چند نکته در باب بسته ارزی دولت

به گزارش راهبرد معاصر؛ بالاخره پس از گذشت چند ماه از التهابات بازار ارز و طلا و اخذ تصمیمات مبهم و سوال برانگیز درباره ارز 4200 تومانی و شکست قطعی این طرح و حراج میلیاردها دلار از ذخایر ارزی کشور از طریق تخلف، رانت و... بسته ارزی دولت از سوی رییس کل جدید بانک مرکزی اعلان عمومی و رسما کار خود را اغاز کرد. در این نوشتار به اختصار به مزایا، معایب و بایدها و نبایدها تحقق این بسته ارزی پرداخته ایم.

نکات مثبت در بسته ارزی بانک مرکزی:

الف) خرید و فروش ارز در صرافی ها آزاد و موضوع خرید و فروش دلار به صورت خرد قاچاق محسوب نمی شود. این مسئله را می توان از نکات مثبت بسته جدید دانست که متاسفانه از 20 فروردین ماه سال جاری به صورت ابهام آمیزی با ممنوعیت مواجه شده و عملا صرافی های قانونی از عرصه خرید و فروش ارز حذف شده بودند.

ب) تمام اولویت بندی های کالایی برچیده و تمام نیاز جامعه به ارز به دو دسته کلی کالاهای اساسی و غیر ضرور تقسیم می شود. دسته اول یعنی کالاهای اساسی از جمله نهاده های کشاورزی و مواد اولیه و دارو است که قرار است همچنان با ارز دولتی بانک مرکزی تامین شود و مابقی نیازها نیز بر اساس نرخ ارز در بازار ثانویه تامین خواهد شد.

ج) پرداخت ارز مسافرتی با نرخ دولتی به مسافران حذف و ارز مسافرتی به صورت کامل بر اساس نرخ های تعیین شده در بازار ثانویه پرداخت خواهد شد.

د) ورود ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها به بازار ثانویه از دیگر موارد قابل تامل در بسته ارزی دولت است. این اتفاق برای ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها به عنوان عنوان کالاهایی با ظرفیت وپتانسیل بالا برای صادرات می تواند به عنوان یکی از ابزارهای ما در راستای مقابله با تحریم ها مورد استفاده قرار گیرد.

ه) انتخاب این بازه زمانی برای اجرای بسته ارزی دولت و همزمانی آن با آغاز مرحله اول از تحریم های آمریکا تصمیم مناسبی بود که توانست اثر روانی آغاز تحریم های آمریکا بر علیه کشورمان را کاهش داده و این همزمانی در نهایت موجب شوک مثبت به بازار- غلبه اثر مثبت این بسته بر اثرات منفی تحریم های آمریکا- شد.

در کنار این موارد از تلاش دولت براي جذب سپرده‌هاي ارزي شهروندان به عنوان يکي ديگر از سياست‌هاي تازه بانک مرکزي می توان نام برد که البته موفقیت آن منوط به ایجاد اطمینان و بازگشت اعتماد مردم به نظام بانکی و تعیین نرخ مناسبی برای سود این سپرده ها است. اتفاقی که اگر رخ دهد می تواند بخش قابل توجهی از ارزهاي دپو شده در منازل را به چرخه اقتصاد کشور بازگرداند.

به رغم نکات مثبت موجود در بسته ارزی دولت باید پذیرفت با توجه به اینکه قرار است بخش قابل ملاحظه ای از واردات کشور در حوزه کالاهای مصرفی و غیر ضرور با نرخ ارز بازار ثانویه انجام پذیرد این موضوع به زودی و در بازه زمانی 6 ماه تا یکسال آینده کشور را با یک جهش تورمی مواجه خواهد کرد.

چه باید کرد؟

باید در ابتدا بدانیم این تصیم که به نظر گامی مثبت در ایجاد ثبات در بازار اقتصادی کشور است راه حل یا درمان مشکلات کشور نبوده و صرفا راهکاری برای ایجاد ثبات در شرایط ملتهب بازار است. شرایط امروز اقتصاد ایران مانند بیماری است که برای درمان نیازمند یک عمل جراحی است اما قبل از انجام این جراحی باید شرایط بیمار به ثبات نسبی رسیده و بدن برای انجام یک جراحی از امادگی لازم برخوردار باشد. لذا تصمیمات اخیر و بسته ارزی دولت را می توان در این راستا ارزیابی کرده و پذیرفت این بسته حتی به شرط موفقیت کامل حلال یا مرتفع کننده مشکلات اقتصادی کشور نبوده و اقتصاد ایران برای حل مشکلات ساختاری خود نیازمند یک تحول اقتصادی است. از این رو و در شرایط فعلی انجام برخی از اقدامات برای ایجاد ثبات در اقتصاد ایران و به نتیجه رسیدن بسته ارزی بانک مرکزی ضروری است:

1-در گام اول لازم است افرادی که در اخذ تصمیمات اخیر ارزی موسوم به دلار 4200 تومانی دارای نقش بودند مورد مواخذه و بازخواست قرار گرفته و مردم به صورت شفاف از جزییات این ماجرا مطلع شوند. چنانچه اجرای این دستورالعمل در ماه های گذشته باعث شد میلیاردها دلار از منابع ارزی کشور هدر رفته و رانت عظیمی در اختیار تعداد محدودی از افراد قرار گیرد.

2-این سیاست ها با توجه به شرایط کشور باید به روزرسانی و تکمیل شده و نباید مانند بسیاری دیگر از قوانین به عنوان یک قاعده و قانون مادام العمر مورد استفاده قرار گیرد. لذا به روزرسانی این بسته در آینده یکی از پیش شرط های مهم در موفقیت و به نتیجه رسیدن آن است.

3-استفاده از مدیران جهادی با سلامت نفس و سابقه درخشان برای هدایت و مدیریت شرایط فعلی اقتصادی بسیار ضروری است. چنانچه امروز مشاهده می کنیم هر روز پرونده های جدیدی از ایجاد رانت از سوی برخی از مدیران دولتی به واسطه استفاده از موقعیت شغلی و جایگاه آن ها به گوش می رسد. در چنین شرایطی به کارگیری مدیرانی با روحیه جهادی و سلامت نفس از ابزارهای لازم برای نتیجه بخش این بسته است.