انتشار فایل صوتی گفتگوی وزیر امور خارجه، ضربه به منافع ملی و مشکلی امنیتی است

به گزارش راهبرد معاصر رامین مهمانپرست سخنگوی پیشین و دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به انتخابات به عنوان نمود دموکراسی کشور و نقش آن در موفقیت دولتی مقتدر در عرصه سیاست خارجی به برنامه سعادت آباد رادیو  تهران گفت: اقتدار هر کشوری به عوامل مختلفی از جمله انسجام و وحدت ملی و حمایت مردم از نظام بستگی دارد. حضور پرشور و اکثریتی مردم  در صحنه های مهم سیاسی و اجتماعی به معنای حمایت آنان از نظام است و زمینه ی اقتدار داخلی دولت و حکومت در برخورد با مسائل خارجی فراهم می شود اما مشارکت کم، نشان از مشکلات در زندگی و معیشت مردم است که باید در رفع آن اقدامات فوری انجام داد.

ما به دنبال بهترین رابطه با همه کشورهای غرب و شرق دنیا هستیم 

سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه در توضیح نقاط ضعف سیاست خارجه کشورمان طی چهل سال گذشته اظهار داشت: اولین اصل سیاست خارجی ما در اول انقلاب، رویکرد نه شرقی و نه غربی در جهان دوقطبی(بلوک شرق و غرب) بود و انقلاب اسلامی با به ارمغان آوردن استقلال، مبنای خود را بر اساس این شعار بنا نهاد. بعدها سه اصل عزت ، حکمت و مصلحت هم به عنوان چارچوب کارهای سیاست خارجه کشورمان مطرح شد. بر همین اساس متناسب با رویدادهای مختلف بین المللی و شخصیت روسای جمهور کشورمان طی این 40 سال، نوع تعاملات ما  و سیاست خارجه متفاوت بوده است. بحث های تنش زدایی، جهانی شدن، حمایت از مستضعفان جهان و ... از جمله این موضوعات است. 

وی افزود: دیدگاه دولت انتخابی سال 1400 در سیاست خارجه برای ایجاد تحول در کشور و مردم بسیار مهم است. شعار نه شرقی و نه غربی به معنای این نیست که نمی خواهیم با دیگر کشورها کارکنیم بلکه ما به دنبال بهترین رابطه با همه کشورهای غرب و شرق دنیا هستیم. ولی اصل برای ما امنیت ملی و دفاع از منافع ملی است. باید نوع ورود ما به مذاکرات و روابط از موضع عزت باشد. طراحی استراتژیک و بلندمدت به صورت واضح در دستور کار وزارت امور خارجه دولت دوازدهم نیست و این امر یکی از اشکالات سیاست گذاری این وزارتخانه است. در دنیا بیش از 20 کشور موثر و مهم مثل چین، روسیه، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هند و برزیل و ... وجود دارد و ما باید بدانیم در سال‌های آینده با این کشورها به کجا خواهیم رسید.

روابط با دیگر کشورها بدون منافع اقتصادی معنا ندارد

وی تاکید کرد: باید اصل ما باید بر منافع ملی باشد. هرجا منافع ملی ما با توسعه روابط تأمین شود باید به آن ورود کرد اگر چه در مواردی استثناء وجود دارد. به عنوان مثال تا زمانیکه آمریکا علیه مردم ما خصومت دارد نمی توان روابط خوبی داشت ولی اگر آمریکا هم دست از خصومت بردارد و از موضع برابر با احترام و منافع متقابل با ما رفتار کند می توانیم با هم  روابط خوبی در زمینه های سیاسی، اقتصادی و امنیتی داشته باشیم . بنای ما بهترین روابط خارجی با دیگر کشورها است و همسایگان در اولویت قرار دارند چون امنیت ملی ما را تامین می‌کنند. در سیاست خارجی دیپلماسی اقتصادی یک اصل است و روابط با دیگر کشورها بدون منافع اقتصادی معنا ندارد. وقتی منافع اقتصادی به روابط سیاسی گره می خورد باعث ایجاد ثبات  پایداری می شود. اگر در دولت آینده بتوانیم نقطه اقتدارمورد نظرمان را در سیاست خارجه برقرار کنیم آثار خوبی در داخل و عرصه های بین المللی خواهد داشت.

دیپلماسی اقتصادی؛ موضوعی که باید دولت بعدی بر آن تاکید داشته باشد

سفیر سابق ایران در کشورهای تایلند، قزاقستان و لهستان در پاسخ به اینکه آیا در زمان حضور در این کشور به دیپلماسی اقتصادی معنا بخشیده است یا خیر؟ اظهار داشت: دیپلماسی اقتصادی موضوعی است که باید دولت بعدی بر آن تاکید داشته باشد.این واژه به معنای این است که اقتصاد در سیاست خارجی نقشی پررنگ دارد و به اقتصاد داخلی و ظرفیت سازی کشور کمک می کند. به عنوان مثال برای افزایش تولید در داخل به ماشین آلات جدید، مواد اولیه و دانش روز دنیا نیاز داریم. دستگاه سیاست خارجی با کمک سایر دستگاه های اقتصادی و تجاری می تواند دیپلماسی اقتصادی را شکل دهد و این امر منوط به این است که دستگاه سیاست خارجی کشور لیاقت و شایستگی خود را نشان دهد.

از شرکت های ایرانی برای صادرات حمایت نمی شود

وی تصریح کرد: مدیران وزارت خارجه باید دید اقتصاد خوبی داشته و مسلط به مسائل روز باشند. پس از افزایش تولید باید در رقابت با رقیبان قوی بازار صادراتی پیدا کرد تا تولید افزایش بیشتری پیدا کند. ضمن اینکه شرکت های ایرانی از حمایت های مشابه کشورهایی که شرکت هایشان در صحنه رقابت هستند برخوردار نیستند. به عنوان مثال به شرکت ها یارانه می دهند و باعث کاهش قیمت تمام شده می شود و یا تعرفه های ترجیحی برای شرکت ها در قرار دادهای دوجانبه در نظر گرفته می شود و تجارت آزاد و همکاری های منطقه ای مد نظر قرار دارد.به هر جهت قیمت تمام شده باید در بازارهای هدف کاهش پیدا کند تا شرکت های ایرانی بتوانند با شرکت های خارجی قوی رقابت داشته باشند.

چابک سازی در وزارت خارجه بیشتر تاثیر منفی داشته است

مهمانپرست درباره چابک سازی چارت وزارت خارجه تاکید کرد: این تغییرات در وزارت خارجه تمامی کشورها به دلیل تغییرات فضای سیاسی بین الملل صورت می گیرد و در وزارت خارجه دولت های ما هم اینگونه بوده است. چابک سازی آخری که در وزارت خارجه دولت دوازدهم و در زمان دکتر ظریف انجام شده تغییرات مثبتی نبوده و اثرات منفی آن بیشتر بوده است.برخی تصور می کنند اگر در وزارت امورخارجه معاونت اقتصادی وجود داشته باشد به معنای پیگیری خوب دیپلماسی اقتصادی است. اما من اعتقاد دارم دستور کار کل معاونت های وزارت خارجه باید اقتصادی باشد.

وزارت خارجه دولت بعدی باید تغییرات زیادی در چارت داشته باشد

وی افزود: در چارت وزارت خارجه معاونت اقتصادی و سیاسی داریم که معاونت سیاسی 8 اداره کل دارد و برای ارتباط با دیگر کشورها در سطح مدیرکل هستند که موجب مشکل شده است. برای بالا بردن سطح مراودات خارجی باید معاون سیاسی وارد شود که آقای عراقچی با مشغله زیاد نمی‌تواند. در مراودات خارجی به شأن مقام مذاکره کننده توجه می شود. در برابر مدیرکل در نهایت معاون وزیر می نشیند ولی اگر ادارات سیاسی در سطح معاون وزیر بود هر کدام از اینها می توانستند برای مذاکرات خارجی در برابر وزیرخارجه و مقام های بالاتر ارتباط بگیرند.ضمن اینکه یک معاون سیاسی نمی تواند به تمامی کارها رسیدگی کند. از طرف دیگر وقتی معاونت اقتصادی در وزارت خارجه ایجاد می شود یعنی اینکه معاونت سیاسی نباید کار اقتصادی انجام دهد که این امر موجب مشکلات زیادی شده است.وزارت خارجه دولت بعدی باید تغییرات زیادی در چارت داشته باشد.

سفیر سابق ایران در کشورهای تایلند، قزاقستان و لهستان با تاکید بر اینکه در بدو ورود به تایلند به مولفه های اقتصادی توجه شد گفت: جمعیت تایلند برابر با ایران بود ولی مساحت آن یک سوم ایران بود ضمن اینکه کشوری چهارفصل نیست و از منابع نفتی و معادن ایران هم برخوردار نیست. با اینحال صادرات غیرنفتی ما در سال 76 معادل 3 میلیارد دلار بود و تایلند 6 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشت. 50 درصد میگوی صادراتی دنیا با 60 هزار هکتار زمین توسط تایلند تامین می شد در حالیکه ما فقط در استان بوشهر بیش از 120 هزار هکتار زمین برای پرورش میگو داشتیم. از استخرهایی که در هر هکتار زده می شد تولیدکنندگان تایلندی بیش از 30 برابر ما میگو تولید می کردند و ما با استفاده از روش و مشاوره آنها توانستیم سطح تولید شیلات در ایران را به 5 برابر برسانیم. در آن دوره حجم رابطه ایران و تایلند از حجم رابطه ایران و چین بیشتر شد. به همین ترتیب در زمان حضور من در قزاقستان،  حجم رابطه ایران و قزاقستان از حجم رابطه ایران و روسیه بیشتر شد و وقتی به لهستان رفتم اولین ملاقاتم با معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد لهستان بود. من به آنها اعلام کردم 70 درصد کار اقتصادی و 30 درصد کار فرهنگی انجام می دهم که اگر روابط ما در این دو حوزه به سرانجام برسد به بهترین روابط سیاسی خواهیم رسید.

برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 ثبت نام می کنم

وی افزود: مشکل ما دولتی بزرگ با اقتصاد دولتی و هزینه های بالا است و این هزینه های بالا دولت را مجبور به فروش نفت می کند تا بتواند بودجه را تامین کند. اگر کشور نتواند تحت فشار نفت بفروشد باید روی مالیات حساب کند. از طرفی این هزینه ها نمی تواند با مالیات بخش خصوصی محقق شود. به این ترتیب دولت مجبور به چاپ اسکناس می شود و در پی آن نقدینگی و تورم افزایش می یابد که نتیجه اقتصاد مریض است. ما باید از تجربه دیگر کشورها استفاده کنیم و با همین رویکرد من فکر می کنم افرادی که حرف های جدید دارند و برای رفع مشکلات اقتصادی کشور راهکار دارند باید به میدان انتخابات ریاست جمهوری 1400 بیایند. من هم قصد جدی برای ثبت نام دارم تا از تجربه 35 ساله دیپلماتیک و اهمیت سیاست خارجی در کشور به لحاظ ارتباط با دیگر کشورها و بحث دیپلماسی سیاسی و تجربیات دیگر کشورها استفاده کنیم.

عزت پاسپورت ایرانی با اقتدار به دست می آید

سفیر سابق ایران در کشورهای تایلند، قزاقستان و لهستان درباره عدم حمایت سفارتخانه ها از اتباع ایرانی خارج از کشور و پایین بودن عزت پاسپورت ایرانی خاطرنشان کرد: عزت پاسپورت ایرانی زمانی بالا می رود کشوری ضعف اقتصادی نداشته باشد و مردم معیشت خوبی داشته باشند و از نظر رفاه و امنیت اقدامات خوبی صورت گرفته باشد و در واقع کشور به نقطه اقتدار رسیده باشد و یکی از مولفه های این اقتداربحث های دفاعی است. اگر بتوانیم آسیب پذیری کشور را کم کنیم و به نقطه ای برسیم که کشورهای دیگر بدانند به محض تعرض به تمامیت ارضی باید هزینه های بالایی بپردازند می توانیم از عامل بازدارندگی بهره خوبی ببریم. در این حوزه پیشرفت خوبی داشته ایم ولی این کافی نیست بلکه باید در بخش های اقتصادی هم به نقطه اقتدار برسیم و ضعف های خود را بر طرف کنیم و ساختارهای غلطی که باعث شده به این وضعیت برسیم را باید درست کنیم. 

مهمانپرست تاکید کرد: مردم در فشار هستند و معیشت سخت دارند و بی انگیزه شده اند و اگر مردم احساس کنند برنامه ریزی درستی برای معیشت آنها صورت می گیرد آبه عنوان بزرگترین پشتوانه حامی دولت خواهند بود و در این حالت است که در هر رابطه دیپلماتیک و مذاکره از موضع برتر وارد می شویم.

وی با اشاره به فعالیت های قابل تقدیر همکاران وزارت امور خارجه در بخش کنسولی افزود: بخش کنسولی ساختاری ثابت و چند بخش کاری دارد. بخش اول حل مشکلات ایرانیان است. بخش دوم اقدامات سجلی، ویزا و ... است و بخشی که باید بیشتر به آن توجه شود خدمات دهی به تاجران است. ما وظیفه داریم در خدمت ایرانیان باشیم و به آنها خدماتی در بخش های تجاری و کنسولی بدهیم.

انتشار فایل صوتی گفتگوی دکتر ظریف، مشکلی امنیتی است 

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه در ادامه این گفتگو در واکنش به صوت منتشر شده از وزیر امور خارجه و دوگانگی دیپلماسی و میدان از دید ایشان گفت: انتشار این فایل مشکلی امنیتی است که باید به آن رسیدگی کرد. اگر این فایل سهواً منتشر شده یعنی در حفاظت اطلاعات دقت کافی نداریم و باید نهادهای امنیتی آن را بررسی کنند. اگر این فایل صوتی عمداً منتشر شده که جرم بزرگی است و به منافع ملی ما لطمه زده که سناریوی خطرناکی پشت آن قرار دارد.

وزیر امور خارجه در تعریف دیپلماسی دقت کافی نداشته است

وی افزود: آقای دکتر ظریف نباید در این شرایط حساس به این مصاحبه تن می‌دادند و باید درصدی احتمال می دانند که ممکن است این فایل صوتی منتشر شود.زمانی دیدگاه و تحلیل شخصی در محیطی امن مطرح می شود که ما نباید مانعی برای آن باشیم ولی زمانی هست که بحث اجرا مطرح است. در سیاست خارجی دو کار باید انجام شود زمانی تصمیم سازی صورت می گیرد که همه ما باید نظرات کارشناسی خود را بگوییم حتی اگر با نظر خیلی ها مخالف باشد اما اگر سیاستی به جمعبندی نهایی می‌رسد و سیاستی قطعی و ابلاغ می شود باید حتما آن را اجرا کرد. در وزارت خارجه هم همینگونه عمل شده ولی تعریف دکتر ظریف از میدان و دیپلماسی نشان دهنده این است که ایشان در این تعریف، دقت کافی نداشته اند. 

در هماهنگی رفتارهایمان ضعف داریم

سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه  گفت: در دنیای امروز دیپلماسی نمی تواند از مولفه های مختلفی چون دیپلماسی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، دفاعی، فرهنگی و عمومی جدا باشد تمامی این مولفه ها یک دیپلماسی را شکل می دهد و در خدمت یکدیگرند. ما نمی توانیم بگوییم به مقاومت و جنبه های دفاعی کاری نداریم و یا اینکه آن را درمقابل دیپلماسی قرار دهیم. آنچه مهم است هماهنگی ما در رفتارهایمان در بخش های دفاعی اقتصادی، فرهنگی و افکار عمومی مردم در نقاط مختلف دنیا است. ما در این نقاط ضعف داریم و هماهنگی صورت نمی‌گیرد و در برخی مواقع روبروی یکدیگر قرار می گیرند.

انتشار فایل صوتی گفتگوی وزیر امور خارجه، ضربه به منافع ملی است

مهمانپرست احتمال عمدی بودن انتشار این فایل صوتی را قوی دانست و گفت: به نظر من این انتشار سهوی نبوده است. من به این قضیه مشکوک هستم  و حدسم این است که این فایل عمداً منتشر شده است. تصور برخی بر این است که دولت و تیم مذاکره کننده عقیده دارند مذاکرات تا قبل از انتخابات 1400 به نتیجه می‌رسد اما تصور ما بر این است که این مذاکرات بیشتر طول می‌کشد حداقل تست تعهدات آمریکا در لغو برجام توسط ایران و مطمئن شدن از لغو تحریم‌ها زمانبر است و قاعدتاً تا انتخابات 1400 به سرانجام نمی‌رسد. تحلیلی می‌گوید چون گروهی نتوانسته اند از مذاکرات برجام برای اهداف سیاسی در انتخابات استفاده کنند فضا را به سمت دو قطبی شدن دیپلماسی- میدان و یا بحث روسیه- آمریکا می‌کشانند و می‌خواهند مردم را به دو قسمت طرفداران امریکا و روسیه تقسیم کنند و بحث انتخابات را به انحراف بکشانند. در هر صورت اینکار ضربه زدن به منافع ملی است . بازی کردن با مسائل اصلی سیاست خارجی برای اهداف داخلی و جناحی حتما کاری خلاف منافع ملی است.

این بحث ها نباید در غیاب سردار سلیمانی مطرح می شد 

وی افزود: در بحث سردار سلیمانی هم باید گفت؛ زمانی هست که دو نفر با هم دو دیدگاه مختلف دارند و یکدیگر را در بحث قانع می کنند .اگر این انتقادات در زمان زنده بودن شهید سلیمانی انجام می شد و به اقناع نهایی می رسید خیلی هم عالی بود. ولی وقتی سردار سلیمانی به شهادت رسیده اند و این همه خدمات و امنیت کشور را مدیون ایشان هستیم. اگر کشورهای همسایه ما با حضور تروریست ها ناامن باشند این ناامنی به مرزهای ما باز می گردد. عنوان کردن این بحث ها در زمان غیاب ایشان جالب نیست.