مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که فروش تعهدی سهام به چه معناست؟ اظهارکرد:فروش تعهدی در بازار سرمایه ایران جایگزین ابزار استاندارد فروش استقراضی شده است.
وی گفت:در فروش استقراضی سرمایه گذار یک سهم را از کارگزار قرض میگیرد و آن را میفروشد و مجدد این سهم را خریداری میکند و به کارگزار پس میدهد. این فعالیت کمک میکند که اگر سرمایه گذار پیش بینی کند که قیمت سهمی در آینده افت خواهد کرد، از این نزول سهم سود و بازدهی دریافت کند. به این صورت که سهم را زمانی که قرض گرفت در قیمت بالاتری میفروشد و زمانی که قیمت سهم افت کرد در قیمتهای پایینتر دوباره سهام را خریداری میکند و باز میگرداند و از این افت قیمت سهم و نزول بازار سود بدست می آورد، مکانیز فروش تعهدی بر اساس وکالت است.
سوری درباره این که فروش تعهدی در ایران به چه شکل است؟ بیان کرد:اما در ایران به واسطه این موضوع که باید در چهارچوب شرع این معاملات انجام شود، خرید و فروش سهام بر اساس عقد بیع انجام میگیرد و در عقد بیع کسی که سهام را میفروشد باید مالک سهام باشد و عملا طبق قیود اسلامی کسی حق ندارد دارایی را که قرض گرفته است به فروش برساند.
وی بیان کرد:به همین دلیل کمیته فقهی سازمان بورس بر ابزار فروش استقراضی ایراداتی گرفت و در نهایت مکانیز فروش تعهدی را به عنوان جایگزین معرفی آن معرفی کرد که پایه آن بر اساس عقد وکالت است. یعنی سرمایه گذار به وکالت از صاحب سهم آن را میفروشد و بعد به وکالت از آن سهام را خریداری میکنند؛ که از ۴ اسفند ماه سال نود و هشت با پنج سهم بورسی این ابزار به اجرا در آمد.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که به چه دلیل در بازار سرمایه ایران از فروش تعهدی استقبال نشد؟ اظهار کرد:به واسطه عمق کم این بازار و انحراف زیادی که از مدل استاندارد فروش استقراضی وجود داشت این روش نتوانست جایگاه خود را در بازار سرمایه پیدا کند.
سوری در پاسخ به این سوال که فروش تعهدی چه کمکی میتواند به بازار سرمایه کند؟ بیان کرد:اگر فروش تعهدی با ابزار فروش استقراضی قرابت و نزدیکی بیشتری داشت، میتوانست به بازار کمک زیادی کند؛ با بالا رفتن نقدشوندگی بازار افراد از بازار منفی نیز میتوانند بازدهی کسب کنند و به سبب این موضوع پول خود را از بازار خارج نکنند./باشگاه خبرنگاران