چرا قیمت گوشت قرمز به یک باره گران شد؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ طی ماه‌های اخیر، قیمت گوشت قرمز به طور افسار گسیخته ای افزایش پیدا کرد. به طوری که قیمت هر کیلو گوشت قرمز از 35 هزار تومان اردیبهشت ماه، به 90 و حتی 100 هزار تومان در بهمن ماه سال جاری رسید، اما این روند چرا شکل گرفت و دولت نتوانست در مقطع کنونی این ماده اولیه خوراک مردم را کنترل کند؟ در این گزارش به چند نمونه اشاره می کنیم.

تخصیص ارز دولتی برای واردات گوشت و افزایش رانت و فساد

از جمله راهکارهایی که دولت برای کنترل قیمت این محصول انجام داد، تخصیص ارز دولتی 4200 تومانی به واردکنندگان دام و نهاده های دامی بود. موضوعی که نه تنها موجب پایین آمدن قیمت ها نشد، بلکه این کالاها با افزایش 42 درصدی قیمت ها به طور متوسط حتي بيشتر از شاخص 38.9 درصدی رشد كل قيمت ها، افزایش قيمت را تجربه كرده اند. یعنی درحالی‌که هدف اصلی از سیاست تخصیص ارز با نرخ ترجیحی به کالاهای اساسی، ثبات قیمت این کالاها در بازار بوده است، اما قیمت این کالاها نسبت به کالاهای غیرمشمول ارز یارانه ای به‌شدت افزایش یافته است.

دولت در حالی به واردکنندگان گوشت و نهاده های دامی ارز دولتی می پردازد که این واردکنندگان هیچ تعهدی مبنی بر عرضه به موقع نهاده ها ندارند و آن ها به راحتی می توانند قیمت نهاده ها را دستخوش تغییر کنند. بنابراین سیاست نرخ ترجیحی ارز برای تعدیل قیمت گوشت قرمز، نه تنها چیزی عاید مصرف کنندگان نکرده، بلکه منجر به زیان تولیدکنندگان داخلی، رواج دلالی و قاچاق دام شده است.

به عبارتی این حجم از یارانه به جای مصرف‌کنندگان به جیب واردکنندگان این اقلام اساسی وارد شده است. به طوری که رانت ایجاد شده (اختلاف بین ارز نیمایی و ارز دولتی) با کشف 20 درصدی انحراف ارزی طی ماه اخیر، معادل 9.5 هزار میلیارد تومان برآورد شد. این درحالی است ‌که کل بودجه در نظر گرفته شده برای ریشه کن کردن فقر مطلق در بودجه سال 98 برابر با 7 هزار میلیارد تومان است! دولت در حالی به واردکنندگان گوشت و نهاده های دامی ارز دولتی می پردازد که این واردکنندگان هیچ تعهدی مبنی بر عرضه به موقع نهاده ها ندارند و آن ها به راحتی می توانند قیمت نهاده ها را دستخوش تغییر کنند. بنابراین سیاست نرخ ترجیحی ارز برای تعدیل قیمت گوشت قرمز، نه تنها چیزی عاید مصرف کنندگان نکرده، بلکه منجر به زیان تولیدکنندگان داخلی، رواج دلالی و قاچاق دام شده است.

انحصار در اعطای مجوزهای واردات دام و نهاده های دامی

از جمله مهم ترین مشکلات موجود در واردات دام و نهاده های دامی، وجود انحصار در این زمینه و همچنین فقدان تنوع در مبادی وارداتی است. در حال حاضر، ۷۰ درصد واردات نهاده های دامی (و دام) در اختیار تعداد انگشت شماری از واردکنندگان است. وجود این انحصار سبب بروز فساد و همچنین عدم رقابت‌پذیری در زمینه واردات شده است. لذا پیشنهاد می شود که ضمن افزایش مبادی وارداتی، انحصار موجود در واردات دام و نهاده های دامی برداشته شود تا بسترهای بروز فساد نیز حذف گردند. طبق بند 14 قانون افزایش بهره وری، یکی از مهم ترین راهکارهای دور زدن تحریم ها، تنوع بخشیدن به مبادی وارداتی اقلام و نهاده های کشاورزی است. توضیح بیشتر اینکه باید کشورهایی نظیر هند، پاراگوئه، برزیل و ... را نیز به مبادی وارداتی اضافه نمود. در این بحث نکات زیادی بوده که در گزارش های بعدی به صورت مفصل به آن اشاره خواهیم کرد.

قاچاق ۹۶۲ هزار رأس دام سبک و سنگین در ۹ ماه نخست سال جاری

طی ماه های اخیر، تعداد زیادی پرونده برای قاچاق دام زنده به کشورهای منطقه تشکیل شده است. به طوری که طبق اظهارات رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در 9 ماهه سال جاری حدود ۱۱۲ هزار پرونده قاچاق کالا در قوه قضائیه تشکیل شده و میزان کالای قاچاق مکشوفه از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 89 درصد افزایش داشته است. به نحوی که در ۹ ماه نخست سال جاری حدود ۹۶۲ هزار رأس دام سبک و سنگین از مرزهای کشور قاچاق شده است. قاچاق دام زنده از کشور در شرایطی انجام می گیرد که دولت به منظور مدیریت عرضه گوشت قرمز در بازارهای داخلی، تصمیم به ممنوعیت صادرات این محصولات گرفته بود.

قاچاق دام زنده به ویژه دام مولد نشان دهنده برنامه دشمن برای بهم ریختن بازار گوشت کشور بوده و مسئولان دولتی باید با برنامه ریزی دقیق این نقشه دشمن را نیز نقش بر آب کنند.

قاچاق دام زنده به ویژه دام مولد نشان دهنده برنامه دشمن برای بهم ریختن بازار گوشت کشور بوده و مسئولان دولتی باید با برنامه ریزی دقیق این نقشه دشمن را نیز نقش بر آب کنندنکته مهمی که باید به صورت ویژه به آن پرداخت، قاچاق دام مولد است که قاچاق این نوع دام جمعیت دام کشور را به صورت ویژه کم خواهد کرد و باید به صورت جدی با آن برخورد کرد، مرتضی رضایی معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی  در این باره گفته است: «به صورت محدود، مواردی از خروج دام های مولد مطرح شده است، اما این امر به صورت سیستماتیک روی نداده است زیرا در این صورت با آن برخورد می شده است.»

قاچاق دام زنده به ویژه دام مولد نشان دهنده برنامه دشمن برای بهم ریختن بازار گوشت کشور بوده و مسئولان دولتی باید با برنامه ریزی دقیق این نقشه دشمن را نیز نقش بر آب کنند.