به گزارش راهبرد معاصر؛ طوفان بی وقفه مشکلات، عربستان سعودی را با یک بحران بزرگ روبرو کرده است. برخی از این مشکلات مانند اپیدمی کروناویروس و کاهش تقاضای جهانی نفت خارج از کنترل می باشند؛ اما برخی دیگر مانند جنگ یمن و ناآرامی در حلقه خاندان سلطنتی محصول سیاست های بی پروا و تهاجمی محمد بن سلمان ولیعهد سعودی می باشد. پادشاهی سعودی باید در سیاست های خود تغییراتی چشم گیری ایجاد کند. پادشاهی در شروع باید هزینه های نظامی را به شدت کاهش دهد. دولت بعدی ایالات متحده باید عربستان سعودی را در مسیری سوق دهد تا هزینه های گسترده تسلیحاتی را کاهش دهد.
عربستان سعودی همانند بسیاری از کشورها تحت تاثیر کروناویروس قرار گرفته است. بر اساس آمار و ارقام رسمی دولت سعودی، این کشور حدود 70 هزار مبتلا به کووید 19 دارد. بر این اساس، مقامات سعودی دستور تعطیلی زیارتگاه های مذهبی در مکه و مدینه را صادر کردند و علاوه بر این حج سالانه احتمالا در ماه جولای نیز تعطیل خواهد شد. اپیدمی کروناویروس در حوزه گردشگری به خصوص در منطقه حجاز، منجر به از دست رفتن میلیون ها درآمد شده است. در همین حال مقامات سعودی قول داده اند که به زودی این مراکز بازگشایی شوند اما در مورد این موضوع جزئیات کمی ارائه شده است.
کروناویروس در میان خاندان سلطنتی شیوع یافته است. والی ریاض به این بیماری مبتلا شده و ده ها شاهزاده درگیر این بیماری هستند. پادشاه و ولیعهد برای جلوگیری از ابتلا به ویروس، برنامه های خود را کاهش داده اند. کارگران خارجی به دلیل امکانات ضعیف آسیب پذیر هستند و تقریبا دو سوم مبتلایان را طبقه خارجی تشکیل می دهند.
کاهش شدید قیمت نفت زمینه فروپاشی اقتصاد را فراهم کرده است. عربستان سعودی برای تامین بودجه خود نیازمند قیمت نفت حدود 85 دلار هر بشکه می باشد – این در حالی است که اکنون قیمت هر بشکه نفت حدود 25 دلار است یعنی در طی شش ماه گذشته 65 دلار هر بشکه کاهش یافته است. اکنون ذخایر پادشاهی از 750 میلیارد دلار به حدود 500 میلیارد دلار کاهش یافته است. در شرایطی که بحران بزرگ اقتصادی رخ می دهد، احتمالا قیمت ها تا زمانی که اقتصاد جهانی بهبود نیابد افزایش پیدا نمی کند.
آل سعود در مقابله با بحران اقتصادی، به سه برابر کردن مالیات بر ارزش افزوده، قطع یارانه ها و اعمال اقدامات ریاضتی – که همه این اقدامات به صورت نامتناسب به طبقات فقیر آسیب می رساند واکنش نشان داده است. چشم انداز ناآرامی های اجتماعی بسیار زیاد می باشد به طور خاص زمانی که منع رفت و آمدها هم لغو شده اند. در میان تمام موارد فوق، علی رغم درخواست های مکرر پادشاهی سعودی برای آتش بس، اما باتلاق یمن پایان نیافته است. همه متحدین سعودی به طو خاص بحرین از مداخله گرایی در یمن خارج شده اند. شورشیان حوثی بیشتر مناطق شمال را کنترل می کنند و جدایی طلبان جنوب عدن را در اختیار دارند و درگیری ها به صورت متناوب ادامه دارد. عملکرد ارتش سعودی علی رغم میلیاردها هزینه، بسیار ناچیز بوده است.
این ویروس در یمن کنترل نشده است. 5 سال جنگ و بمباران هوایی عربستان، زیرساخت های بهداشتی فقیرترین کشور جهان عرب را فلج کرده است. اکنون سازمان ملل متحد از فروپاشی سیستم درمانی یمن خبر می دهند. هیچ راهی برای جلوگیری از شیوع این بیماری وجود ندارد. با توجه به مرز طبیعی ناامن عربستان سعودی و یمن، فاجعه یمن می تواند بر عملکرد عربستان سعودی در مقابله با اپیدمی کرونا ویروس تاثیر بگذارد.
نبرد یمن بخشی از رقابت منطقه ای عربستان سعودی با ایران است. در ماه سپتامبر گذشته تاسیسات مهم نفتی عربستان سعودی در عبقیق توسط موشک ها مورد حمله قرار گرفته اند و عربستان سعودی نتوانست نسبت به این نقض حاکمیت واکنش مناسبی نشان دهد. این بیشتر نمایانگر این بود که صدها میلیارد دلار برای ارتش آل سعود هدر رفته است.
در ماه مارس، محمد بن سلمان سلف خود یعنی شاهزاده محمد بن نایف و عمویش شاهزاده احمد بن عبدالعزیز را دستگیر کرد. حتی بر اساس شایعات محمد بن نایف به شدت بیمار یا حتی مرده است. این بازداشت ها نشانگر این است که محمد بن سلمان از این که عناصر خاندان ال سعود وی را عزل کنند نگران هست. اقدام محمد بن سلمان در قتل روزنامه نگار جمال خاشقچی در استانبول چهره آل سعود را لکه دار کرد.
اپیدمی کروناویروس و کاهش شدید قیمت نفت، تلاش های بلندپروازانه ولیعهد سعودی را برای اصلاح اقتصاد عربستان تا سال 2030 و تشکیل یک شهر جدید به نام نئوم در شمال غربی این کشور را تضعیف کرده است. در این مسیر سعودی باید بر اقدامات ریاضتی متمرکز، جنگ در یمن را پایان برساند و بودجه دفاعی خود را کاهش دهند.
عربستان سعودی در طی سال های گذشته جز 5 کشور بزرگ مخارج نظامی جهان است. بر اساس گزارش موسسه تحقیقات بین المللی صلح استکهلم، عربستان سعودی در سال 2018 بیش از 60 میلیارد دلار برای ارتش خود هزینه کرده است، اگر چه نسبت به سال گذشته با مقداری کاهش همراه بوده است. عربستان سعودی پس از ایالات متحده، چین، روسیه و هند بالاترین کشور خریدار تسلیحات بوده است. عربستان بیشتر از فرانسه، آلمان و ژاپن هزینه نظامی دارد و حتی هزینه خرید تسلیحاتی آن ها نسبت به رژیم صهیونیستی سه برابر است.
دولت ترامپ بر فروش تسلیحات به عربستان سعودی تشویق کرده و دائما بر این که چقدر به سعودی ها تسلیحات می فروشند اغراق می کند. اما بزرگترین معامله تسلیحاتی با پادشاهی سعودی را پرزیدنت اوباما انجام داد و هر دو دولت از جنگ فاجعه آمیز عربستان در یمن حمایت کرده اند. بنابراین دولت بعدی آمریکا باید کمک های نظامی به عربستان سعودی را قطع کنند و همچنین این کشور را مجاب سازند تا عملیات نظامی در یمن متوقف شود و نیروهای خود را از قملرو یمن خارج کنند.
دولت بعدی باید اقدامات بیشتری انجام دهد. باید از یک تلاش جهانی و منطقه ای برای کاهش هزینه های نظامی در منطقه حمایت کند. واشنگتن با همکاری سایر تأمین کنندگان تسلیحات مانند انگلستان، فرانسه و کانادا، باید بر فروش تسلیحات کمتر همکاری کنند. این منطقه از تسلیحات زیادی برخوردار می باشد و باید کاهش یابد. این منطقه با یک ویروس اقتصادی کشنده ای روبرو شده است و باید در وضعیت موجود بر روی ایجاد صلح تمرکز کرد.