ماجرای انصراف لیلا حاتمی از دسته دختران چه بود؟

به گزارش راهبرد معاصر منیر قیدی نویسنده کارگردان سینما و تلویزیون این روزها بعد از کار تحسین‌برانگیزِ "ویلایی‌ها" مشغول آماده کردن دومین فیلمش برای جشنواره فیلم فجر است. او فعالیت هنری‌اش را به عنوان منشی صحنه با فیلم "زیر بام‌های شهر" اصغر هاشمی در سال ۱۳۶۸ آغاز کرد. بعد از آن در آثاری چون "راز مینا"، "باران"، "ارتفاع پست"، "به نام پدر"، "آواز گنجشک‌ها"، "خیلی دور خیلی نزدیک" و ... عهده‌دار سمت‌هایی چون منشی صحنه، دستیار کارگردان و ... بود. او در تمام این سال‌ها در دانشگاه عینی و عملی سینما شاگرد استادانی چون مجید مجیدی، ابراهیم حاتمی‌کیا، کامل تبریزی و ... بوده است.

اولین بار نام "منیر قیدی" به عنوان کارگردان فیلم اولی در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۵ به گوش رسید. کاری که مورد توجه مخاطبین و منتقدین قرار گرفت. منیر قیدی برای نگارش فیلم‌نامه آن نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه هم شد. اما به دلایلی، از نامزدی انصراف داد. او که ۸ سال از دوره زندگی خود را در دفاع مقدس گذرانده بود، تصمیم گرفت تا دِینش را به مادران و همسران شهدای آن دوره ادا کند. "ویلایی‌ها" انتظار و رشادت‌های زنان در جنگ تحمیلی را به تصویر کشید. طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، ثریا قاسمی، صابر و ... بازیگران این فیلم بودند.

"ویلایی‌ها" در بیش از ۲۰ بخش در جشنواره‌های مختلف داخلی نامزد و برنده جایزه شد. همچنین منیر قیدی برای کارگردانی آن، جایزه استعداد درخشان بهترین فیلم‌اولی جشنواره فجر را از آن خود کرد. چه‌بسا اگر از نامزدی سیمرغ فیلم‌نامه انصراف نمی‌داد، می‌توانست جایزه‌ دیگری را هم با خود به خانه ببرد. منیر قیدی برای یافتن تهیه‌کننده فیلمش با مشکلات زیادی روبه‌رو شد و پروسه ساخت آن از شروع نگارش فیلم‌نامه تا اکران، ۱۰ سال طول کشید.

او در آستانه ماراتنِ رقابتی دیگری قرار دارد؛ "دسته دختران" مراحل فنی (مونتاژ و صداگذاری) را می‌گذراند تا فیلمِ دیگری از این فیلمساز به نمایش درآید. کاری به نام "دسته دختران" که با محوریت مقاومت زنان در حماسه خرمشهر ساخته شده است.  

وقتی به اولین آنونسِ این فیلم نگاه می‌کنیم باز هم همان نگاه آزاد به روایت‌های واقعی از مقاومت ۳۴ روزه خرمشهر در دفاع‌مقدس دیده می‌شود. "دسته دختران" تصویری از مقاومت و ایثار زنان در روزهای پرتلاطم ابتدای جنگ است.  

باز هم کارگردان (منیر قیدی) سختی را به جان خریده و لوکیشن‌هایش را به خرمشهر، آبادان، اهواز و تهران برده است. در گرمای بالای ۴۰ درجه و شرایط سختِ کرونایی که بسیاری ترجیح می‌دهند با بازسازی به شهرهای دیگری مثل تهران بروند و مجموعه صحنه‌هایشان را فیلمبرداری کنند اما این کارگردان در "ویلایی‌ها" هم ثابت کرد از هیچ فضایی نمی‌گذرد تا به مفهوم واقعی روایتش برسد.  

شاید یکی از حاشیه‌های این فیلم، انصراف لیلا حاتمی از حضور در "دسته دختران" باشد. در حالی که خبرهایی آمد که این بازیگر شناخته شده سینما، قرار است در فیلم دوم منیر قیدی ایفای نقش کند اما با انصراف، جای خودش را به نیکی کریمی داد. فضایی که برای «نیکی کریمی» فضایی آشنا به شمار می‌آید و او پیش‌تر در فیلم‌هایی مانند "برج مینو" و "بوی پیراهن یوسف" در این گونه سینمایی فعالیت کرده است. به جز این بازیگر، پانته‌آ پناهی‌ها، فرشته حسینی، هدی زین‌العابدین، صدف عسگری، حسین سلیمانی، یاسین مسعودی و مهدی حسینی‌نیا بازیگران این فیلم سینمایی‌اند.

لحظاتی درباره این فیلم و ماجرای انصراف و سختی‌های "دسته دختران" با منیر قیدی صحبتی داشتیم که او به نکات قابل توجهی اشاره کرد:

منیر قیدی درباره ساخت سریال "ویلایی‌ها" که در فضای مجازی بسیار پخش شد، تأکید کرد: خبر اشتباهی بود که نمی‌دانم از کجا درآمد. من فعلاً به "دسته دختران" و رسیدنِ این فیلم به اکران و بقیه کارهایش فکر می‌کنم.

او درباره این فیلم سینمایی و اولین اکرانِ آن توضیح داد: ما این روزها درگیرِ مونتاژ و صداگذاری این کاریم و ان‌شاءالله برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد.  

این کارگردان شناخته شده درباره سختی‌های "دسته دختران" گفت: آنچه در تصورتان از سختی است می‌توانید برای این کار متصور شوید. "دسته دختران" را در گرمای بالای ۴۰ درجه در اهواز و شرایط سخت کرونایی، همه چیز دست به دست هم داد کار ما بسیار سخت‌تر شود.  

قیدی درباره تفاوت "ویلایی‌ها" با "دسته دختران" توضیح داد: دو فرم متفاوتند؛ یکی آرام و یکی دیگر پرتحرک؛ من در "ویلایی‌ها" قصه‌ای را در یک فضای تلخ پر از انتظار و سکوت و سکون بیان می‌کنم و لازمه‌اش یک نوع کارگردانی است و در "دسته دختران" که ویژگی‌های خاص خودش را داشت و پرتحرک و اکشن بود هم یک نوع کارگردانی دیگری می‌طلبید. ما دو سکانس نداریم یک جا ایستاده باشیم و همه‌چیز متفاوت است.  

این کارگردان در پاسخ به این سؤال چرا آن‌قدر دیر به دیر کار می‌کنید و خیلی طول می‌کشد تا به کار بعدی برسید دلیل خاصی دارد، خاطرنشان کرد: چون در کار کردن به خودم سخت می‌گیرم و به لحاظ جسمی و روحی طول می‌کشد تا برای فیلم بعدی آماده شود. جالب است بدانید در "دسته دختران" با خودم می‌گفتم ای کاش زنده بمانم تا این کار تمام شود. چرا که آن‌قدر کار سخت بود؛ برای اینکه خودم را بازسازی کنم فیلم بعدی‌ام را شروع کنم یک مقداری وقت می‌برد.  

او درباره اتفاقی که برای تماشاگر "دسته دختران" به هنگام دیدن رخ می‌دهد، گفت: این فیلم دو وجه دارد؛ یک بخشی از تاریخ مقاومت خرمشهر است که کتاب درباره‌اش زیاد چاپ شده اما در فیلم‌ها کمتر به آن پرداخته‌اند. من در "ویلایی‌ها" سعی کردم و اینجا شاید بیشتر به این سمت رفته‌ام که برای نسلِ الان فیلم بسازم. یعنی اینکه نمی‌خواستم هم نسل‌های خودم و قبل‌تر از خودم بگویند ما مثلاً یک همچنین خاطره‌ای داشتم و چقدر خوب بود. واقعیت این است می‌خواهم آن نسلی که هیچ خاطره‌ای از این جنگ و مقاومت ندارند این فیلم برایشان جذاب باشد. با خودشان بگویند چه آدم‌های مهمی داشتیم که الان نداریم و یا کمتر داریم. هدفم بیشتر نسل جوان بوده که به تعبیری آشنایی‌زدایی کرده باشم.  

قیدی در پاسخ به سؤالی درباره انصراف لیلا حاتمی، گفت: لیلا خیلی منطقی و دوستانه نگران کرونا بود و بالأخره دو تا بچه هم داشت و از این جهت نتوانستیم ایشان را در فیلم داشته باشیم. البته خوشبختانه هیچ‌کدام از بازیگران و عوامل اصلی کار کرونا نگرفتند و کار در آن شرایط سخت هوایی و کرونایی اهواز به خوبی پیش رفت.  

او در پایان درباره شخصیت‌پردازی و بازیگرانِ "ویلایی‌ها" و در "دسته دختران" گفت: سعی می‌کنم از خودِ بازیگر به خود بازیگر نزدیک باشد؛ یعنی آن حس منتقل شود. گاهی اوقات یک چیزهایی را تغییر می‌دهم تا با حس و حال آن بازیگر هماهنگ شود. اتفاقاتی که شاید برای خود آن بازیگر خیلی در دسترس نباشد. بخشی از وجود او را هم در آن اتفاق دخیل می‌کنم./همشهری