به گزارش راهبرد معاصر؛ در حالی که دولت آیت الله رئیسی تقریبا مشخص شده و کابینه انتخابی راهی وزارتخانه ها و حوزه کاری خود شده‌اند، هنوز گزینه نهایی برای ریاست بانک مرکزی مشخص نشده است. حسن حیدری اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس دراین موضوع که چه ویژگی هایی باید ملاک انتخاب رئیس بانک مرکزی باشد و آیا اصولا استقلال بانک مرکزی در شرایط کنونی تحریمی اقتصاد ایران امکان پذیر است در این گفت و گو مورد بحث قرار گرفته است.
حسن حیدری اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درگفت و گو با راهبرد معاصر به مصوبه دولت گذشته درباره خصوصیت و مولفه های انتخاب رئیس بانک مرکزی گفت: در دوره اول دولت آقای روحانی مولفه هایی برای انتخاب رئیس بانک مرکزی مشخص شد که از جمله آنها مواردی قانونی در قالب میزان تحصیلات و سوابق فردی که می تواند رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران شود مورد اشاره قرار گرفته بود.
وی درباره اینکه رئیس بانک مرکزی با توجه به وضعیت اقتصادی ایران تا چه اندازه می تواند مستقل باشد گفت: واقعیت این است که نمی توان از رئیس بانک مرکزی برای تحقق سیاست های استقلالی بانک مرکزی به دلایل مختلفی انتظار چندانی داشت.
این استاد اقتصاد درباره اینکه رئیس بانک مرکزی از بین اساتید اقتصاددان انتخاب شود گفت: از نظر بنده نیز اینکه رئیس بانک مرکزی اقتصاد خوانده باشد آن هم اقتصاد پولی و در این زمینه صاحب تجربه باشد مولفه ی بسیار حائز اهمیتی است. ضمن اینکه در بین اصولگرایان و جناح دولت اقتصاددانان بسیار خوبی وجود دارند که می توانند گزینه های خوبی برای ریاست بانک مرکزی باشند و از این نظر بتوان به آنها تکیه کرد. بنابراین اینکه رئیس بانک مرکزی در دولت آقای رئیسی یک اقتصاددان پولی باشد از این منظر قابل قبول است.
وی در ادامه با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور که موانع بزرگی پیش روی استقلال بانک مرکزی قرار می دهد گفت: به نظر بنده در شرایط تحریمی و کاهش درآمدهای ارزی کشور، رئیس بانک مرکزی نمی‌تواند کار خاصی انجام دهد. با توجه به اینکه اصولا در چنین شرایطی دولت با مشکل بزرگ کسری بودجه مواجه است، لذا به دلیل عدم تامین مالی دولت، بانک مرکزی نمی تواند به دولت پول قرض ندهد و برای دولت پول چاپ نکند! یعنی دولت و بانک مرکزی توامان در این شرایط چاره ای ندارند. ضمن اینکه بانک مرکزی از چنین توانایی برخوردار نیست که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از دولت حمایت مالی نکند، ضمن اینکه نمی تواند روی دولت هم در بحث تصویب بودجه اعمال قدرت کند. این موارد همه و همه جزیی از سیاست ها و عملکرد دولت، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه است که با تعامل مجلس باید کسری بودجه را به کمترین حد خود برسانند.
حسن حیدری استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در این باره خاطر نشان کرد: از سوی دیگر، مشکل دارایی و کسری بان‌کها نیز مساله مهمی است که متاسفانه بانک مرکزی از قدرت لازم برای اعمال نفوذ بر بانک ها برخوردار نیستند. بانک مرکزی نمی تواند شرکت داری بانک ها را تعطیل کند یا زیر سوال ببرد.
وی در این باره توضیح داد: با توجه به اینکه بانک‌های کشور به نهادهای سیاسی مختلفی وابسته هستند که هر سازمانی یا شرکتی برای خود بانکی دارد و بانک به آن شرکت یا سازمان بیشتر از بانک مرکزی وابسته و پاسخگوست، لذا بانک مرکزی در ایران قدرت اعمال نفوذ روی نظام بانکی کشور را مشابه بانک های مرکزی کشورهای مختلف دنیا ندارد. لذا بانک مرکزی هم در مقام اجرا نمی تواند در این مسائل اعمال نظر کند. به هر حال تا زمانی که بودجه کشور متوازن نشود نمی توان انتظار استقلال بانک مرکزی را داشت. یعنی چنین انتظاری در چنین شرایطی بیشتر توهم است تا واقعیت.