هدف آمریکا از تروریستی اعلام کردن انصارالله یمن چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ چند ماهی است که آمریکا، از برنامه خود جهت قرار دادن جنبش انصارالله در لیست گروه های تروریستی رونمایی کرده است. از این رو با گذشت چند ماه از اعلام این موضوع از سوی آمریکا، «مایک پامپئو» وزیر خارجه این کشور اعلام کرد که وزارت خارجه آمریکا تصمیم قرار دادن انصارالله در لیست گروه تروریستی را به کنگره اطلاع و ابلاغ خواهد کرد. پامپئو در ادامه اظهاراتش در این باره گفت: «اقدام مذکور در راستای هدف قرار دادن "عبدالملک الحوثی" رهبر انصارالله یمن، "عبدالخالق بدرالدین الحوثی" از اعضای ارشد انصارالله و برادر رهبر این گروه و "عبدالله یحیی الحکیم" از رهبران ارشد انصارالله در لیست تروریست های بین‌المللی است».

قابل ذکر است که بر مبنای قانون چند جانبه ضد تروریستی آمریکا که در سال 1996م. توسط کنگره به نام قانون ضد تروریسم اعمال گردید، تقریباً هر نوع همکاری یا رابطه تجاری با یک گروه تروریستی ممنوع و به عنوان یک جرم شناخته می‌شود. به همین رو در راستای بررسی و ارزیابی دلایل تصمیم به اقدام مذکور از سوی آمریکا و اهمیت آن، پیش از ورود به بحث باید این پرسش را مطرح کرد که علل و اهداف اصلی آمریکا از قرار دادن انصارالله در لیست گروه های تروریستی چیست؟

واقعیت امر این است که اقدام مذکور با هدف تأثیر گذاری بر صحنه میدانی یمن در عرصه های سیاسی – نظامی از یکسو و متأثر کردن فضای کنش ها در عرصه معادلات منطقه ای از سوی دیگر طراحی شده است؛ مضافاً اینکه این تصمیم می تواند بر روند بازیگری دولت آینده آمریکا در مسیر اجرای اهداف و برنامه های منطقه ای در خاورمیانه دارای تأثیراتی باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

تضعیف روانی صنعاء با هدف تقویت محورهای دیگر

تروریستی خواندن انصارالله و قرار دادن آن در لیست گروه های تروریستی از سوی آمریکا، با رویکردهای انگیزشی به دیگر بازیگران در میدان یمن به انجام رسیده است؛ بطوری که این اقدام می تواند در بالا بردن روحیه جریانات یمنی همسو با ائتلاف سعودی همراه شود. چرا که محدودیت های اعمالی حاصل از رویکرد مذکور تنها به هدف ضربه زدن به دولت نجات ملی و رزمندگان انصارالله ختم نمی شود. بطوریکه از رهگذر سیاست تحمیلی تروریستی اعلام کردن انصارالله، فضای میدانی درگیری ها در یمن در محورهای مرکزی که در ماه های اخیر با موفقیت صنعاء همراه بود می تواند با خلل روبرو شود. خللی که عمدتاً روانی بوده و با متغیرهای روحی همراه است. با این حال نباید فراموش کرد که این تصمیم و اقدام آمریکا می تواند به مثابه یک شمشیر دو لبه عمل کند؛ چرا که به همان اندازه که می تواند با تضعیف روحیه همراه شود به همان مقدار و حتی بیشتر می تواند به تقویت روحیه ارتش و رزمندگان دولت نجات ملی بیانجامد. بدان معنا که اقدام مذکور می تواند موجب انسجام بیشتر میان نیروهای نظامی در صنعاء شود و آنها را در مسیر رسیدن به اهداف خود که حفظ تمامیت ارضی یمن و مقابله با متجاوزان و مزدوران وابسته به آنها می باشد، مصمم تر کند.

اعتبار بخشی به تجاوز سعودی‌ها

یکی از دلایل مهم آمریکا در راستای تصمیم مذکور، حمایت سیاسی - معنوی و حتی نظامی از سعودی است که بسترهای بحران یمن را در شش سال گذشته کلید زده است. در واقع آمریکا با این اقدام خود، تلاش دارد تا معادلات میدان یمن را به سود سعودی ها تغییر دهد. از آنجایی که سعودی ها در محورهای مختلف در مناطق مرکزی و جنوبی متحمل شکست هایی از دیگر بازیگران در یمن شده اند، آمریکا جهت حفظ جایگاه سعودی در یمن به عنوان متحد سنتی و راهبردی خود در منطقه از طریق تصمیم به تروریستی خواندن انصارالله وارد عمل شده است.

 بنابراین از حیث نظامی، این اقدام آمریکا علاوه بر آنکه می تواند بر وزنه سعودی ها بیافزاید بلکه خواهد توانست موقعیت رو به ضعف آنها را در جبهه های درگیری تقویت کند و آنها را در راستای احیای دوباره جایگاهشان مورد حمایت قرار دهد. به عبارت دیگر سعودی‌ها با این اقدام واشنگتن نه تنها در جبهه های نبرد با صنعاء امیدوارتر خواهد شد بلکه در جبهه های جنوب نیز از این به بعد با اعتماد به نفس بهتری عمل خواهند کرد. از بعد سیاسی نیز اقدام مذکور می تواند این پیام را به بازیگران متحد عربستان در یمن مخابره کند که اختلافات خود را با سعودی کنار بگذارند و با آنها جهت مقابله با صنعاء وارد معامله شوند؛ چرا که با حمایت سیاسی آمریکا از سعودی، واشنگتن بطور تلویحی این نکته را انتقال داده است که سعودی را به عنوان مرجع گفتگو و عمل در یمن به رسمیت می شناسد و دیگر بازیگران زیر مجموعه آن محسوب می شوند.

اما بُعد دیگر سیاسی اقدام واشنگتن برای دولت سعودی که مرتبط با انصارالله است متناسب با دو متغیر میدانی یمن و محدویت های وارده بر آنها شکل می گیرد. در واقع با تحمیل محدودیت های نظامی حاصل از قرار دادن انصارالله در لیست گروه های تروریستی، انتظارها بر این است که تأثیرات خود را بر عرصه سیاسی بگذارد. حمایت و استقبال سعودی از این اقدام آمریکا در همین راستا می باشد. چرا که به زعم سعودی ها قرار دادن انصارلله در لیست گروه های تروریستی از سوی آمریکا هم می تواند مانع گسترش فعالیت‌ها و اقدامات انصارالله شود؛ هم خواهد توانست به واسطه فشارهای وارده، آنها را به سمت مذاکره و پذیرش شرایط سعودی بکشاند.

از سوی دیگر نیز انتفاع سعودی از رهاورد فشار بر انصارالله این خواهد بود که آنها می توانند با صبر و تأمل مؤلفه های خروج آبرومندانه از یمن را ارزیابی کنند و با فراغ بال دست به انتخاب بزنند؛ به علاوه اینکه حمایت واشنگتن از ریاض از طریق مذکور، نه تنها ماهیت تجاوز در نزد افکار عمومی را وارونه خواهد کرد و جای مفاهیم تجاوز و مقابله با تروریست را با هم عوض می کند، بلکه با این روش راهبرد اعتبار بخشی برای سعودی در عرصه جهانی را هدف گذاری کرده است.

فشار بر محور مقاومت و بسترسازی های منطقه ای برای سازش با رزِم صهیونیستی

از مهمترین اهداف تروریستی اعلام کردن جنبش انصارالله از سوی  آمریکا نه تنها اعمال فشارهای سیاسی و اقتصادی بر صنعاء بلکه اعمال فشار بر محور مقاومت نیز است؛ با توجه به اینکه انصارالله در مدار خط محور مقاومت قرار دارد و از جمله اهداف آنها که در شعارشان نیز قابل مشاهده است تقابل با صهیونیست ها و سعودی ها است. به عبارت بهتر تقابل و تعارض انصارالله به مانند دیگر اضلاع محور مقاومت با جبهه آمریکایی – عبری – سعودی موجب شده است تا آمریکا برای تضعیف آن و محور مقاومت از ابزار نخ نمای تروریستی خواندن آن(انصارالله) استفاده کند. به علاوه اینکه با توجه به شرایط چند ماه اخیر در منطقه و توافقات انجام گرفته میان برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، رویکرد راهبردی تروریستی خواندن انصارالله می تواند زمینه ای برای تکمیل پازلِ روند عادی سازی باشد. به عبارت بهتر آمریکا برای صیانت از اهداف و برنامهِ سازش در منطقه، از تمام امکانات در دسترس برای برداشتن موانع از سر راه استفاده خواهد کرد. از این رو محور مقاومت را تهدیدی بالفعل در این باره می داند که باید با شیوه های مختلف (که راهبرد تروریستی اعلام کردن آنها نیز بخشی از این شیوه ها است)تهدیدات آنها را مرتفع سازد.

نکته قابل توجه در این باره، آماده سازی شرایط برای پیوستن سعودی به صف سازش با تل آویو در کنار دیگر کشورها است؛  در واقع وجه معامله گونه این راهبرد، رویکرد تهاتری آن است. بطوریکه ریاض در ازای این مسئله، که آمریکا با اقدام ذکر شده منافع آنها را تأمین کرده است، می بایست در راستای برنامه های آمریکا در منطقه که در زمان فعلی پیوستن به توافق سازش می باشد، عمل کند و وارد میدان سازش شود.

جمع بندی

به نظر می رسد تروریستی اعلام کردن انصارالله از سوی آمریکا، با توجه به رویکردهای منطقه ای و با در نظر گرفتن منافع سعودی صورت گرفته است؛ چرا که آنچه در ذیل ارزیابی و تحلیل موضوع مذکور بدیهی می باشد پیوستگی آن با معادلات یمن و موقعیت سعودی ها در یمن است. با این حال ابعاد این موضوع کارکرد منطقه ای نیز دارد. کارکردی که با شاخص های رویدادی در منطقه در قالب متغیرهای سیاست خارجی آمریکا مرتبط است که در این باره نیز برای سعودی و نقش آنها در مناسبات مورد نظر جایگاهی، تعریف شده است. از سوی دیگر نیز باید خاطر نشان کرد که  اقدام مذکور از سوی دولت ترامپ با هر رویکردی که انجام شده باشد عملی در راستای قرار دادن دولت بایدن در عرصه فعالیت های منطقه ای می باشد. در واقع ترامپ با این گونه اقدامات تلاش دارد تا بایدن و دولت وی را در موقعیت عمل انجام شده قرار دهد و فرصت اجرای برنامه های مختص به خود را برای منطقه خاورمیانه از آنها بگیرد.