صندوق ETF دولتی نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری هستند که همانند سهام عادی در بورس معامله میشوند. با خرید هر واحد صندوق ETF، دارایی شما برای خرید سبد مشخصی از سهام سرمایهگذاری میشود. در این صندوقها منابع مالی اشخاص و شرکتها جمعآوری شده و در سبد متنوعی از اوراق بهادار نظیر سهام شرکتهای بانکی و بیمه یا شرکت پالایشگاهی سرمایهگذاری میشود.
مشکل اصلی پالایشی یکم چیست؟ چرا این نماد هر روز با اُفت قیمت مواجه میشود؟/ فیلم
روند تاریخی
پالایشی یکم بهعنوان دومین صندوق قابلمعامله دولتی (ETF)، از چهار شرکت پالایشی تشکیل شده است. پذیرهنویسی این صندوق، ۵ شهریورماه سالجاری آغاز شد و عموم مردم با استفاده از کدملی خود میتوانستند نسبت به خرید یا پذیرهنویسی دارا دوم اقدام کنند. در پذیرهنویسی صندوق پالایشی یکم، هر شخص حقیقی میتوانست با استفاده از کدملی خود تا سقف پنج میلیون تومان، واحدهای این صندوق را خریداری کند و محدودیت سنی برای خریداران وجود نداشت. اشخاصی که در اولین مرحله از پذیرهنویسی واحدهای سرمایهگذاری صندوق واسطهگری مالی یکم شرکت کرده بودند، قادر به خرید تنها سه میلیون تومان از واحدهای این صندوق با تخفیف ۲۰ درصدی بودند. اشخاص برای شرکت در پذیرهنویسی صندوق پالایشی یکم، نیازی به دریافت کد بورسی نداشتند، اما باید توجه داشت که برای انجام معاملات این صندوق، ثبتنام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی ضروری است.
به گفته داود رزاقی، مدیر صندوق پالایش یکم، در مجموع ۱۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از واحدهای صندوق پالایش یکم به فروش رسید و کل پولی که به دلیل مغایرت به مردم برگشت داده شد، حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان بود و در واقع از کل ارزش صندوق دارا دوم یا همان پالایش یکم به ارزش ۶۲ هزار میلیارد تومان در نهایت ۸/ ۱۳هزار میلیارد تومان یعنی ۲۰ درصد به فروش رسیده است.
پذیرهنویسی صندوق پالایشی یکم، ۳۰ شهریورماه پایان یافت و خریداران واحدهای این صندوق بیشتر از یک ماه، قادر به انجام معامله نبودند تا اینکه در تاریخ ۱۱ آذر ماه ناظر بازار بورس و اوراق بهادار، از بازگشایی صندوق پالایش یکم و آغاز معاملات آن در بورس خبر داد. در این اطلاعیه آمده بود به اطلاع کلیه فعالان محترم بازار سرمایه میرساند، بازگشایی نماد معاملاتی صندوق سرمایهگذاری پالایشیکم(پالایش) بدون دامنه نوسان بوده و زمان انجام معامله از ساعت ۱۱:۴۵ الی ۱۲:۳۰ است. همچنین دوره سفارشگیری در نماد مذکور از ساعت ۱۱:۴۵ الی ۱۲:۰۰ است. در ادامه این اطلاعیه آمده است تمامی اشخاص دارنده واحدهای صندوق، برای انجام معاملات ثانویه باید با طی فرآیندهای مربوطه، اقدام به اخذ کد بورسی کنند. همچنین اشخاصی که واحدهای صندوق به پرتفوی سرمایهگذاری آنها اضافه نشده، لازم است درخواست تغییر کارگزار ناظر را برای کارگزار خود ارسال کنند.
روایت کدال
تاکنون در مورد پالایش یکم پنج آگهی در سامانه کدال منتشر شده است. تمامی این آگهیها مربوط به مجمع این صندوق سرمایهگذاری است و تاکنون صورتهای مالی از این صندوق منتشر نشده است. در آخرین این آگهی به تشریح تصمیمات این مجمع پرداخته شده است. بر این اساس شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران ۱۰۰ هزار واحد سرمایهگذاری حقرای را در اختیار و ۱۰۰ درصد مالکیت را در اختیار دارد. بر این اساس تامین سرمایهنوین مدیر صندوق، ارقامنگر آریا، متولی صندق و موسسه حسابرسی بهراد مشار حسابرسی صندوق را بر عهده دارد. مصوبه مجمع به این شرح است:
- هزینههای تاسیس (شامل تبلیغ پذیرهنویسی): حداکثر تا مبلغ 50 میلیون ریال با ارائه مدارک مثبته با تایید متولی صندوق.
- هزینههای برگزاری مجامع صندوق: حداکثر تا مبلغ 20 میلیون ریال برای برگزاری مجامع در طول یک سال مالی با ارائه مدارک مثبته با تایید متولی صندوق.
- کارمزد حسابرس: مبلغ ثابت 300 میلیون ریال به ازای هر سال مالی.
- کارمزد مدیر: سالانه 2/ 0درصد از خالص ارزش داراییهای صندوق تا سقف 170 میلیارد ریال.
- کارمزد متولی: سالانه 01/ 0درصد از متوسط روزانه ارزش خالص داراییهای صندوق که حداکثر 2000 میلیون ریال خواهد بود.
- حق پذیرش و عضویت در کانونها: معادل مبلغ تعیینشده توسط کانونهای مذکور مشروط بر اینکه عضویت در این کانونها طبق مقررات اجباری باشد.
- هزینه سپردهگذاری واحدهای سرمایهگذاری صندوق: مطابق با قوانین و مقررات شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.
- هزینههای دسترسی به نرمافزار، تارنما و خدمات پشتیبانی: هزینه دسترسی به نرمافزار صندوق، نصب و راهاندازی تارنمای آن و هزینههای پشتیبانی آنها سالانه تا سقف 850 میلیون ریال، با ارائه مدارک مثبته و با تصویب مجمع صندوق.
بازگشایی پالایش یکم
در مجموع 13 هزار و 800 میلیارد تومان از واحدهای صندوق پالایش یکم فروخته شد و کل پولی که به دلیل اختلافات به مردم برگردانده شد حدود 400 تا 500 میلیارد تومان بود.
در واقع ، از ارزش دارا دوم یاپالایش یکم به ارزش 62 هزار میلیارد تومان ، 13.8 هزار میلیارد تومان یعنی 20 درصد فروخته شده است.
حداقل یک ماه پس ازپایان پذیره نویسی در بورس که در 20 شهریور انجام شد ، نمادپالایش یکم باز می شد ، بنابراین احتمال دارد که این نماد در پایان این ماه بازگشایی شود.
به زودی سایت صندوق پالایش یکم تکمیل و سپس ارزش دارا دوم مشخص می شود.
فهرست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در ایران
فهرست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در ایران عبارتند از :
ردیف |
نام |
نماد |
نوع صندوق |
اندازه صندوق |
حداقل سرمایه |
سقف سرمایه |
تعداد واحدهای سرمایه گذاری ممتاز |
مدیر صندوق |
حسابرسی شده |
|
1 |
صندوق اعتماد داریک |
داریک |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
|
سبدگردان داریک پارس |
موسسه حسابرسی رهبین |
|
2 |
صندوق سرمايه گذاري مدیریت ثروت صندوق بازنشستگی کشوری |
مدیر |
سهام ETF |
بزرگ |
40,000,000 |
400,000,000 |
|
مشاور سرمایه گذاری فراز ایده نوآفرین تک |
حسابرسی و خدمات مدیریت رهبین |
|
3 |
صندوق س.سهام آوای معیار-س |
آوا |
سهام ETF |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
100000000 |
مشاور سرمایه گذاری معیار |
موسسه حسابرسی کوشامنش |
|
4 |
گنجینه یکم آوید |
گنجین |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
|
تامین سرمایه امین |
موسسه حسابرسی دش و همکاران |
|
5 |
صندوق س. دارا الگوریتم |
دارا |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
|
شرکت سبدگردان الگوریتم |
موسسه حسابرسی بهراد مشار |
|
6 |
صندوق س. بادرآمد ثابت معیار |
دمعیار |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
|
10,000,000 |
100,000,000 |
|
مشاور سرمایه گذاری معیار |
موسسه حسابرسی و خدمات مدیریت کوشامنش |
|
7 |
مشترک آسمان امید |
آسامید |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
|
سبدگردان آسمان |
موسسه حسابرسی شاخص اندیشان |
|
8 |
اندیشه ورزان صبا تامین |
اوصتا |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
10,000,000 |
100,000,000 |
|
کارگزاری صبا تامین |
موسسه حسابرسی دش و همکاران |
|
9 |
صندوق سرمايهگذاري نسيم |
نسیم |
صندوق زمین و ساختمان |
|
0 |
29,600,000 |
29600000 |
شركت توسعه بازار سرمايه تهران |
حسابرسي اصول پايه فراگير |
|
10 |
صندوق سرمايهگذاري مسکن شمال غرب |
صغرب |
صندوق زمین و ساختمان |
بزرگ |
0 |
0 |
|
گروه سرمايهگذاري مسكن |
موسسه حسابرسي فريوران |
فهرست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
ردیف |
نام |
نماد |
نوع صندوق |
اندازه صندوق |
حداقل سرمایه |
سقف سرمایه |
تعداد واحدهای سرمایه گذاری ممتاز |
مدیر صندوق |
حسابرسی شده |
|
11 |
صندوق سرمايهگذاري سپهر كاريزما |
کاریس |
سهام ETF |
بزرگ |
0 |
0 |
|
سبدگردان كاريزما |
مؤسسه حسابرسي و خدمات مالي و مديريت ايران مشهود |
|
12 |
صندوق سرمايهگذاري گنجينه آينده روشن |
صایند |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
0 |
0 |
|
كارگزاري بانك آينده(تات) |
موسسه حسابرسي و خدمات مديريت رهيافت و همكاران |
|
13 |
صندوق سرمايهگذاري سپهر خبرگان نفت |
سخند |
مختلط ETF |
بزرگ |
0 |
0 |
|
كارگزاري خبرگان سهام |
موسسه حسابرسي تدوين و همكاران |
|
14 |
صندوق سرمايهگذاري ثروت آفرين پارسيان |
ثروتم |
مختلط ETF |
بزرگ |
0 |
0 |
|
تامين سرمايه لوتوس پارسيان |
مؤسسه حسابرسي بيات رايان |
|
15 |
صندوق سرمايهگذاري هستي بخش آگاه |
آگاس |
سهام ETF |
بزرگ |
10,000,000 |
50,000,000 |
|
كارگزاري آگاه |
مؤسسه حسابرسي بهراد مشار |
|
16 |
صندوق سرمايهگذاري آرمان آتي كوثر |
آکورد |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
5,000,000 |
100,000,000 |
|
مشاور سرمايه گذاري آرمان آتي |
مؤسسه حسابرسي بيات رايان |
|
17 |
آرمان سپهر آشنا-م |
آسام |
مختلط ETF |
بزرگ |
5,000,000 |
50,000,000 |
|
مشاور سرمايه گذاري آرمان آتي |
موسسه حسابرسي سخن حق |
|
18 |
صندوق سرمايهگذاري آسمان آرماني سهام |
آساس |
سهام ETF |
بزرگ |
5,000,000 |
50,000,000 |
|
سبدگردان آسمان |
مؤسسه حسابرسي و خدمات مديريت دايارهيافت |
|
19 |
صندوق سرمايهگذاري امين تدبيرگران فردا |
الماس |
سهام ETF |
بزرگ |
5,000,000 |
50,000,000 |
|
كارگزاري تدبيرگران فردا |
موسسه حسابرسي مفيد راهبر |
|
20 |
صندوق سرمايهگذاري اعتماد آفرين پارسيان |
اعتماد |
(ETF)اوراق با درآمد ثابت |
بزرگ |
5,000,000 |
200,000,000 |
|
تامين سرمايه لوتوس پارسيان |
موسسه حسابرسي هشيار بهمند |
|
فهرست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
21 |
آرمان آتيه درخشان مس |
آتیمس |
سهام ETF |
بزرگ |
50,000 |
500,000 |
|
تامين سرمايه آرمان |
موسسه حسابرسي شاخص انديشان |
|
22 |
توسعه اندوخته آينده |
اطلس |
سهام ETF |
بزرگ |
5,000,000 |
100,000,000 |
|
شركت كارگزاري مفيد |
موسسه حسابرسي بيات رايان |
نحوه خرید واحدهای صندوق ETF چگونه است؟
برای خرید واحدهای این صندوق دو راه کار وجود دارد:
راه اول: با استفاده از کد بورسی
به طور معمول برای سرمایهگذاری در بورس لازم است در سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) به نشانی”www.sejam.ir” ثبت نام نموده و با کد رهگیری که از سامانه دریافت میکنید به یکی از دفاتر پیشخوان مورد تأیید سامانه سجام مراجعه و احراز هویت نمایید. سپس در یکی از کارگزاریها عضو شوید و نام کاربری و کلمه عبور برای دسترسی اختصاصی شما به سامانه آنلاین همان کارگزاری را دریافت نمایید. اگر قبلاً این مراحل را انجام دادهاید یا قبلاً در بورس به خرید و فروش سهام پرداختهاید، نیازی به مراجعه مجدد ندارید و با همان سامانه میتوانید در پذیرهنویسی این صندوق شرکت کرده یا درآینده واحدهای این صندوق را معامله نمایید.
راه دوم: با استفاده از کد ملی
برای اینکه امکان استفاده همگان در این سرمایهگذاری تسهیل شود طبق مصوبه سازمان خصوصیسازی افرادی که کد بورسی ندارند میتوانند با کد ملی و از طریق مراجعه به درگاههای غیرحضوری و یا مراجعه حضوری به یکی از بانکهای مسکن، سپه، صادرات، تجارت، ملی، کشاورزی، رفاه کارگران و شعب قرضالحسنه مهر ایران نسبت به پذیرهنویسی اقدام نمایند. (اطلاعات مورد نیاز برای پذیرهنویسی عبارتند از نام و نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد، نام پدر، کدپستی، شماره تلفن همراه و شماره شبای بانکی است) افرادی که از طریق راه دوم اقدام به ثبت نام مینمایند جهت امکانپذیر بودن معاملات باید در فرصت مناسب نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی اقدام نمایند.
آیا باید پالایش یکم را بفروشیم؟
محمد بامودات ، تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت:
نکته اول ، سبد سهام دومین ETF دولتی است. سهام پالایشگاه ها به دلیل ماهیت عملیاتی و تأثیر زیاد تصمیمات قانونی در معرض خطر بالایی در فعالیت خود هستند و همچنین سابقه این گروه نوسانات شدیدی را در سود یا زیان نشان داده است که منجر به نوسانات شدید قیمت می شود.
نکته دوم ، شرکت های این گروه عمدتا از آخرین فناوری روز دنیا محروم هستند و به دلیل تحریم ها نتوانسته اند خود را با استانداردهای فعلی پالایشگاه های جهان سازگار کنند.
نکته سوم ، از نقطه نظر ارزش جایگزینی ، واحدهای صندوق پالایش یکم با وجود نسبت خطراتی که در بالا ذکر شد ، با نسبت های قابل توجه از خالص ارزش دارا دوم معامله می شوند.
وی افزود: علاوه بر این ، موضوع ساختار سهام این شرکت ها نیز مطرح است و علی رغم خوش بینی ایجاد شده در خصوص حمایت ویژه از سهام پالایش ، در حقیقت سهام دولت در این گروه باعث محدودیت در حمایت از سهم می شود ، همانطور که اخیراً یا در سقوط بازار سهام در سال 1992 ، این گروه یکی از بدترین گروه های بورسی بوده است.
به طور طبیعی انتظار نمی رود سهامدارانی مانند پالایش یکم و توزیع فرآورده های نفتی و شرکت های سرمایه گذاری عدالت استانی در نقش خریدار این سهام ظاهر شوند.
بامودت ادامه داد: مسئله دوم ساختار این شبهه ETF دولتی است ، عدم تجارت فعال در صندوق دارا دوم ، این صندوق را به شرکت های سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار نزدیک می کند ، شرکت هایی که معمولاً در محدوده 70 تا 80٪ ارزش دارا دوم معامله می شوند.
این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار داشت: یش بینی می شود که پالایش یکم در همان محدوده با مانند دارایکم معامله شود و سهامداران باید به این واقعیت توجه کنند که آنچه منجر به افزایش قیمت سهام در ETF های دولتی در ماه های اخیر شد ، در واقع حمایت یا خرید دولت یا ارگان های وابسته به دولت در بازار نبود ، بلکه خوش بینی مردم واقعی سبب رشد این سهام در بورس شد و لزوماً اینگونه نخواهد بود.
فشار عرضه در نمادهای دارویی
گواه این ادعا سهم عمده معاملات واقعی در کل بورس سهام در ماههای اخیر است. همچنین در مورد صندوق پالایش یکم ، دو روز پس از بازگشایی ، در حالی که 116 میلیون سهم معامله شد ، سهم خرید قانونی خالص فقط 4 میلیون سهم بود.
وی در پایان گفت: بازار سهام دارای پتانسیل ها و فرصت های سرمایه گذاری زیادی است که در مقایسه با وضعیت این صندوق از موقعیت بهتری برخوردار است ، بنابراین پیشنهاد می شود سرمایه گذاران به صندوق ها یا سهامی که بازده مورد انتظار بیشتری دارند توجه بیشتری داشته باشند.