ایران یا آمریکا؛ مقصر بی ثباتی در منطقه کیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ نشست مجازی شورای امنیت سازمان ملل متحد با ابتکار روسیه و با ریاست آقای سرگی لاوروف وزیر امورخارجه این کشور تشکیل شد. در این نشست هم دبیر کل سازمان ملل و هم بقیه اعضا از جمله روسیه و چین درباره نقش حیاتی برجام در حفظ امنیت خلیج فارس تاکید کردند و با توجه به اینکه به گفته آنها این توافق باعث عدم اشاعه هسته ای شده است،  آن را ضامنی برای صلح و امنیت در خلیج فارس و در غرب آسیا دانستند.

 البته این موضعی است که اروپاییان قبلا هم اتخاذ کرده اند و ما شاهد این بوده‌ایم که شارل میشل رییس شورای اروپا در چند هفته گذشته در سازمان ملل به صراحت اعلام کرده بود که توافق هسته ای برجام ضامن حفظ امنیت منطقه غرب آسیا است. بر خلاف این دیدگاه جهانی و بین المللی ما شاهد این هستیم که آمریکا و دونالد ترامپ رییس جمهور این کشور و مقاماتی مانند پمپئو وزیر خارجه آمریکا مدام بر طبل ایران هراسی می کوبند و در موقعیت های مختلف بر آن تاکید دارند. آخرین بار پمپئو در دیداری که به صورت یک ویدئو کنفرانس با وزیر خارجه امارات داشت در مورد روابط راهبردی امارات و آمریکا به این مساله اشاره کرد. در حالیکه دیدگاه بین المللی بر خلاف نظر آمریکا است و چه آقای گوترش دبیر کل سازمان ملل و چه کشورهای مهمی چون روسیه و چین و چه شرکای اروپایی واشنگتن بر این مساله تاکید دارند که اتفاقا برخلاف ادعای آمریکا توافق هسته ای برجام نه فقط باعث بی ثباتی در منطقه نشده است بلکه به عنوان یکی از ضامن های مهم حفظ امنیت و صلح در منطقه غرب آسیا به ویژه در خلیج فارس محسوب می شود.

در واقع این آمریکا است که به بهانه ایران هراسی و فروش تسلیحات در منطقه مدام این ادعای بی پایه را مطرح می کند که ایران و سیاست های منطقه ای اش است که باعث بروز بی ثباتی و ناامنی در خلیج فارس و غرب آسیا است، در حالی که در  عالم واقع، آمریکا با حضور نظامی گسترده در حوزه خلیج فارس و کشورهای حاشیه جنوبی آن و انجام اقدامات تحریک آمیز باعث تداوم تنش در منطقه شده است. علاوه بر آن، این ائتلاف سعودی است که بیش از پنج سال است به جنگی ظالمانه بر علیه مردم یمن مبادرت کرده است و ده ها هزار نفر از مردم این کشور را نابود کرده و صد ها هزار میلیارد دلار به این کشور فقیر صدمه زده است. در عین حال این رژیم صهیونیستی است که همواره کشورهای همسایه را مورد حملات موشکی و هوایی قرار داده است و به تازگی ادعاهای گسترده سرزمینی در دریای مدیترانه داشت که باعث بروز اختلافاتی با کشور لبنان شده است. به طور کلی این آمریکا و متحدینش در منطقه هستند که متاسفانه باعث تداوم بی ثباتی و ناامنی در منطقه شده اند. ایران سال گذشته با ارائه طرحی در ارتباط با امنیت خلیج فارس به نام پویش منطقه هرمز بر این نکته تاکید کرد که امنیت منطقه از طریق همکاری و اجماع بین کشورهای همین حوزه یعنی حوزه خلیج فارس ایجاد می شود و وجود قدرت های فرا منطقه ای به ویژه آمریکا هیچ حاصلی جز ناامین و تنش در خلیج فارس به همراه نخواهد داشت.

یکی از مهمترین فاکتور های مثبتی که اکنون به نفع ایران وجود دارد این است که جامعه بین المللی و سازمان ملل به طور کلی بر خلاف نظر آمریکا حامی توافق هسته ای برجام هستند و این توافق را به مثابه شالوده صلح و امنیت بین المللی تلقی می کنند، در حالیکه آمریکا در دوران ترامپ تمام تلاش خود را برای فروپاشی برجام صرف کرد ولی در این مسیر کاملا ناموفق بود و ما می بینیم حتی در اروپا بر خلاف نظر واشنگتن صراحتا در حمایت از برجام صحبت می شود. این مساله نشان می دهد ادعای امریکا پوچ است و اگر صحت داشت بقیه کشورها نیز خط مشی مشابهی دنبال می کردند ولی ما شاهد بودیم که هیچ یک از کشورهای منطقه و هیچ یک از قدرت های تاثیر گذار در محیط بین الملل اعم از روسیه و چین و آلمان و فرانسه و بریتانیا و... موضع گیری موافقی با آمریکا نداشتند و همین فرصت رسانه ای خوبی برای ایران محسوب می شود.

نکته دیگر این است که ایران باید تاکید کند که آمریکا هیچ بهانه ای برای خروج از برجام ندارد و ایران همواره به طور کامل به تعهدات برجامی خود عمل کرده است و اگر در طول یکسال و نیم گذشته در پنج مرحله اقدام به کاهش تدریجی تعهدات برجامی خود کرده است در حقیقت واکنشی به نقض عهد طرف های اروپایی گروه چهار بعلاوه یک بوده است که بر خلاف قول های خود نتوانستند اینیستکس را راه اندازی کنند و اقدام ایران تقابلی و واکنشی بود.