چرا نتانیاهو به دنبال عادی‌سازی روابط با عربستان است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ طی چند ماه گذشته رسانه ها گمانه زنی های متعددی پیرامون عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و دیدار محمد بن سلمان و نتانیاهو مطرح کرده‌اند. دیوید هرست در میدل ایست‌آی به نقل از منابع آگاه در عربستان نوشت بعد از قتل جمال خاشقچی، یک گروه مکلف درحال مقدمه‌چینی برای یک رخداد بزرگ و سرنوشت‌ساز است؛ رخدادی که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را گردهم آورده و ولیعهد را به عنوان یک رهبر صلح جلوه دهد همان طور که انور سادات، رئیس‌جمهور پیشین مصر بعد از دیدارش با مناخم بگین، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در کمپ دیوید به عنوان رهبر صلح شناخته شد.

کارن الیوت هاوس، پژوهشگر مسائل عربستان سعودی نیز در مقاله‌ای تحت عنوان «آیا نتانیاهو به ریاض خواهد رفت؟»، که در روزنامه «وال‌استریت ژورنال» به چاپ رسیده، نوشته است: متعجب نمی‌شویم اگر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به ‌زودی به عربستان سعودی برود و با «محمد بن‌سلمان» ولیعهد این کشور دیدار کند. این روزنامه‌نگار آمریکایی تصریح کرد، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا طی دو سال اخیر برای نزدیک کردن رژیم صهیونیستی و عربستان جهت همکاری با یکدیگر تلاش می‌کند. از این‌رو سفر نتانیاهو منطقی است؛ چرا که ولیعهد سعودی عاشق ماجراجویی‌ است و می‌خواهد پرونده قتل جمال خاشقچی بسته شود.

وبگاه خبری الخلیج آنلاین نیز اخیراً به نقل از منابع بلندپایه مصر از دیدارهای محرمانه هیئت‌هایی از برخی کشورهای عربی، آمریکا و رژیم صهیونیستی در قاهره خبر دادند. این منابع می‌گویند، هدف این دیدارها آماده‌سازی فضا برای دیدار بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی با محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی است. در همین راستا طی بیست و پنج روز گذشته بیش از سه دیدار بین مقامات ارشد مصر، عربستان، رژیم صهیونیستی و آمریکا برگزار شده تا برنامه‌های مربوط به گام بعدی ریاض که نخستین گام در تاریخ روابط آن با رژیم صهیونیستی خواهد بود، مشخص شده و درباره آن تفاهماتی حاصل شود.

یکی از اهداف سفر منطقه‌ای مایک پامپئو نیز فراهم نمودن دیدار دوجانبه نتانیاهو و بن‌سلمان است. پامپئو در جریان سفر خود سعی خواهد کرد تا مقدمات دیدار نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و ولیعهد سعودی را فراهم کند. در واقع سفر منطقه‌ای مایک پامپئو برای تکمیل درامی برنامه‌ریزی شده که قهرمان اصلی آن محمد بن‌سلمان است.

در این بین مهمترین علت تسریع در فرآیند عادی سازی روابط ریاض - تل آویو به تفکرات شخصی مقامات عربستانی، اسرائیلی و آمریکایی باز می‌گردد. مثلث محمد بن سلمان، بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ بیش از آنکه در تصمیم سازی سیاست خارجی، ساختارگرا باشند، سیاست خارجی را بر اساس تفکرات و نگرش‌های شخصی پیش می برند که البته درباره آمریکا باید به نقش جرد کوشنر، داماد ترامپ و ارتباط های شخصی وی با بن سلمان و نتانیاهو نیز اشاره کرد.

عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی، بیش از همه در راستای منافع نتانیاهو است. نتانیاهو که با مشکلات سیاسی در داخل دست و پنجه نرم می‌کند، چنین سفر و دیداری دستاورد چشمگیری به همراه خواهد داشت. طی چند سال اخیر بنیامین نتانیاهو و همسرش سارا نتانیاهو بارها به اتهام فساد مالی مورد بازجویی قرار گرفته‌اند. اتهام اصلی نتانیاهو فساد مالی است که حدود سیزده بار مورد بازجویی قرار گرفته است. سارا نتانیاهو، همسر نخست‌ وزیر نیز بارها به اتهام‌ کلاهبرداری، فساد مالی و سوء استفاده از منابع دولتی و هزینه بودجه برای مصارف شخصی در دادگاه حاضر شده است. این اتهامات جایگاه نتانیاهو در داخل اسرائیل را تقلیل داده است. از این‌رو نتانیاهو در ابعاد شخصی به دنبال عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی به خصوص عربستان برای تقویت موقعیت خود در عرصه داخلی در آستانه انتخابات زودهنگام است.

اخیراً فشارها علیه نتانیاهو بیشتر شده است؛ یائیر لاپید رهبر حزب «یش‌عتید» با خلافکار خواندن نتانیاهو گفته است که او در حال له شدن زیر فشارهای مختلف است. از طرفی نظرسنجی جدید در فلسطین اشغالی نشان می‌دهد که «بنی گانتز» رئیس پیشین ستادکل نیروهای مسلح رژیم صهیونیستی در حال کم کردن فاصله خود با نتانیاهو است. در حالی که سه ماه تا برگزاری انتخابات زودهنگام باقی مانده، نظرسنجی شبکه 10 تلویزیون اسرائیل نشان می‌دهد که 41 درصد از صهیونیست‌ها خواستار نخست‌وزیر شدن نتانیاهو و 38 درصد پیروزی گانتز را می‌خواهند. این در حالی است که هنوز 21 درصد از صهیونیست‌ها نیز نمی‌توانند فعلا تصمیمی بگیرند.

در واقع هدف نتانیاهو از تسریع عادی‌سازی روابط از جنبه داخلی تلطیف چهره خود و مطرح نمودن خود در مقابل مخالفان است. به بیان دیگر نتانیاهو به نوعی می‌خواهد به آنهایی که به او به دیده شک می‌نگرد بگوید که اسرائیل برایم اولویت دارد و من هر کجا که سفر کنم از من استقبال می‌کنند و من توانایی عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی را دارم. به هر روی عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل باعث می‌شود حزب لیکود بتواند موقعیت خود را در انتخابات کنست 2019 تقویت کند.

اگر چه عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی منافعی برای نتانیاهو و ترامپ خواهد داشت ولی برخی مخاطرات برای ولیعهد سعودی ایجاد خواهد کرد. همکاری علنی با رژیم صهیونیستی، بدون حل و فصل وضعیت قدس اشغالی به مخالفت موسسات دینی در عربستان منجر خواهد شد.

علاوه بر آن جهان اسلام به روند همگرایی عربستان با رژیم صهیونیستی با دید مثبت نگاه نخواهد کرد. به خصوص که جدیدترین گزارش نظرسنجی افکار عمومی جهان عرب که در سال‌ 2018 توسط «مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی» صورت گرفته است نشان می‌دهد که 92 درصد افکار عمومی کشورهای مورد بررسی در جهان عرب، رژیم صهیونیستی را تهدیدی برای امنیت و استقرار منطقه دانسته‌اند و تنها 3 درصد با این نظر مخالف بوده‌اند. این آمار نشان‌دهنده افزایش کمی، نسبت به نتایج سال‌های گذشته و بیانگر این است که رژیم صهیونیستی همواره مقام اول تهدید را برای جهان عرب حفظ کرده است. از همین‌رو می‌توان گفت که برقراری روابط رسمی و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی به کاهش اعتبار و مقبولیت عربستان منجر می‌شود. در واقع از آنجا که بخش اکثریت افکار عمومی جهان عرب با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی مخالف هستند و این رژیم را همچنان به عنوان غاصب حقوق فلسطینیان و تهدید اصلی برای استقرار و ثبات منطقه می‌دانند، برقراری روابط رسمی می‌تواند به کاهش مشروعیت و مقبولیت عربستان سعودی منجر گردد.