدود ۱۸۰،۰۰۰الی ۲۰۰،۰۰۰ دلار را در قالب سیگار و شامپاین از دوستی که در یک ایستگاه تلویزیونی طرفدار منافع اقلیت ها است به عنوان رشوه دریافت کرده است یا خیر. (یک مورد چهارم هم وجود دارد که از وزیر جنگ آغاز می شود که مقامات موثق هنوز به طور رسمی آن را اعلام نکرده اند و به اتهامات اشاره نکرده اند).

مندلبلیت ممکن است به زودی در مورد یک یا دو مورد از موارد گفته شده وارد عمل شود. به مقامات پلیسی که مسئول جمع آوری اطلاعات بودند در سه مورد اول اتهاماتی وارد است. گذشته از آن همه دادستان‌های کل پیشین رژیم صهیونیستی و اعضای دادگاه عالی در ملاقاتی که در طی هفته های اخیر با دادستان کل رژیم صهیونیستی داشتند اظهار داشتند که مردم حق این را دارند که یافته های او را پیش از انتخابات بدانند. همچنین آنها به او پیشنهاد کردند پیش از ماه مارس دادگاه تشکیل شود تا ادعاهای موجود در شرف انتخابات به حداقل برسند. مساله این است که آیا او می تواند بزرگترین اتهام - رشوه - یا اتهامات کوچکتر را پیگیری کند یا نه.

این باور که مندلبلیت خود در اتهامات نقش داشته است از آنچه نتانیاهو در تاریخ هفت ژانویه در سخنرانیش بیان داشت ریشه می گیرد در این سخنرانی او خواستار برگزاری جلسات تلویزیونی با سه شخص مورد اعتماد پیشین شد که اکنون شاهدانی علیه نتانیاهو محسوب می شوند. هرچند مقامات همانطور که انتظار می رفت این خواسته را رد کردند تحلیلگران می گویند این نشان می دهد او چقدر درباره اتهامات وارده نگران است. این سوال که آیا اتهامات به تنهایی خواهند توانست او را از نظر قانونی مجبور به ترک ریاست کند مورد بحث است ولی اثبات این اتهامات و محکومیت مطمئنا باعث برکناری او خواهد شد.

اگر نتانیاهو به این نتیجه برسد که اتهامات پیش از انتخابات اجتناب ناپذیر است او چند گزینه پیش رو خواهد داشت. آیا او تلاش خواهد کرد جریان را با جلوگیری از وارد عمل شدن مندلبلیت تعدیل کند و در مقابل عموم به به هر آنچه مرتکب شده است اعتراف کند؟ یا آنکه به اتهامات پاسخ ندهد و رای دهندگان را مطمئن سازد که او آماده است پس از انتخابات دادگاهی شود.

گزینه دیگر این است که او ادعا کند و بگوید که اتهامات وارد شده توسط مقامات تنها به دلیل دشمنی با اوست - مندلبلیت زمانی وزیر کابینه او بوده است. در سال های اخیر نقشه ذهنی حزب لیکود نتانیاهو به شدت با چشم انداز اروپای لیبرال در قرن نوزده که پیشینه آن بوده به دلیل سرکوب هایی که توسط نهادهای قانونی به راه انداخته شد متفاوت است ضمن اینکه این اقدامات خط بطلان محکمی بر پوپولیسم کشید. حزب لیکود تعداد کمی خبرنگار را انتخاب کرد و گفت مردم، آینده رژیم صهیونیستی را تعیین می کنند نه رسانه ها - پیامی برای آنکه نخست وزیر بتواند سخنان خود را بر رسانه ها ارجحیت دهد.

اگر نتانیاهو به رغم این چالش ها در انتخابات پیروز شود ممکن است در پی آن باشد که ائتلاف بعدی خود را بر پایه این تشکیل دهد که چه کسی- اگر در ماه های آتی دادگاهی پیش آید- قابل اعتماد خواهد بود و در آن صورت در پی ائتلافی شبیه آنچه اکنون دارد خواهد بود که در آن راست‌گراها و ارتدوکس های افراطی را بیشتر به خاطر آنکه حداکثر بودنش در پارلمان حفظ شود به کار خواهد گرفت تا اینکه بخواهد نظر حزب های رقیب خود را جلب کند.

نتانیاهو به تازگی گفته است برخی شرکای سیاسی او در حال از دست دادن حمایت مردم هستند. دست کم سه حزب موجود در ائتلاف او نزدیک به ۳.۲۵ درصد از آرا خود را از دست داده اند، نزدیک به حداقل رأیی که برای ورود به پارلمان لازم است. یکی از آنها حزب «شاس» است که یک حزب ارتدوکس افراطی سفاردی و ستون بیشتر دولت ها بوده است. هرچند رهبر پرنفوذ خاخامی حزب چند سال پیش از دنیا رفت. گذشته از آن برخی رای دهندگان طرفدار حزب ارتدوکس افراطی نیستند و به سادگی ممکن است به حزب های دیگر گرایش پیدا کنند. با توجه به این خطرها، نتانیاهو ممکن است از پیوند تکنیکی بین «شاس» و حزب مشابه آن «آگودات اسرائیل» استفاده کند که به اعضای حزب «شاس» اجازه می دهد حتی اگر پیوند به وجود آمده تخریب شود به کنست بعدی راه پیدا کند.

همچنین حزب «خانه یهودی» نیز در خطر است، یک حزب طرفدار استقلال که از رهبران اصلی خود فاصله گرفته است. وزیر علوم «نفتالی بنت» و «آیلت شاکد» در تلاش هستند تا خود را از هسته سنتی حزب که مورد تحسین حزب ملی دینی (مفدال) است جدا کنند. این دو رهبر خود را «راست جدید» نامیدند. «بنت» امیدوار است این تغییر گرایش به سکوی مخالف باعث شود بتواند پست نتانیاهو را به دست آورد.

حزب سومی که در خطر است حزب «اسرائیل خانه ما» است که توسط وزیر جنگ پیشین «آویگدور لیبرمن» رهبری می شود. او این حزب را پس از گذشت زمان نسبتا کوتاهی از موج عظیم مهاجرت یهودی ها از اتحاد جماهیر شوروی سابق بنیان گذاشت ولی جایگاه این مهاجران اکنون آنقدر محکم نیست که نسل بعدی که به سن رای رسیده اند خود را متعلق به زندگی اسرائیلی بدانند.

ایده‌آل نتانیاهو این است که طرفداران حزب های رقیب را مانند «بنت لیبرمن» به سمت خود جذب کند. هرچند این ممکن نباشد، او ترجیح می دهد احزاب قابل اعتماد قدرت خود را حفظ کنند و رای دهندگان را در جناح راست نگه دارند - در غیر این صورت احزابی مانند «خانه یهودی» ممکن است آنقدر ضعیف شوند که نتوانند حداقل رای لازم را کسب کنند.

در پایان می‌توان گفت همانند کمپین های انتخاباتی گذشته این تهدیدهای امنیتی است که باعث جذب آرا برای نتانیاهو می شود. هرچند اتهامات اخیر می توانند به شدت الگوهای موجود را پس از روز انتخابات تغییر دهند و نتانیاهو را وادار کنند در زمان چالش های قانونی غیر معمول او و متحدانش بهترین فرمول هایی را در نظر بگیرد که حیات سیاسی او را حفظ می کنند.