ابلاغ دستورالعمل برگزاری امتحانات پایان ترم به دانشگاه‌ها
معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دستورالعمل نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم جاری را به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ابلاغ کرد.
به گزارش راهبرد معاصر، در این دستورالعمل که یک نسخه از آن در اختیار خبرگزاری ایرنا قرار گرفت، آمده است: با توجه به تداوم شرایط ویژه کشور در پی شیوع بیماری کووید ۱۹ و متوقف ماندن آموزش‌های حضوری در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی همچنین با توجه به نزدیک شدن زمان امتحانات پایانی نیمسال دوم تحصیلی ۹۸-۹۹، دستورالعمل پیوست درباره چگونگی ارزشیابی پایانی و برگزاری امتحانات برای اگاهی و اقدام ارسال می‌شود.
در بخش مقدماتی این دستورالعمل آمده است: با تصویب ستاد ملی مبارزه با کرونا و توقف فعالیت‌های آموزشی حضوری در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، راهبرد اصلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، روی آوری به روش‌های نوین آموزش غیرحضوری و به ویژه استفاده از مزایای آموزش الکترونیکی برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از توقف آموزش حضوری و جبران کاستی‌های پدید آمده در فعالیت‌های آموزشی است.
از این رو، با نزدیک شدن زمان امتحانات شایسته است تا دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی موضوع ارزشیابی پایانی نیمسال تحصیلی و برگزاری امتحانات را با توجه به شرایط و امکانات خود در دستور کار قرار دهند و با تاکید بر اینکه استاد هر درس مرجع ارزیابی دانشجو در آن درس است، برای برگزاری امتحانات و ارزشیابی تحصیلی نیمسال دوم ۱۳۹۸-۱۳۹۹ موارد زیر مورد توجه قرار گیرد:
۱. در صورت تصویب و ابلاغ ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر امکان حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی با بررسی همه جوانب و به ویژه با تاکید بر حفظ سلامتی دانشجویان، اعضای هیأت علمی و کارشناسان، برگزاری آزمون به روش حضوری امکانپذیر خواهد بود؛ در آن صورت برگزاری آزمون حضوری بر اساس تقویم نیمسال جاری یا با تمدید زمان پایان نیمسال تحصیلی در اولویت خواهد بود.
۲. در صورت تشخیص الزام برگزاری جلسات آزمون پایانی به روش حضوری و در مواردی که امکان اجرای آن وجود دارد، دانشگاه‌های محل زندگی دانشجو، همکاری لازم را با دانشگاه محل تحصیل دانشجو داشته باشند. در این صورت دانشگاه مبدأ می‌تواند به ۲ حالت اقدام کند:
نخست: در صورت برگزاری امتحانات حضوری در دانشگاه مقصد، معرفی دانشجو برای شرکت در آزمون حضوری دانشگاه مقصد در درس مشابه و ارسال نمره کسب شده در امتحان به صورت رسمی و مکتوب به دانشگاه مبدأ در حداقل زمان ممکن
دوم: ارسال سوالات یا برگه امتحان از سوی دانشگاه مبدأ، اجرای آزمون با اعمال مراقبت کامل و دقیق از امنیت سوالات و اجرای آزمون، ارسال برگه به صورت رسمی به داننشگاه مقصد در حداقل زمان ممکن.
در بهره گیری از این روش، اولویت با دانشجویانی است که در نیمسال پایانی تحصیل هستند یا امکان سفر به دانشگاه مبدأ به دلیل مواجه برای آنها مقدور نیست؛ تشخیص استفاده از این امکان، بر عهده دانشگاه مبدأ یا محل تحصیل دانشجو پس از هماهنگی با دانشگاه محل زندگی اوست.
در مناطقی از کشور که به تشخیص مرجع ذی صلاح، بیماری گسترش یافته است و منطقه یا استان در وضعیت فوق العاده قرار دارد، دانشگاه‌ها ناگزیر از برگزاری آزمون به روش غیرحضوری هستند. از این رو لازم است با تشخیص شورای آموزشی دانشگاه و با پیروی از برنامه معینی، بخش یا تمام ارزشیابی آموخته‌های دانشجویان را به شیوه مستمر، در طول نیمسال و با بهره گیری حداکثری از امکانات فضای مجازی برگزار کنند.
این نوع ارزشیابی که از تنوع بالایی برخوردار است می‌تواند یک یا چندین نمونه موثر از میان موارد زیر را در بگیرد:
الف. اجرای آزمون کوتاه در هر جلسه آموزش الکترونیکی، اغلب سامانه‌ها مانند moodle و adobe connect امکان اجرای آزمون را دارند؛ البته در سایر سامانه‌ها نیز این امکان وجود دارد یا قابل ایجاد است.
ب. ارائه تکلیف یا تمرین برای هر جلسه درس، تمرین‌ها و تکالیف هر جلسه درس می‌تواند به عنوان تمام یا بخشی از نتیجه ارزشیابی پایانی مورد نظر قرار بگیرد.
پ. تعریف پروژه‌های مختلف برای یک درس، متناسب با هدف برخی از درس ها، امکان تعریف و واگذاری اجرای پروژه‌هایی که برای اجرای آن لزومی به خارج شدن دانشجو از منزل یا نقض مقررات فاصله گذاری اجتماعی نیست، وجود دارد.
ت. استفاده از شیوه‌های صوتی و صوتی-تصویری. امکان ارزشیابی میزان و کیفیت فعالیت دانشجو در هر جلسه و در طول نیمسال از طریق بررسی، مشاهده یا ضبط فعالیت‌های دانشجو وجود دارد.
۴. در صورت برگزار نشدن جلسات حضوری آزمون، تمام امتحانات یا برخی از آنها به ویژه در دوره‌های تحصیلات تکمیلی که تعداد دانشجویان یک کلاس اغلب محدود و انگشت شمار است، به صورت امتحان کتبی یا شفاهی از طریق برقراری ارتباط بر خط بین استاد و دانشجو انجام شود. در مورد برخی از دروس و به تشخیص استاد درس در صورتی که این اطمینان وجود داشته باشد که همه دانشجویان کلاس به تجهیزات رایانه‌ای مناسب و کافی دسترسی دارند و سرعت اینترنت برای برقراری و حفظ ارتباط مناسب است.
می‌توان با کمک یک دوربین مبتنی بر وب به روش مستقیم از دانشجو امتحان گرفت، در این صورت استاد پرسش را در اختیار دانشجو می‌گذارد و او بلافاصله و در حضور استاد به روش مجازی شروع به ارائه پاسخ بر روی وایت بورد یا یک برگه کاغذ سفید می‌کند؛ برگه پاسخ داده شده، به عنوان برگه امتحان تبدیل به تصویر و سپس ذخیره سازی می‌شود.
۵. ارزیابی نهایی دانشجو باید به صورت ترکیبی از روش‌های مختلف انجام شود تا تصویر معتبرتری از میزان و کیفیت یادگیری دانشجو را در اختیار استاد قرار دهد؛ در این صورت فهرستی از فعالیت‌های دانشجو در طول نیمسال که می‌تواند برای نمره نهایی مورد ارزیابی قرار بگیرد به این شرح است:
حضور و فعالیت در کلاس به ویژه مشارکت در بحث ها، پرسش‌ها و پاسخ‌های کلاسی، حل تمرین‌های کلاسی و ارائه به موقع آنها، پروژه پژوهشی نیمسال (مشروط به این که قابلیت اجرا در شرایط ویژه کنونی را داشته باشد)، ارزیابی شفاهی، شامل پرسش و پاسخ در طول و در پایان نیمسال، به صورت جداگانه برای هر دانشجو
۶. در دوره کارشناسی که تعداد دانشجویان هر درس نسبتاً زیاد است، با تصویب شورای آموزشی دانشگاه، برگزاری ازمون‌های چند گزینه‌ای غیرحضوری در قالب پروتکل مشخص که به امنیت آزمون در آن توجه شده باشد، قابل بررسی است. روشن است که این روش آزمون با ریسک مداخله‌های غیرقابل کنترل همراه است و از این رو باید به عنوان یک گزینه در کنار سایر گزینه‌ها برای سنجش آموخته‌های دانشجویان مورد استفاده قرار گیرد.
این دستورالعمل با امضای علی خاکی صدیق، معاون آموزشی به دانشگاه‌ها ابلاغ شد؛ وزارت علوم پیش از ابلاغ این دستورالعمل برای نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم ابتدا از دانشگاه‌ها نظرسنجی و راهکار‌ها و پیشنهادات این مراکز آموزش عالی را برای افزایش کیفیت برگزاری امتحانات پایان ترم دریافت کرد.
کلاس‌های درس دانشگاه‌های کشور همزمان با شیوع ویروس کرونا متوقف و آموزش‌های الکترونیکی یا برخط از اسفندماه ۹۸ جایگزین آموزش‌های حضوری شد؛ برگزاری الکترونیکی این کلاس‌ها همچنان در دانشگاه‌ها ادامه دارد، اما با اعلام رییس جمهوری و بخشنامه وزارت علوم، حضور دانشجویان دکتری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دانشگاه‌ها بلامانع است.
منبع: ایرنا