دستاوردهای دفاع مقدس در حوزه بین‌الملل؛
تجهیز ایدئولوژیک مستضعفان جهان به الگوی انقلابی مبارزه با ابرقدرتها
امروزه استراتژی‌های دفاعی و تهاجمی بر اساس مبانی کلاسیک و علوم نظامی تعریف می‌شوند؛ اما در دفاع مقدس، دنیا با شکلی از دفاع مواجه شد که نیروی انسانی و اراده‌ی درونی او نقش اول را در دفاع داشت. عنصر ایمان و عشق به خدای متعال، امروزه مقوله‌ای است که در محافل علمی و نظامی جهان به عنوان یک استراتژی نوین مورد مطالعه است. همین روحیه، به ایجاد الگوی انقلابی مبارزه با قدرتهای بزرگ کمک کرد. در واقع عملا مستضعفان و محرومان در جای جای جهان به ایدئولوژی دفاع انقلابی تجهیز شدند. در درگیری‌های جبهه‌ی حق و باطل در سال‌ها اخیر، در منطقه و فراتر از آن، نمود عینی این تفکر و ثمرات آن قابل توجه است.
به گزارش راهبرد معاصر، دوره دفاع مقدس یکی از مقاطع فراموش نشدنی و بی‌نظیر تاریخ ایران و خود یک مقطع تاریخی بسیار مهم است. مردم ایران در شرایطی که تازه با نهضت اسلامی خود توانسته بودند حکومتی جدید را در کشور شکل دهند و هنوز ساختارهای سیاسی و نظامی جدید را آرایش نداده بودند و تحت فشارهای تبلیغاتی و اقتصادی برخی قدرتهای بزرگ بودند و آشوب‌های داخلی در بعضی از نقاط کشور در جریان بود، دچار تهاجم نظامی ارتش عراق شدند.
در حین جنگ هم کشور مواجه با ترورهای منافقین و اختلافات سیاسی در سطح مقامات بالا از جمله ریاست جمهوری شد.از آن طرف، کشور عراق از همه امکانات برای شروع یک جنگ برخوردار بود، مشکل مالی نداشت و حمایت تسلیحاتی هم می‌شد و تبلیغات جهانی هم به نفع وی بود. در چنین وضعیتی ایران توانست به مقابله با قوای متجاوز عراق بپردازد و همه سرزمین‌های اشغالی خود را با عملیات نظامی بازپس بگیرد و برای نخسین بار یک وجب از خاک کشور هم در تصرف ارتش متجاوز باقی نماند.
با این وصف با هدایت و رهبری مدبرانه حضرت امام خمینی(ره) و ایستادگی مردم و مجاهدت رزمندگان اسلام، جمهوری اسلامی ایران در پایان جنگ، نتایج و دستاوردهای بزرگی را برای ملت به ارمغان آورد که در اینجا به شمه‌ای از آنها ابتدائا در کلام امام خمینی (ره) اشاره می‌شود.
افشای چهرۀ منافقین
«این اشخاصی که ادعا می کنند و ادعا می کردند که ما طرفدار مظلومین هستیم، طرفدار خلق هستیم، فدایی خلق هستیم، مجاهده برای مردم می کنیم، ثابت شد به اینکه همۀ این حرفها، صحبتهای خلاف واقع بوده است و الآن که کشور ایران با حزب بعث منحط در جنگ هستند، الآن از آنها هیچ خبری نیست و آنها باز به فسادهایی که اندیشه می کردند، ادامه دارند می دهند. لکن بر آنها هم ثابت شد که اگر یک روزی دولت ایران بخواهد شرّ آنها را بکَند، با یک یورش همۀ آنها را از بین می برد. این هم یکی از خیراتی بود که برای ما در این جنگ، در این جنگ تحمیلی حاصل شد».
افشای تظاهر صدام به اسلام
«در این جنگ ـ یک، خیلی از امور، که بعضی دیگرش هم هست البته خیلی از امور معلوم شد. باز خوب شد که صدام حسین را به ظواهر اسلام کشانده؛ برای اینکه این روزها می گویند نماز هم می خواند! توی مسجد هم می رود! این همان کارهایی بود که محمدرضا می کرد، عیناً همان. اینها از یک آخور ارتزاق می کنند. آن هم یک وقتی که پیش می آمد، بدترین فحشها را به علمای اسلام می داد و به اسلام هیچ کار نداشت، ضربه می زد. یکوقت که ضعیف و بیچاره می شد، می رفت نماز می خواند و در حرم حضرت رضا می رفت و نماز می خواند و از این بساط درمی آورد. حالا ایشان هم که همۀ ملت عراق می شناسند او را کی هست، نمی دانند که ایشان که حالا هم می خواهد نماز بخواند و در مسجد برود، کی را می خواهد بازی بدهد. ملت عراق را می خواهد بازی بدهد. ملت عراق ایشان را ماهیتش را می شناسد. ماها را هم می خواهد بازی بدهد. ماها هم ماهیتش را می شناسیم. کسانی که آن ور دنیا هستند، در امریکا و اروپا هستند، اگر بعضی اشخاص پیدا بشوند نشناسند این را، ممکن است. اما آنجاهایی که ایشان هستند مثل بغداد و ـ عرض بکنم که عراق، مردم ایشان را می شناسند. مردم سالهای دراز با این حزب بعث زندگی کردند و از این حزب بعث، اینها صدمه ها دیدند. این آدمی که حالا دارد می گوید من مسلمان هستم و ما در مقابل کفّار داریم جنگ می کنیم، این آدم همان آدمی است که برای اربعین، وقتی که زوّار حضرت سیدالشهداء حرکت کردند، آنها را به توپ و تفنگ بستند و آنقدر جنایت کردند. دیگر ملت عراق با اینکه این جنایات را از شما دیده، باور می کند که شما یک آدم دینی باشید؟ ... باز معلوم شد به اینکه این عروسک چه عروسکی است که هر جوری می خواهند حرکتش می دهند، هر روزی حرکتش می دهند، به یک جور حرکت می دهند. این هم باز معلوم شد و بسیاری از چیزهای دیگر در این جنگ معلوم شد».
روسیاهی دشمن در اثر جنگ
«از جنگ خسته نشوند مردم. جنگ یک چیز خوبی است. البته ما پیشقدم نیستیم. برای جنگ ما پیشقدم نیستیم، لکن حالا که به ما تحمیل شده است، این یک آثار بزرگی دارد برای نهضت ما. یکی از آثارش این است که دشمنِ ما را رو سیاه کرد در دنیا. این می خواست که برای خودش یک حیثیتی پیدا بکند و اینکه دشمن اسلام بود و قبل از این هم که هجوم کند به ایران، با عراق آنطور معامله کرد و با علمای عراق آنطور معاملات کرد و با ملت عراق آنطور و با دسته جات برای عاشورا آنطور و برای زائرین کربلا، که برای اربعین می رفتند، آنطور جنایتکارانه عمل کرد. این در دنیا رسوا شد. و حالا هم هر چه می خواهد سالوسی کند و نماز بخواند و اظهار اسلامیت بکند و امثال‌ذلک، دیگر فایده ندارد. این دیگر نمی تواند با سالوسی، خودش را جا بیندازد. نمی توانست، لکن شاید بعضیها ـ آنهایی که خارج بودند از عراق باورشان می آمد که این یک آدمی است که می خواهد خدمتی بکند و کذا و این حرفها. حالا معلوم شد که نه، همه فهمیدند که این آدم اینطوری است، وضعش اینطوری است. معلوم شد یک آدمی است که عرب نمی خواهد کار بکند. این خوزستان عربها را غالباً کشتند. اگر ایشان با عرب موافق است، چطور عرب کشی می کند؟».
رسوایی جهانخواران به وسیلۀ جنگ
«هر چه از این جنگ ناخواستۀ تحمیلی می گذرد، قدرت اسلام و جمهوری اسلامی و قوای نظامی و انتظامی ایران و پایداری ملت متعهد آشکارتر و افزونتر می گردد، و رسوایی جهانخواران و وابستگان و پیوستگان به آنان بیشتر و واضحتر می شود، و مشت خرابکاران و منافقان و منحرفان بازتر می گردد».
جنگ، افشاگر اظهارات صدام
«امروز صدام اظهار اسلام و نماز خواندن ـ که آن را هم غلط می خواند می کند، حتی این اظهار هم از برکات جنگ است، و الاّ اینها ضد اسلامند و حزب بعث اساسش بر نفی اسلام می باشد. اینها از اسلام بری هستند و اسلام هم از آنها بری».
افشای چهرۀ امریکا
«از جمله، دفاع حق تعالی و معکوس کردن مکر کاخ سفید این است که تروریست پروری سردمداران کاخ سیاه امریکا بر سرِ زبانها، حتی روشنفکران امریکا، افتاده است. کاخ سیاه با اخراج رژیم عراق از لیست تروریستها به صورتی واضح ثابت کرد که تروریست پرور و طرفدار آن است. کاخ سفید میزان تروریست و ضد آن را مخالفت با جنایاتش در سراسر جهان، و موافقت با آن می داند. رژیم عراق تا مخالف بود، در لیست تروریست پرورها بود. و آن روز که سر اطاعت به آستان کاخ سیاه نهاد، از لیست خارج شد! هر چند توطئه های تروریستی آن در منطقه، خصوصاً خلیج فارس، برملا شده باشد».
افشای چهرۀ تزویر جهانخواران
«ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده ایم، ما در جنگ، پرده از چهرۀ تزویر جهانخواران کنار زدیم، ما در جنگ، دوستان و دشمنانمان را شناخته ایم... جنگ ما موجب شد که تمامی سردمداران نظامهای فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت کنند».
بازدارندگی دشمنان از تعرض به ایران
«از چیزهایی که ما متوجه قبلاً نبودیم و بعد متوجه شدیم، این است که این مشتی که شما جوانان ما و ارتش ما و پاسداران ما و سایر قوای مسلح و امدادی به دهان این مهاجمین زدید، این یک عبرتی می شود از برای دیگر حکام جوری که شاید یک وقت در مغز خودشان این تخیل پیش آمده است که ایران به هم ریخته است و خوب است که ما هم یک هجومی بکنیم ... از اموری که در این جنگ، که ما مکروه داشتیم، پیش آمد برای ما، این بود که به واسطۀ شجاعت سربازان دلیر ما و شجاعت ملت بزرگ ما، که توانست این مطلب را تثبیت کند که کسی نمی تواند به این مملکت رخنه کند و کسی نمی تواند آسیب به این کشور برساند».
نشر عظمت اسلام در جهان
«هر چند جنگ و دفاع از حق و میهن، زحمتها و خسارتها دارد و جوانان پرارزش را از ما گرفت و جنگزدگان مظلومی را آواره و بی خانمان کرد. لکن به خواست خدای منّان محتوای پرعظمت و شکوهمندی داشت. این جنگ تحمیلی، شکوه و عظمت ایمان و اسلام را در پهناور جهان منتشر نمود، و ایران بزرگ که می رفت با خیانتهای خاندان پهلوی و بستگان آنان یک کشور وابسته و مصرفی و یک ملت مرده و سر به زیر برای ضربه خوردن و ستم پذیرفتن معرفی شود، ناگهان با یک جهش بی سابقه و یک انقلاب الهی در جنگ غافلگیرانه با توطئۀ جهانخواران ستم پیشه و مزدوران بی فرهنگ و پشتیبانی آشکار و نهان ابرقدرتها آنچنان پیروزمندانه و شجاعانه بر پیکر پلید صدامیان و امریکاییان منطقه تاخت، و آنچنان اسطوره های شیطانی را یکی پس از دیگری در هم شکست که گویی دست مبارک علی بن ابیطالب سلام الله علیه در روز خندق از آستین پرعظمت لشکریان ما بیرون آمده است و در مبارزۀ تمامی اسلام در مقابل تمامی کفر ظفرمندانه و سرافراز با قامتی به بلندی ابدیت استوار ایستاده است».
اثبات توانمندی ایران
«ما در این سه سال، نزدیک به چهار سال ـ‌یعنی، وارد در چهارسال که شدیم این عمق پیشرفت ظاهری را به دنیا حالی کردیم به حکومتهای بزرگ دنیا، به قدرتهای بزرگ دنیا. این کاری که شما برادرها و دوستان شما و همقطارهای شما انجام دادند، حالی کردند به آنها که ما در عین حالی که یک جمعیت کمی هستیم، لکن توانایی این را داریم که با هر قدرتی مقابله کنیم».
توجه مردم جهان به اسلام
«بحمدالله امروز قدرت ایرانی و قدرت اسلام در ایران به طوری است که توجه همۀ ملتهای ضعیف را به خودش معطوف کرده است، و اسلام صادر شد در سرتاسر دنیا. از این سیاههای عزیزی که در امریکا هستند، و تا افریقا و تا شوروی و همه جا، نور اسلام تابیده است و توجه مردم به اسلام شده است. و منظور ما از صدور انقلاب همین بود و تحقق پیدا کرد، و ان شاء الله اسلام در همه جا غلبه بر کفر خواهد پیدا کرد».
می‌توان دستاوردهای بین المللی جنگ تحمیلی را در دو عرصه سیاسی و دفاعی نیز بررسی نمود.
الف) عرصه سیاسی
- تثبیت اقتدار نظام جمهوری اسلامی در این دفاع باعث شد که چشم طمع جهانخواران از تجاوز به کشورمان کوتاه شود و اگر این اقتدار نبود براساس برخی قرائن و مستندات قطعاً امریکا در سال 2003 به جای حمله به عراق (حادثه سپتامبر سیاه) حمله به کشور ما را در دستور کار قرار می‌داد.
- از برکات هشت سال دفاع مقدس در عرصه سیاسی، ارائه شیوه‌های مبارزه با ستمگران برای کشورهای اسلامی و جهان مستضعفان است که کابوس شکست‌ناپذیری کشورهای بزرگ را با تردید مواجه ساخت.
- اکثر کارشناسان مسائل سیاسی دنیا و منطقه به این رسیدند که بایستی نقش ویژه ایران را در تأمین امنیت منطقه، جدی بگیرند و در روابط سیاسی و منطقه‌ای خود تجدید نظر کنند.
- آثار و برکات مقاومت در دوران دفاع مقدس باعث شد خواب و خیال رژیم صهیونیستی برای گسترش در منطقه خاورمیانه با شکست مواجه شود و در گرداب انتفاضه فلسطین و مقاومت حزب الله لبنان، گرفتار شود.
- عملکرد سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، خصوصاً شورای امنیت سازمان ملل و رفتار سیاسی آنان در نحوه برخورد با این بحران و حل و فصل آن بشدت مورد تردید قرار گیرد.
- وقوع جنگ تحمیلی، صداقت و مقاومت ملت شریف ایران، باعث مطرح شدن انقلاب مردمی ایران به عنوان الگوی مبارزه مردمی در سطح منطقه و جهان شود. امام خمینی(ره) در این رابطه می فرماید:
- ما درجنگ، به مردم جهان و خصوصاً مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرت‌ها و ابر قدرت‌ها، سالیان سال می‌توان مبارزه کرد.
- جنگ ما، کمک به فتح فلسطین را به دنبال داشت.
- جنگ ما موجب شد تمامی سردمداران نظامهای فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت کنند.
جنگ ما، بیداری پاکستان و هندوستان را به دنبال داشت.
- علاقه به اسلام‌شناسی مردم امریکا و اروپا و آسیا و آفریقا یعنی در کل جهان از جنگ هشت‌ساله ماست (صحیفه امام، ج21، ص 283-284).
- سازمان ملل متحد با یک تأخیر طولانی 11 ساله و در سال 1370 رژیم بعثی عراق را به عنوان متجاوز به کشور جمهوری اسلامی ایران معرفی کرد.
- رشد روابط سیاسی و دیپلماسی با کشورها: وقتی کشورهای جهان، به ویژه کشورهای منطقه، اقتدار و ثبات نظام جمهوری اسلامی را در دوران دفاع مقدس مشاهده کردند، خواهان توسعه‌ی روابط همه جانبه با ایران اسلامی شدند. حتی کشورهایی که تحت تأثیر تبلیغات دروغین استکبار جهانی قرار گرفته بودند، در دوران دفاع مقدس دریافتند که انقلاب اسلامی، نه‌تنها قابل شکست نیست، بلکه ریشه در اعتقادات دینی و مذهبی مردم دارد.
حجم فعالیت دیپلماسی و تردد نمایندگان سیاسی کشورها، به ویژه هنگامی که رژیم عراق به کویت حمله کرد، رشد قابل ملاحظه‌ای یافت؛ حتی اعتراف بعضی از کشورها به حمایت از صدام در جنگ و متجاوز بودن رژیم عراق، از جمله مباحث دیدارهای دیپلماسی بوده است.
ب) عرصه نظامی
- تجربه تجاوز رژیم بعث عراق به منطقه و دنیا نشان داد که این کشور هر چند با توانمندی بالای نظامی و حمایت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی موفق به پیشروی در بخشی از خاک کشور ایران شد، لیکن واکنش نیروهای مسلح و مقاومت ملت غیور ایران، نشان داد که شاید کشوری بتواند شروع کننده باشد، لیکن الزاماً پایان دهنده به آن بحران نیست و احتمال دارد که کشور مدافع با توانایی به ظاهر محدود، در صحنه‌های نظامی بتواند سال‌ها مقاومت کند.
- دوران دفاع مقدس تجربه خوبی برای نیروهای مسلح و وابستگی آنها به متن مردم و جامعه بود.
هر چه نیروهای مسلح به متن مردم وابسته‌تر باشند و شهروندان هر کشور، آنها را از خود بدانند، پیوستگی و انسجام بهتری ایجاد می‌شود که می‌تواند با اتکای به پشتوانه مردم علیه متجاوزان داخلی و خارجی وارد عمل شود.
امام خمینی(ره) در این باره خطاب به نیروهای مسلح می‌فرمایند: «ملت مسلمان ایران از شما قدردانی می‌کند و شما را از خود و خود را از شما جدا نمی‌داند و اکنون در جهان، کشوری نیست که پیوند ملت و قوای مسلحش بدین پایه باشد.»
- حضور قدرتمند نیروهای نظامی با پشتوانه مردمی ایران با انجام عملیات‌های سنگین در دوران دفاع مقدس باعث شد که مسئولان سیاسی کشور ایران بتوانند خواسته‌های بحق نظام مقدس جمهوری اسلامی را در مجامع بین المللی، خصوصاً شورای امنیت سازمان ملل، به قدرتهای بزرگ دیکته کنند. عملیات‌های غرور آفرین فتح المبین، بیت المقدس، والفجر 8 و کربلای 5، نمونه هایی از این شگفتی‌های فرزندان دلاور کشور جمهوری اسلامی ایران بودکه‌بندهای قطعنامه 598 را به مرور در صحن شورای امنیت به اعضای آن، دیکته کرد.
- شناخت دوست از دشمن: در دوران دفاع مقدس، صف مجاهدان از قاعدان جدا گردید. مدعیانی که به طمع قدرت و ثروت، انقلابی شده بودند، از ترس جان و مال خود به گوشه‌ای خزیدند و فرزندان خود را به کشورهای خارج فرستادند و به تعبیر امام راحل(ره)، تنها پا برهنگان و کسانی که درد فقر را چشیده بودند، تا پایان راه با ما بوده‌اند. همچنین امام راحل(ره) در این باره فرمودند: «ما در جنگ، دوستان و دشمنانمان را شناخته‌ایم.»
- تجربه‌ی دفاع باز دارنده و همه جانبه: ما در جنگ از سوی دشمن غافلگیر شدیم و آمادگی برای دفاع در آغاز تجاوز سراسری دشمن وجود نداشت. بزرگ‌ترین درسی که از دفاع مقدس آموخته‌ایم، این است که همواره باید در اوج آمادگی دفاع بازدارنده باشیم. این استراتژی همچنان از سوی مسؤولان مربوط دنبال می‌شود.
در استراتژی دفاعی ما، تهاجم جایگاهی ندارد، بلکه سیاست ما بازدارندگی است، و در این سیاست، موازنه‌ی قوا شرط اصلی است، و استراتژی بازدارنده‌ی دفاعی در صورتی تحقق می‌یابد که این شرط مهم لحاظ شود.
تجهیز مستضعفان جهان به الگوی انقلابی مبارزه
جمهوری اسلامی ایران ناخود آگاه به جنگی تمام عیار فراخوانده شد که بر اساس پیش بینی کارشناسان نظامی و سیاسی، توان مقابله‌ی ایران سه روزه بود. اما پس از هشت سال دفاع دلیرانه‌ی رزمندگان، نه‌تنها دشمن نتوانست یک وجب از خاک کشورمان را اشغال کند، بلکه در اوج درماندگی و عجز قرار گرفت، و همگان به عظمت، پایداری و اقتدار جمهوری اسلامی ایران اعتراف نمودند. امام راحل(ره) در این باره فرمودند: «ما در جنگ ریشه‌های انقلاب پربار اسلامی‌مان را محکم کردیم.»
امروزه استراتژی‌های دفاعی و تهاجمی بر اساس مبانی کلاسیک و علوم نظامی تعریف می‌شوند؛ اما در دفاع مقدس، دنیا با شکلی از دفاع مواجه شد که نیروی انسانی و اراده‌ی درونی او نقش اول را در دفاع داشت. عنصر ایمان و عشق به خدای متعال، امروزه مقوله‌ای است که در محافل علمی و نظامی جهان به عنوان یک استراتژی نوین مورد مطالعه است. همین روحیه، به ایجاد الگوی انقلابی مبارزه با قدرتهای بزرگ کمک کرد. از برکات هشت سال دفاع مقدس، ارایه‌ی الگویی از مبارزه برای کشورهای اسلامی و جهان مستضعفان است. امام راحل(ره)، یکی از برکات جنگ را الگوگیری کشورهایی چون فلسطین، افغانستان و ... در مبارزه علیه ستمگران و سلطه‌گران دانسته‌اند. اینک به برکت دفاع مقدس، کابوس شکست‌ناپذیری قدرتهای بزرگ در اذهان جهانیان شکسته شده است؛ به طوری که امام راحل(ره) فرمودند: «ما در جنگ، ابهت دو ابر قدرت شرق و غرب را شکستیم». در واقع عملا مستضعفان و محرومان در جای جای جهان به ایدئولوژی دفاع انقلابی تجهیز شدند. در درگیری‌های جبهه‌ی حق و باطل در سال‌ها اخیر، در منطقه و فراتر از آن، نمود عینی این تفکر و ثمرات آن قابل توجه است.