افزایش وام ودیعه مسکن صحت دارد؟ /جزئیات واریز وام ودیعه مسکن

به گزارش راهبرد معاصر دولت پس از گرانی یکباره مسکن در حوزه رهن و اجاره در تهران و شهرستان ها تصمیم گرفت که به مستاجران وام ودیعه مسکن پرداخت کند. این وام به مستاجران تهرانی 50 میلیون، کلانشهر ها 30 میلیون و سایر شهر ها 15 میلیون تومان است اما چندی است که خبر افزایش وام ودیعه مسکن در فضای مجازی منتشر شده است و برخی کارشناسان از احتمال افزایش وام ودیعه مسکن خبر دادند. اما این خبر از سوی مسئولان تایید نشده است و در صورت تایید خبر راهبرد معاصر به اطلاع مخاطبان می رساند.

دلیل کم‌کاری بانک‌ها در پرداخت ودیعه مسکن چیست؟

تسهیلات مرابحه خرید کالا و خدمات یا همان وام کمک ودیعه اجاره به میزان ۵۰، ۳۰ و ۱۵ میلیون تومان، مدتی قبل در ستاد ملی مقابله با کرونا به تصویب رسید. سود این تسهیلات ۱۳ درصد است و نحوه بازپرداخت آن بدین صورت است که در روش اول، گیرندگان وام (مستأجران) می‌توانند تسهیلات را یک‌ساله دریافت کنند و صرفا سود آن را ماهانه بپردازند و در پایان سال، اصل آن را پرداخت کنند.

در روش دوم، متقاضیان می‌توانند وام را سه ساله دریافت کنند و در مدت ۳۶ ماه اصل و فرع آن را به بانک بپردازند. مستاجران در تهران ماهانه ۵۴۰ هزار تومان، کلان شهرها ۳۲۰ هزار تومان و سایر شهرها ۱۶۰ هزار تومان پرداخت خواهند کرد.

آنچه در اجرای این طرح ستاد کرونا مشکل ایجاد کرد، این بود که باید تا پایان مرداد ماه ودیعه مسکن به حساب متقاضیان واریز می‌شد اما وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی به عنوان متولیان این امر، پرداخت این کمک به مستاجران را بین خود پاسکاری می‌کردند و از آماده نبودن سازمان مقابل خود می‌گفتند.

در نهایت، مقصر اصلی تاخیر در پرداخت ودیعه مسکن بانک‌ها خوانده شدند، زیرا طبق اعلام مسئولان وزارت راه، اسامی متقاضیان در اختیار بانک‌ها قرار گرفته است اما روند پرداخت ودیعه مسکن به کندی پیش می‌رود؛ به‌گونه‌ای که تا چهارم شهریورماه فقط ۹ نفر تسهیلات خود را در این زمینه دریافت کرده بودند که با گذشت ۱۰ روز این رقم به ۳۳۰ هزار نفر رسید.

با ابهامات ایجاد شده در پرداخت ودیعه مسکن توسط بانک‌ها، شهرزاد دانشمندی - مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی - با حضور در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: ۱۳ بانک به سامانه طراحی شده برای پرداخت وام ودیعه مسکن تا به امروز متصل شده و پرداخت وام ودیعه مسکن سرعت می‌گیرد.

وی افزود: سامانه قابل ثبت نام و اتصال به بانک‌ها حدود دو هفته است که وصل شده یعنی بانک‌های عامل در این زمینه، حدود دو هفته است که امکان اتصال به این سامانه را پیدا کرده‌اند. از آنجا که راهکارهایی برای بازپرداخت اقساط دیده شده است که طبق آن یا سود تسهیلات یا اصل تسهیلات در آخر دوره گرفته می‌شود؛ به همین خاطر، چنین سیستمی در نرم افزار بانک‌ها تعریف نشده بود و تا این نرم افزار تعریف و پیاده سازی شود، در پذیرش متقاضیان تاخیر ایجاد شد.

در ادامه دانشمندی اعلام کرد: متقاضیانی که مبلغ ودیعه ملک کمتر از مبلغ مورد درخواست بوده است یا تاریخ اجاره نامه‌ها مربوط به سال قبل بوده یا فاقد کد رهگیری است. همچنین، در مواردی برای یک کد پستی چند اجاره نامه معرفی شده است؛ نمی‌توانند کمک ودیعه مسکن را دریافت کنند.

مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی، گواهی کسر از حقوق، گواهی کسر از مستمری خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)، اجاره نامه ثبت شده در سامانه املاک را از جمله مدارک مورد نیاز برای دریافت ودیعه مسکن دانست.

علت تاخیر در پرداخت وام ودیعه مسکن چیست؟

دانشمندی مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی در بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما در خصوص دلیل کندی پرداخت وام ودیعه مسکن به مستاجران گفت: مصوبات ستاد کرونا در خصوص وام ودیعه مسکن یک ماه است که  ابلاغ شده اما سامانه ای که باید به سیستم بانکی وصل می شد، حدود دو هفته پیش متصل شده است.

او ادامه داد: با توجه به راهکارهای ارائه شده برای بازپرداخت این وام، سیستم بانکی مجهز به نرم افزار مورد نیاز نبود اما هم اکنون این نرم افزار از ۱۵ بانک عامل در ۱۳ بانک پیاده سازی شده است بنابراین روند پرداخت ها از این به بعد سرعت می گیرد.

دانشمندی افزود: از ۱۷ هزار  متقاضی که برای پرداخت در بانک ها پذیرش شده اند تاکنون ۱۰ هزار و ۲۰۰ نفر وام را دریافت کرده اند.

این مقام مسئول بیان کرد: سیستم بانکی کلیه مدارکی که متقاضیان در سامانه ثبت کرده اند را بررسی می کند و اگر خلاف شرایط گفته شده باشد، تقاضا را عودت می دهد.

او در خصوص این که چه افرادی نمی توانند از این وام استفاده کنند گفت: افرادی که دارای سند ملکی هستند، فرم جیم آنها قرمز است  و قبلا از تسهیلات بانکی جعاله و وام مسکن  استفاده کرده اند، مجاز به دریافت این وام نیستند.

مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی تصریح کرد: در مجموع ۱۲۲ هزار نفر متقاضی به بانک ها معرفی شده اند و روند پذیرش را شروع کرده اند . روند پرداخت در آینده  سریعتر خواهد بود اما برخی افراد مشکلاتی در شرایط دریافت دارند.

او ادامه داد: در برخی موارد مبلغ اجاره ملک، کمتر از میزان وام ودیعه بود یا برخی افراد کد رهگیری نداشتند، همچنین اگر تاریخ عقد قرارداد اجاره برای سال قبل باشد ، فرد متقاضی مشمول دریافت وام نیست.

دانشمندی بیان کرد: وزارت راه و شهرسازی متقاضیان را از طریق این سامانه به بانک عامل معرفی می کند و کنترل و بررسی شرایط بر عهده بانک است و این بررسی ها زمان بر است.

او در خصوص دستورالعمل نهایی برای ضمانت این وام گفت: وثایق قابل پذیرش برای دریافت وام شامل گواهی کسر از حقوق  و کسر از مستمری افراد  تحت پوشش کمیته امداد است و  در تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی اخذ سفته با یک ضامن کافی است.

دانشمندی ادامه داد: در تسهیلات ۱۵ میلیون تومانی نیز اخذ سفته یا چک با تشخیص بانک عامل و اجاره نامه و مدارک مورد نیاز باید در سامانه املاک ثبت باشد و بانک‌ها حتما باید مطابقت بدهند. اگر خلاف باشد عودت می‌دهند و تنها مستاجرین تحت پوشش کمیته امداد نیازی به اجاره نامه ندارند. پس از پذیرش متقاضی توسط بانک نیز اگر متقاضی مدارک را ارائه نکند رد درخواست می‌شود.

مدیر اعتبارات بانک مرکزی در خصوص وثیقه سهام عدالت گفت: سهام عدالت نوشته شده و بانک ها مایل هستند  آن را به عنوان وثیقه بگیرند اما هنوز سازوکار آن در بورس برای وثیقه گیری ایجاد نشده است.

جزئیات اصلاحیه دستورالعمل وام ودیعه مسکن

در حالی که وزیر راه و شهرسازی و رئیس کل بانک مرکزی بارها از عدم نیاز به ضامن برای وام‌های ۱۵ و ۳۰ میلیون تومانی خبر داده‌اند، در دستورالعمل اصلاحی این تسهیلات که با تفاهم معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی و قائم مقام بانک مرکزی با مدیران بانک‌های عامل تدوین شده، وام ۳۰ و ۵۰ میلیون تومانی یک ضامن نیاز دارد.

همچنین تعیین نحوه اخذ ضمانت به صورت چک یا سفته بودن نیز به بانک‌ها واگذار شده است؛ این در حالی است که برخی از بانک‌های عامل به متقاضیان اعلام کرده‌اند که بر اساس دستورالعمل داخلی بانک، سفته از متقاضیان نمی‌پذیرند و چک نیز باید به نام خود متقاضی باشد؛ به عبارت دیگر در صورتی که دسته چک به نام خودِ متقاضی نباشد، از تشکیل پرونده وام ودیعه خودداری می‌کنند.

پیش از این نیز از سوی مقامات بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی اعلام شده بود که استعلامی بابت چک برگشتی انجام نمی‌شود؛ اما بر اساس دستورالعمل تدوین شده، تنها دسته چک‌هایی که تاریخ صدور آنها به ۱ اسفند ۹۸ به بعد اختصاص داشته باشد، نیازی به استعلام بابت چک برگشتی ندارند.

بانک این اختیار را دارند که اگر فرد معرفی شده از سوی سامانه وزارت راه و شهرسازی، ظرف ۲ هفته نسبت به تکمیل مدارک و معرفی ضامن به بانک اقدام نکند، متقاضی را از چرخه دریافت تسهیلات حذف کنند.

در حالی که پیش از این محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در یک برنامه زنده تلویزیونی و همچنین عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی خود اعلام کرده بودند منابع تسهیلات ودیعه مسکن از محل ۲۵ هزار میلیارد تومان از خط اعتباری ۷۵ هزار میلیارد تومانی صندوق توسعه ملی برای اعطای تسهیلات به بنگاه‌های آسیب دیده از کرونا تأمین شده، در دستورالعمل مصوب بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی، دو سوم منابع تسهیلات ودیعه مسکن، منابع داخلی بانک‌ها و یک سوم باقی مانده از محل آزادسازی ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی اعلام شده است.

اگرچه در دستورالعمل مذکور، نرخ سود تسهیلات ودیعه مسکن، بسته به انتخاب روش دریافت این وام از سوی متقاضی، ۱۲ یا ۱۳ درصد تعیین شده، اما در تبصره‌ای اعلام شده است که اگر متقاضی، نسبت به پرداخت اقساط در سررسیدهای تعیین شده اقدام نکند، علاوه بر آنکه نرخ سود این تسهیلات، به نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار (در حال حاضر ۱۸ درصد) تغییر می‌کند، ۶ درصد دیگر نیز به عنوان وجه التزام به نرخ سود افزوده خواهد شد که عملاً سود تسهیلات مربوطه را به ۲۴ درصد افزایش می‌دهد.

هشدار حذف و جریمه متقاضیان وام ودیعه مسکن

اطلاعیه معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی به شرح زیر است؛

« به اطلاع کلیه متقاضیان وام کمک ودیعه اجاره مسکن می‌رساند:همانطور که در زمان ثبت نام، دریافت این تسهیلات منوط به دارا بودن شرایط مندرج در ماده (1) آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی از جمله «نداشتن سابقه مالکیت از سال 1384 به بعد» بوده است؛ کلیه متقاضیان و افراد تحت تکفل ایشان متعهد هستند که از تاریخ (1384/1/1)، فاقد مسکن و یا زمین مسکونی ملکی باشند.

لذا چنانچه در هر زمان سابقه مالکیت ایشان محرز گردد، از فرآیند پرداخت تسهیلات حذف گردیده و در صورت اخذ آن تسهیلات متعهد به جبران خسارات و استرداد کلیه تسهیلات دریافتی و جرایم مربوطه خواهند بود.»

هفت خوان جدید برای دریافت وام مسکن

روایت خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان: چندی پیش خانم جوانی تماس گرفت و در خصوص دریافت وام مسکن گفت: برای وام مسکن مراجعه کردم اما مراحل طولانی را باید پشت سر بگذارم و حداقل سه ضامن  با سابقه کار بالا از من می خواهند. سه ضامن رسمی با سابقه کار زیاد را یک فرد متقاضی وام از کجا بیاورد؟

همین موضوع منجر شد که به  یکی از شعب بانک مسکن مراجعه کنم و خودم را برای چند دقیقه‌ای جای خانم جوانی که برای دریافت وام مسکن به مشکل بر خورده بود، بگذارم!

وارد بانک مسکن شدم، شماره ارجاع گرفتم و مقابل یکی از باجه‌های این بانک نشستم و خطاب به متصدی بانک گفتم: وام مسکن می‌خواهم، چگونه باید بگیرم؟ خانم خندید و گفت: برای این سوال شماره گرفتید؟!

همین موضوع منجر شد تا پاسکاری ها شروع شده و من را به یکی دیگر از همکارانش معرفی کند، مغرفی که در بین آن زمزمه تمسخر رقم پایین این وام مطرح بود به طوری که گفت: با ۲۴۰ میلیون می‌خواهد خانه بخرد و ازدواج کند!

به کنار کارمند بانک رفتم و سوالم را تکرار کردم، گفت: اگر وام اولی هستید نفری ۸۰ میلیون به شما تعلق می‌گیرد. برای دریافت این وام باید مبلغی به عنوان پس انداز به مدت یکسال در بانک بلوکه کنید. اما اگر شرایط مالی برای پس انداز را ندارید، می‌توانید اوراق مسکن  خریداری کنید. در ضمن نباید سابقه خرید خانه را هم داشته باشید.

این متصدی بانک گفت: شما باید ماهیانه حدود ۷۸۰ هزار تومان به مدت ۱۲ سال با سود ۸ درصد مبلغ به بانک بازگردانید. یعنی بعد از مدت ۱۲ سال شما در ازای وام ۱۶۰ میلیونی حدود ۲۲۴ میلیون و ۶۴۰ هزار تومان بازگرداندید.

وی تصریح کرد: اما اگر وام اولی نیستید به شما نفری ۱۰۰ میلیون تومان و در کل ۲۰۰ میلیون تومان وام تعلق میگیرد که اگر با وام جعاله ترکیب شود، این عدد به ۲۴۰ میلیون تومان می‌رسد. همچنین برای دریافت این وام باید اوراق خریده و به مدت ۱۲ سال هر ماه یک میلیون و ۶۶۰ هزار تومان با سود  ۱۷.۵ درصد پرداخت کنید. در مجموع پس از مدت ۱۲ سال در ازای ۲۰۰ میلیون حدود ۴۷۸ میلیون تومان باید بازگردانید.

این متصدی در پاسخ به این سوال که وام جعاله چیست؟ تاکید کرد: وام جعاله همان وام تعمیر و بازسازی مسکن است که می‌توان آن را در کنار وام خرید مسکن دریافت کرد.

مجردها هم می توانند وام مسکن بگیرند؟ 

این کارمند بانک مسکن گفت: از زمانی که وام مسکن یکم را دریافت کردید باید ۱۰ سال بگذرد تا بتوانید وام مسکن دیگری بگیرید. همچنین مجرد‌های ساکن تهران می‌توانند تا ۱۴۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند. این وام شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن و ۴۰ میلیون تومان جعاله می‌شود.

وی بیان کرد: بنابراین برای ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات باید ۲۰۰ برگه تسهیلات مسکن بخرند. هزینه این تعداد اوراق با تسه ۴۶ هزار تومانی حدود  ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌شود که با در نظر گرفتن ۴۰ میلیون تومان وام جعاله که برای آن باید ۸۰ ورق به مبلغ سه میلیون و ۶۸۰ هزار تومان خریداری کنند، ۱۲ میلیون و ۸۸۰ هزار تومان می‌شود.

اوراق تسهیلات مسکن را از کجا بخرم؟

متصدی بانک مسکن گفت: با مراجعه به تمام کارگزاری‌های بورس می‌توانید اوراق تسه یا همان اوراق تسهیلات مسکن را بخرید، اما چرا راه دور بروید؟ ساده‌ترین مسیر، مراجعه به شعب بانک مسکن است. وقتی که در سایت بانک مسکن ثبت نام کردید، می توانید به هر شعبه‌ای از بانک مسکن مراجعه کرده و از بانک مربوط ۲۰۰ برگه اوراق تسهیلات بخرید.

وی تاکید کرد: البته این ۲۰۰ اوراق مخصوص وام ۱۶۰ میلیونی است و شما برای دریافت وام ۲۴۰ میلیونی نیازمند ۴۰۰ برگه اوراق مسکن هستید. قیمت این اوراق متفاوت است و قبل از خرید این اوراق باید از قیمت روز مطلع شوید. فرض کنیم که قیمت هر برگ اوراق ۴۱ هزار تومان باشد. در این صورت برای تهیه ۲۰۰ برگ اوراق باید ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بپردازید. اگر این رقم را از مبلغ وام کم کنیم شما عملاً ۹۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافت کرده‌اید.

سرنوشت نامشخص ۱۵۰هزار پرونده وام ودیعه مسکن 

علی نیکزاد نایب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی با اشاره به سرنوشت طرح مسکن که توسط دولت برای اجاره نشین ها اجرا شده است، گفت: دولت علیرغم تاکیداتی که مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف دولت یازدهم و دوازدهم داشتند مسکن تولید نکرد و عدم تولید انبوه مسکن سبب شد که ما مشکلات عدیده‌ای را در باب مسکن داشته باشیم به طوری که الان خانه دار شدن برای جوانان در کلانشهرها به رویا تبدیل شده است.

وی افزود: دهک درآمدی اول و دوم هم که از لحاظ درآمدی در رده های پایین قرار دارند واقعاً در این دولت به خدا سپرده شده اند، امکان خانه‌دار شدن برای آنها وجود ندارد. 

نیکزاد با بیان اینکه ما بالغ بر ۶ و نیم میلیون مستاجر داریم اظهار داشت: به لحاظ فشار که افکار عمومی آورد و واقعاً مردم گرفتار شدند، دولت طرحی را با تبلیغات شروع کرد و گفت که من می خواهم ودیعه مسکن بدهم و این در حالی است که طبق آماری که در اختیار من هست حداقل ۳ میلیون خانوار ایرانی مستاجری هستند که به این ودیعه مسکن نیاز دارند و قرار بود که دولت ۱۵ تا ۳۰ میلیون و در تهران تا 50میلیون تومان وام ودیعه مسکن بدهد.

نایب رئیس دوم مجلس با اشاره به اینکه متاسفانه بر خلاف آنچه که توسط وزیر اقتصاد و اقتصاددانان و بانک مرکزی گفته می شود که خط قرمز ما افزایش پایه پولی است، اینها پایه پولی را هم افزایش دادند تا بتوانند از آن محل تسهیلاتی را در باب ودیعه مسکن پرداخت کنند، گفت: معمولاً جابجایی مستاجران در شهریور ماه صورت می گیرد ولی امسال به صورت استثنا مدارس در ۱۵ شهریور ماه باز و این در حالیست که در سال‌های گذشته اول مهر شروع به کار می کرد و اگر خانواده‌ها نقل و انتقالی داشتند،‌ طوری تنظیم می‌کردند که اول مهرماه در خانه جدید که اجاره کرده اند مستقر شوند؛ ولی دولت امسال آنقدر ودیعه مسکن را کش داد تا این نقل و انتقال صورت پذیرفت.

نیکزاد با انتقاد از میزان اعطای وام ودیعه مسکن به خانوارها تصریح کرد: جای تاسف دارد که در این دولت وزارت راه و شهرسازی، وزارت اقتصاد و سیستم بانک مرکزی به طور کلی به ۲۲۰۰۰ خانوار تسهیلات دادند که میزان آن در مجموع ۶۶۰ میلیارد تومان می‌شود؛ در صورتی که همین الان ۱۵۰ هزار پرونده در سیستم بانکی موجود است و این در حالی است که قرار بود دولت ۷۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات بدهد و خود دولت اعلام کرد که من 3هزار میلیارد تومان برای این امر کنار گذاشته‌ام.

وی با بیان اینکه وقتی اعتقاد نباشد و گرفتاری مردم درک نشود همین اتفاق می افتد که با ضرب و زور ۲۲هزار پرونده با میزان تقریبی ۶۶۰ میلیارد تومان به سرانجام می رسد و باعث تاسف است که یا مردم فرزندان این مردم در مدارس ثبت نام کرده و استقرار پیدا کرده‌اند و  یا دیگر زمان نقل و انتقال مستاجرین گذشت، خاطرنشان کرد: جای تاسف دارد که حتی یک مورد هم ندیدیم که این دولت سیاستی را در پیش بگیرد و با موفقیت به سرانجام برساند. 

نایب رئیس دوم مجلس با بیان اینکه کاری که وزیر اسبق راه و شهرسازی انجام داد و جای تاسف دارد این است که اجازه داد عرصه و اعیانی مسکن های مهری که در شهرهای جدید از جمله پردیس ساخته شده بود اجازه فروش داشته باشد،‌ خاطرنشان کرد: الان دولت و نظام تلاش می کند که آن مسکن ها را تکمیل کند هرچند نباید منّت بگذارد، چون از همین عرضه‌های مسکن مهر حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان کاسب شدند. مسکن مهر در کشور ساخته می شود و اگر 1/5میلیون آن را کنار بگذاریم، از یک میلیون بقیه بابت عرصه 50 میلیون تومان می‌گیرند که رقمی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان می‌شود.

نیکزاد ادامه داد: البته قانون بودجه سال 1399مجلس شورای اسلامی این مسئله را به اختیار گذاشته ولی این ها به طریقی اجبار کرده‌اند و من این مسئله را دو بار تذکر داده ام.

آقای وزیر اقتصاد! بابت اجاره منزل مردم وام ندهید به چه کسی وام می‌دهید؟

وی خطاب به وزیر اقتصاد تصریح کرد: اگر شما بابت اجاره منزل مردم تسهیلاتی ندهید که منابعش را هم از خط اعتباری دیده‌اید و پایه پولی را بالا برده‌اید، به چه کسی قصد ارائه تسهیلات دارید؟