بازگشت احتمالی بایدن به برجام زمان بر است

رامین مهمانپرست سخنگوی پیشین وزارت خارجه در گفت و گو با راهبرد معاصر در پاسخ به این سوال که اخیرا گزارش هایی مطرح شده است که برخی از رسانه ها بر این باورند ترامپ در مدت باقیمانده می خواهد با کمک عربستان و اسرائیل تمام فشارهای ممکن را بر علیه ایران پیاده کند. راه حل سیاسی مناسب ایران در برابر این اقدامات ضد ایرانی ترامپ در روزهای باقیمانده از دولتش چیست؟ گفت: سیاست های خصمانه ترامپ در این سال ها بر علیه ایران اعمال شد. ترامپ در مدت باقیمانده از دولتش بعید است که بتواند کار فوق العاده ای انجام بدهد. سیاست راهبردی ایران در منطقه مشخص است و ایران باید براساس اقتدار منطقه ای که منجر به صلح و ثبات در منطقه باشد حرکت کند.

وی در ادامه پاسخ به این سوال افزود: روابط با همسایگان جزو اولویت های ایران بشمار می اید. بحث وحدت جهان اسلام و روابط خوب به صورت دو جانبه و براساس احترام متقابل اصول سیاست خارجی ایران در منطقه و با همسایگان است. اگر آقای ترامپ و دوستان ایشان طرحی برای خاورمیانه داشتند و تلاش کرده اند با عادی سازی روابط توسط برخی از کشورهای عربی منطقه و رژیم صهیونیستی شرایط جدیدی را حاکم کنند این شرایط نمی تواند دیدگاه مردم را در منطقه نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی تغییر بدهد و نمی تواند منجر به فراموش سپردن موضوع فلسطین شود. در حقیقت برای حل مشکل فلسطین سعی می شود صورت مساله پاک شود ولی این مساله به هیچ وجه مشکل را حل نمی کند و تنها استفاده ابزاری آنها از این اقدامات جنبه سیاسی و روانی کوتاه مدتی خواهد داشت.

مهمانپرست تصریح کرد: اینکه بخواهند نسبت به جمهوری اسلامی ایران برخورد خاصی نشان بدهند و تحرکی داشته باشند ممکن نخواهد بود به دلیل اینکه در شرایط فعلی چنین امکانی را ندارند. بیشتر شاهد رجز خوانی ها و جنگ روانی و نوعی تحرکات سیاسی و تبلیغی ترامپ و دوستانشان خواهیم بود و از شکستی که در این انتخابات خورده اند به شکلی فاصله خواهند گرفت و یا اثر تخریبی آن را کم خواهند کرد.

او در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ این امکان را دارد که چالش هایی دیگری را ایجاد کند؟ گفت: نزدیک به چهار سال اقدامات مختلفی را انجام داده و برخی تحریم ها را احیا کرد. همچنین خروج از برجام روالی قانونی را در درون سیستم آمریکا طی کرده و خود به خود بازگرداندنشان به حالت قبل ممکن نیست و یا زمانبر و پیچیده خواهد بود. ولی اینکه در مدت باقیمانده اقداماتی دیگر صورت بدهد و موارد تازه ای را به نمایش بگذارد عملا بی تاثیر خواهد بود چون ترامپ از هر آنچه می توانست کوتاهی نکرده است.

مهمانپرست با اشاره به رویکرد بایدن در قبال برجام پاسخ داد: مجموعه جریانات سیاسی داخل ایالات متحده آمریکا چه دموکرات و چه جمهوریخواه در سیاست های راهبردی نسبت به کشور ما تفاوتی با یکدیگر ندارند. آنها مایل نیستند یک جمهوری اسلامی مستقل و قدرتمند در این منطقه حساس وجود داشته باشد، چون چنین ساختاری مانع از دسترسی آنها به منافعشان می شود. بنابراین بحث برجام به عنوان توافقنامه ای که برای کاهش تنش ها شکل گرفت جنبه ای حیثیتی برای دموکرات ها دارد و ترامپ با خروج از برجام به شکلی حیثیت آنها را لکه دار کرد و نشان داد آمریکا به توافقات خود پایبند نیست. امروز که بایدن با شعار بازگشت به برجام در انتخابات پیروز شده از یک سو باید به شعار انتخاباتی خود عمل کند و از طرف دیگر می خواهد از فضای به وجود آمده در دوره ترامپ بهره برداری کند. از صحبت های آقای بایدن و تیم او بر می آید که چنانچه بخواهند به برجام برگردند باید وارد شرط و شروط جدیدی شوند. اگر بایدن بخواهد بازگشت به برجام را با شرط و شروط همراه کند این نوع بازگشت برجام در ایران با اقبال روبرو نمی شود.

او در پاسخ به این سوال، آیا بایدن می تواند تحریم ها بر علیه ایران را لغو کند؟ اظهار کرد: اگر بایدن بخواهد به چنین کاری صورت بدهد در کوتاه مدت امکان پذیر نخواهد بود و زمان می برد و مراحل حقوقی پیچیده ای خواهد داشت. اما برای اینکه نشان بدهد او با سیاست های ترامپ مخالف بود حتما اقداماتی اتخاذ خواهد کرد که ظاهر آنها با سیاست های ترامپ متفاوت است ولی حرکتی اساسی نخواهند بود و نمی توان انتظار داشت بایدن کارهایی کند و زمینه بازگشت آمریکا به برجام فراهم شود.

مهمانپرست در پاسخ به این سوال، استراتژی ایران در قبال بایدن چگونه باید باشد گفت: استراتژی ما در قبال هر کسی که در آمریکا به قدرت می رسد بایستی با تکیه بر توان داخل و با تاکید بر اصول حکمت و عزت و استقلال کشور خواهد بود. استراتژی ما باید بر رفع نقاط ضعف داخلی تکیه کند و بر اساس پیدا کردن شرایط اقتدار برای ورود به تعامل با سایر کشورها باشد. اگر ما بتوانیم مشکلات داخلی خود را با برنامه های جامع و تدبیر درست و با مدیرانی متخصص و دلسوز و با انگیزه و سالم برطرف کنیم، اینکه چه کسی در آمریکا رییس جمهور باشد چندان مهم برایمان نخواهد بود.