طرح ضد برجام جمهوری خواهان آمریکا کلید خورد

به گزارش راهبرد معاصر در حالی که مذاکرات پیرامون برنامه هسته‌ای ایران و بازگشت آمریکا به برجام در حال انجام است، بسیاری از کشورهای عضو برجام در مورد پیشرفت این گفتگوها سخن گفته‌اند، تندروهای آمریکایی از روش‌های شکست خورده خود دست نمی‌کشند و خواهان تداوم سیاست فشار حداکثری علیه ایران هستند آن‌ها تلاش می‌کنند تا در مسیر بازگشت دجو بایدن به برجام مشکل تراشی کنند. 

کمیته مطالعاتی جمهوری‌خواهان اعلام کرده این روزها از طرح خود برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران با حضور مایک پمپئو وزیر خارجه پیشین آمریکا رونمایی می‌کند. 

بر اساس اخبار منتشر شده برای این لایحه سه هدف در نظر گرفته شده‌ است: گسترش دامنه تحریم‌های ایران و اعمال‌ شدیدترین تحریم‌هایی که تاکنون در کنگره تصویب شده است، تبدیل استراتژی فشار حداکثری به قانون و ممانعت از ورود مجدد دولت بایدن به «توافق شکست‌خورده هسته‌ای با ایران» . 

در بیانیه جمهوری خواهان تندرو آمده است: در ارتباط با ایران، دو هدف را دنبال می‌کنیم که نخست، ایران باید از دستیابی به سلاح‌های اتمی و موشک‌های بالستیک منع شود و دوم ایران باید از تامین مالی تروریسم بین‌المللی منع شود. 

این در حالی است که به تازگی چهار سناتور جمهوری‌خواه در نامه‌ای به جو بایدن از او خواستند که اهرم فشار حاصل از تحریم‌ها علیه ایران را از دست ندهد و برجام را احیا نکند. 

مارکو روبیو، جیمز اینهوف، پت تومی و تد یانگ سناتورهای تندرویی هستند که در این نامه نوشتند: از دولت شما قویاً می‌خواهیم که رویکردش را بلافاصله از نو شکل دهد ... بازگشت به برجام به یک سیاست پایدار در قبال ایران نمی‌انجامد و از منافع ملی آمریکا حمایت نمی‌کند. 

به نظر می‌رسد جمهوری‌خواهان تندرو هنوز نتوانسته‌اند از اشتباهات و شکست‌های خود درس بگیرند. در عین حال این سناتورهای جمهوری خواه به شدت تحت فشار لابی‌های صهیونیستی هستند و تلاش می‌کنند از طریق کنگره دولت بایدن را تحت فشار قرار دهند. تلاش برای بازگشت آن‌ها به سیاست فشار حداکثری نشان دهنده استیصال آن‌هاست چرا که این سیاست در طول دولت ترامپ نه تنها نتوانست عاملی برای نرمش ایران در مقابل شروط غیرمنطقی دولت ترامپ شود بلکه ایران اکنون به اذعان غربی‌ها پیشرفتهای زیادی در زمینه برنامه هسته‌ای کسب کرده است. 

البته نباید از نظر دور داشت که با توجه به اکثریت دموکرات‌ها در کنگره، احتمال تصویب چنین لایحه‌ای تقریبا غیر ممکن است. این در حالی است که بسیاری از مقامات آمریکایی، دولت بایدن و حتی شخص مایک پمپئو به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کرده‌اند. 

خاویر سولانا، مسئول اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ضمن آنکه مذاکرات طرف‌های برجام که در وین را فرصتی برای احیای توافق هسته‌ای دانسته است سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا علیه ایران را یک «شکست عظیم» خواند. او دوران ریاست‌جمهوری ترامپ را یک مقطع زمانی پر سر و صدا و دوره‌ای خواند که منطق و عقلانیت، تحت‌الشعاع جریان‌های فریبکارانه قرار گرفت. 

با این حال جمهوری خواهان تندرو که هنوز حسرت دوران ترامپ را می‌خورند می‌خواهند به هر شکلی جلوی بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌های ایران را بگیرند. برخی از تحلیلگران آمریکایی معتقدند مساله لغو تحریم و حرکت به سوی عادی‌سازی روابط ایران و ایالات متحده می‌تواند به کابوسی برای جنگ طلبان ضد ایرانی تبدیل شود. 

لابی ضد ایرانی و جنگ طلب و فروشندگان سلاح قدرتمند در داخل و خارج از آمریکا که توافق دو کشور را پایان رویاهای خود در منطقه می‌بیند، با تمام توان در حال سنگ‌اندازی در این مسیر هستند. آن‌ها با فضاسازی علیه ایران و استفاده از اهرم‌های کنگره تلاش می‌کنند کار را برای تیم سیاست خارجی بایدن سخت کنند. 

در این زمینه رضا نصری حقوقدان بین‌الملل معتقد است: لابی‌های ایران‌ستیز در واشنگتن قصد دارند از دو حربه استفاده کنند. اول به کارگیری ترفندهای آئین‌نامه‌ای و حقوقی علیه توافق؛ و یکی ایجاد یک فضای روانی که در آن هرگونه «همسویی با ایران» حاوی هزینه سنگین سیاسی باشد. 

نصری برنامه این لابی‌ها را بالا بردن تهدید در کارشکنی شرکت‌های خصوصی دانسته و البته معتقد است تحقق این برنامه‌ها به همین آسانی نیست! چون مخالفان برجام یک کارنامه مملو از شکست در پرونده دارند و جریان موافق برجام در مقابل آن‌ها مقاومت خواهد کرد. اینکه تا چه میزان این لابی‌ها موفق خواهد شد علیه «سیاست خارجی» رسمی و اعلان‌شده دولت بایدن سنگ‌اندازی کنند، بستگی به این دارد که در این زورآزمایی تا چه حد موفق به «فضاسازی» شوند. 

پیش از این کریس مورفی سناتور دموکرات ایالت کانتیکت تأکید کرده بود که دستیابی به اجماع در کنگره میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در خصوص بازگشت آمریکا به برجام دور از ذهن است، دولت نباید منتظر این امر باشد. 

اکنون هم به نظر می‌رسد دولت بایدن از جلب نظر جمهوری خواهان تندرو ناامید شده و مستقلا تلاشها برای بازگشت به برجام آغاز کرده است موضوعی که به مذاق تندروها خوش نیامده و به همین دلیل به دنبال کارشکنی در اقدامات دولت بایدن هستند. /ایسنا