وضعیت اصلاح‌طلبان برای ریاست جمهوری ۱۴۰۰/ از ظریفی که شاید بیاید شاید نیاید تا فصل استقلال عارف
بررسی ۱۴ گزینه جبهه اصلاحات برای ریاست جمهوری نشان از به حد نصاب نرسیدن آرای اکثر آنها در بین اصلاح طلبان دارد. به گزارش راهبرد معاصر؛ روز دوازدهم اردیبهشت بود که آذر منصوری سخنگوی جبههٔ اصلاحات ایران گفت: فهرست افرادی که توسط حداقل ۱۰ عضو مجمع عمومی جبههٔ اصلاحات ایران برای ارزیابی نامزدی ریاست‌جمهوری‌شان در جبهه اصلاحات ایران به دبیرخانهٔ مجمع پیشنهاد شده‌اند از این قرار است (به ترتیب تعداد پیشنهاددهنده):
۱- محمدجواد ظریف (۳۷ پیشنهاد)
۲- اسحاق جهانگیری (۳۵ پیشنهاد)
۳- مصطفی تاجزاده (۳۲ پیشنهاد)
۴- مسعود پزشکیان (۲۵ پیشنهاد)
۵- محمدرضا عارف (۲۱ پیشنهاد)
۶- محسن هاشمی (۲۰ پیشنهاد)
۷- محمد شریعتمداری (۱۹ پیشنهاد)
۸- مصطفی کواکبیان (۱۵ پیشنهاد)
۹- محمد صدر (۱۳ پیشنهاد)
۱۰- محمود صادقی (۱۲ پیشنهاد)
۱۱- شهیندخت مولاوردی (۱۱ پیشنهاد)
۱۲- زهرا شجاعی (۱۱ پیشنهاد)
۱۳- عباس آخوندی (۱۱ پیشنهاد)
۱۴- صادق خرازی (۱۰ پیشنهاد)
اعلام فهرست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات گذشته با حاشیه‌هایی همراه شد. نفر اول این فهرست محمدجواد ظریف است که انتشار فایل صوتی محرمانه از وی سر و صدای زیادی به پا کرد، تا جایی که حسام الدین آشنا رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری که فایل صوتی ظریف در زیرمجموعه وی ضبط شده بود از سمت خود استعفا کرد و برخی نمایندگان مجلس هم به دنبال استیضاح ظریف در آخرین ماه‌های دولت تدبیر و امید افتاده‌اند.
البته ظریف هیچ گاه اعلام نکرده که قصد ورود به انتخابات را دارد، اما قرار گرفتن نامش به عنوان نفر اول در فهرست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات می‌تواند نشان از تمایلش برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم باشد. ناگفته نماند فهرست ۱۴ نفره اصلاحاتی‌ها به معنای حضور حتمی آنها در انتخابات نیست.
علی محمد نمازی عضو حزب کارگزاران سازندگی درباره نحوه ساز و کار اعلام فهرست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات برای انتخابات ریاست جمهوری گفت: اصلاح طلبان باید در جبهه اصلاحات دو سوم آرا را به دست آورند و ممکن است یک نفر باقی بماند.
وی درباره احتمال ثبت نام وزیر خارجه در انتخابات گفت: من مطمئنم که محمدجواد ظریف برای انتخابات ثبت نام نخواهد کرد.
مطمئن بودن نمازی از ثبت نام نکردن ظریف در انتخابات این سوال را ایجاد می‌کند که آیا ظریف حضور نیافتن خود در انتخابات ریاست جمهوری را به اصلاح طلبان اعلام کرده است؟ که نمازی در پاسخ به این سوال بیان کرد: نه، اما ظریف به رهبر انقلاب نامه‌ای نوشت مبنی بر اینکه قصد کاندیداتوری ندارد و فقط قصد پیگیری مذاکرات برجام را دارد.
نفر اول بودن ظریف در فهرست ۱۴ نفره و بالاتر قرار گرفتن وی از اسحاق جهانگیری که در انتخابات ۹۶ کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بود با این پرسش از نمازی همراه بود که اگر ظریف قصد نامزدی در انتخابات را ندارد پس چرا در فهرست جبهه اصلاحات نفر اول است؟ که نمازی در پاسخ گفت که اصلاح طلبان دیگر قبولش ندارند.
این پاسخ نمازی که فقط باعث افزایش ابهام نسبت به عملکرد اصلاح طلبان در ارائه فهرست ۱۴ نفره است باعث شد تا از وی بپرسیم آیا سخنان رهبر انقلاب در نکوهش اظهارات ظریف باعث شده تا اصلاح طلبان دیگر وزیر خارجه را قبول نداشته باشند؟ که نمازی در پاسخ گفت: نه. ظریف از ابتدا در جبهه اصلاحات مطرح و کاندیدای مد نظر اصلاحات بود و هیچ وقت کنار نرفت و الان هم جزو نامزد‌های احتمالی است و اگر ثبت نام کند و تائید شود نشان می‌دهد موقعیت بسیار خوبی در جبهه اصلاحات دارد، اما اگر ثبت نام نکرد و یا رد صلاحیت شد که کنار می‌رود و از لیست خارج می‌شود.
فهرست افرادی که توسط حداقل ۱۰ عضو مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران برای ارزیابی نامزدی ریاست جمهوری در جبهه اصلاحات به دبیرخانه مجمع پیشنهاد شده در روز‌های آتی برگزار می‌شود و طبق گفته نمازی ممکن است بعضی از این ۱۴ نفر ثبت نام نکنند. نمازی درباره ارزیابی کاندیدا‌ها در مرحله دوم تصریح کرد: این ۱۴ نفر کاندیدای احتمالی هستند و در مرحله بعد تعدادی از کاندیدا حذف و تعدادی دیگر تائید می‌شوند و باید برنامه‌های خود را ارائه دهند.
عضو حزب کارگزاران درباره حضور بانوان در فهرست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات بیان کرد: خانم‌ها قطعا از فیلتر شورای نگهبان عبور نخواهند کرد، چون شورای نگهبان نظر تفسیری خود را اعلام کرده است. نکته جالب فهرست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات حضور محسن هاشمی رئیس شورای شهر است. نمازی از آمادگی هاشمی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری خبر می‌دهد.
هاشمی پسر که پس از درگذشت پدر با حضور در انتخابات شورای شهر به ریاست آن رسید و روز به روز در عرصه سیاست نقشش پررنگ‌تر شده با حاشیه سازی‌های خواهرش (فائزه) مبنی بر اینکه در انتخابات رای نمی‌دهد و یا طرفدار ترامپ برای فشار بیشتر بر ایران بوده، مواجه شده است. البته فرزند ارشد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی با حاشیه‌های برادرش مهدی هم که در حال گذراندن دوره محکومیتش در زندان است مواجه بوده، اما نه به اندازه حواشی که خواهرش برایش ایجاد کرده است.
بنا بر گفته نمازی وضعیت اسحاق جهانگیری، محمد صدر و محمود صادقی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری هم نامعلوم است.
وضعیت نامعلوم جهانگیری، صدر و صادقی را باید در کنار ظریف که به گفته نمازی اصلاح طلبان دیگر از وی حمایت نمی‌کنند، گذاشت. همچنین رد صلاحیت احتمالی شهیندخت مولاوردی و زهرا شجاعی به دلیل قرائت‌های مختلف از واژه رجل سیاسی و نبود اتفاق نظر بر تفسیر یکسان از آن، وضع اصلاح طلبان برای معرفی کاندیدای نهایی را سخت‌تر کرده است. البته در فهرست ۱۴ نفره افرادی مثل مصطفی تاجزاده، مسعود پزشکیان، عباس آخوندی، صادق خرازی، عباس آخوندی، محمد شریعتمداری، محمدرضا عارف و مصطفی کواکبیان نیز حضور دارند که به دست آوردن دو سوم آرای جبهه اصلاحات و تائید شدن نامزد‌های نهایی در شورای نگهبان بر سختی کار آنها برای رسیدن به پاستور افزوده است.
رد صلاحیت احتمالی برخی نامزد‌های اصلاح طلب باعث شده تا زمزمه‌هایی از معرفی نامزد دقیقه نودی از طرف برخی اصلاح طلبان به گوش برسد. حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی از اصلاح طلبانی است که حرف از نامزد دقیقه نودی زده است، اما نام آن را اعلام نکرده است.
نمازی درباره حضور نامزد دقیقه نودی اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: جبهه اصلاح طلبان تا کنون اعلام کرده است که کاندیدای نیابتی نخواهیم داشت و اگر بر آن موضع مصمم باشد و نتواند از آن ۱۴ نفر کسی را انتخاب کند بعید است به سراغ کاندیدای نیابتی برود.
نمازی افزود: من با کاندیدای نیابتی مخالفم و حتی معتقدم اصلاح طلبان در این دوره کاندیدا معرفی نکنند بهتر است و بگذارند اداره کشور یکپارچه شود و تقصیر‌ها گردن این و آن نیفتد.
اظهارات نمازی نشان از شکنندگی اوضاع اصلاح طلبان در انتخابات دارد. شخصی مثل ظریف حمایت گروهی از اصلاح طلبان را از دست داده و وضعیت ثبت نام جهانگیری هم نامشخص است و در کنار آن معلوم نیست اصلاح طلبان بر سر حمایت از محمدرضا عارف به توافق برسند. بنابراین یا باید منتظر کاندیدای دقیقه نودی اصلاح طلبان باشیم و یا منتظر بمانیم که کدام یک از این ۱۴ نفر می‌تواند در صحنه انتخابات حاضر شود./ باشگاه خبرنگاران