میراث ملک سلمان؛ آینده تاریک برای عربستان سعودی

به گزارش راهبرد معاصر؛ میراث ملک سلمان بن عبدالعزیز بر اساس تضاد آشکار بین سیاست های اصلاح طلبانه و سرکوبگرانه با پارادوکس گسترده ای همراه بوده است. ملک سلمان در حالی خاندان سلطنتی خود را ترک می کند که این خاندان در وضعیتی از هم گسیخته و پر تنش قرار دارد. سیاست های حکومت وی بر طیف گسترده ای از شاهزادگان بانفوذ و مردم عادی تاثیر گذاشته است که می توان به مسئله زندانی کردن اعضای بانفوذ خاندان سلطنتی در هتل های 5 ستاره و زندان (2018) اشاره کرد.

خاندان سلطنتی درهم گسیخته

ولیعهد «محمد بن سلمان» تاکنون علیه دشمنان، رقبا و طوایف، تحقیرآمیزترین شیوه ها و نیرنگ ها را به کار گرفته است. البته در صورت دستیابی به تاج و تخت، چنین اقداماتی می تواند پیامد و تبعات بسیار بزرگی برای سلطنت وی داشته باشد. اقدامات محمد بن سلمان باعث شده تا اعضای بانفوذ خاندان سلطنتی مانند گروه های مذهبی که همواره از خاندان آل سعود حمایت می کردند از وی رویگردانی کنند. البته این گروه هم اکنون به صورت قاطعانه با تمام سیاست های سطح متوسط وی مخالفت می کنند.

دشمنان بسیار

افرادی که علیه وی شورش کردند حذف و زندانی شدند و گروه های دیگر به دنبال پناهگاه امن از کشور فرار کرده اند. گروه های قبلیه ای که همواره وفاداری خود را به خاندان آل سعود نشان داده اند و در سوگند بیعت تعجیل می کردند، اکنون نه تنها نادیده گرفته می شوند، بلکه با تحقیر هم همراه خواهند شد و اغلب جان و اموالشان در معرض خشونت قرار می گیرد. ملک سلمان به جای بقایای یک گذشته قبیله ای، وعده پرورش شهروندان جوان جدید را داد. در این مسیر حامیان چنین نگرشی مانند سعود القحطانی دست راست ولیعهد ارتقا یافته و مورد حمایت قرار گرفتند. زمانی که کار به حذف و نابودی روزنامه نگاران ضد نظام در خارج مانند جمال خاشقچی یا ترساندن مخالفین داخلی رسید، این تبلیغات چی ها به ماموران ترور و مطیعان بی چون و چرای دستورات محمد بن سلمان تبدیل شدند.

آینده تاریک

اگر چه ملک سلمان بر اعطای آزادی و قدرتمندترشدن زنان وعده داد، اما اکنون زنان فعال در این عرصه که خواهان آزادی واقعی هستند به زندان افتاده اند. ملک سلمان به همراه پسرش چندین زن را در مناصب سطح بالا منصوب کرده اند و در عین حال به زنان اجازه رانندگی و افزایش مشارکت در جامعه اعطا کرده اند. پادشاهی سعودی زمینه تسهیل موج مهاجرت زنان و مردان جوان را فراهم کرده است که آن ها پناه جویی به خارج از کشور را از زندانی شدن در یک کشور ثروتمند بیابانی ترجیح می دهند. سینماها و سیرک برای کسب وفاداری مردم کافی نبودند. ملک سلمان در حالی حکومت را ترک می کند که محمد بن سلمان مصمم است تا حکومت را مطابق با آنچه در ذهن و تصور دارد شکل دهد. در واقع وی خواهان ایجاد یک دوران جدید گشایش، موفقیت، تنوع اقتصادی و فرصت‌های گسترده برای سرمایه‌گذاری و گردشگری می باشد.

پادشاهی ملک سلمان نشانگر یک شکل افراطی از قطبیت اجتماعی است که در آن تنها مجموعه کوچکی از افراد و عوامل که بسیار به سلطنت وفادار هستند سود خواهند برد. این روند در پادشاهی باعث افزایش اختلافات و کاهش وحدت خواهد شد. کاهش درامدهای نفتی، گسترش مخالفان داخلی و تهدیدات ناشی از اپیدمی کووید 19 باعث شده تا حکومت ملک سلمان هرگز تیره و تارتر از اکنون نبوده باشد. بنابراین شک و تردید زیادی وجود دارد که ولیعهد محمد بن سلمان بتواند این سوابق را اصلاح و زمینه موفقیت داخلی را فراهم سازد.