به گزارش راهبرد معاصر؛ رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران ذیل گفت و گوهایی که در خصوص مذاکرات برجام صورت می گیرد، یکی از شروط بازگشت آمریکا به برجام را آزاد سازی شهروندان آمریکایی که در بازداشت ایران هستند، عنوان کرده است. کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا می توان بین دو موضوع توافق و بازگشت آمریکا به برجام و آزاد سازی و تبادل زندانیان ارتباطی دید با راهبرد معاصر گفت و گو کرده است.
سید مصطفی خوش چشم کارشناس سیاست خارجی و روابط بین الملل در گفت و گو با راهبرد معاصر به موضوع آزاد سازی و تبادل زندانیان در حاشیه مذاکرات وین پرداخت و در این باره گفت: آنچه توسط رابرت مالی در خصوص تبادل زندانیان ذیل موضوع توافق برجام عنوان شده را نباید به عنوان درخواست شخصی وی قلمداد کرد، چرا که تبادل و آزادی زندانیان آمریکایی که در ایران به سر می برند، بخشی از پروژه مصرف داخلی برای آرامش دهی و تزریق خبرهای خوب به مخاطبان داخلی آمریکا دانست.
وی در این باره خاطر نشان کرد: موضوع تبادل زندانیان مساله ای نیست که بتوان آن را جزیی از مذاکرات وین دانست، این موضوع هیچگاه بخشی از مذاکرات وین نبوده و نیست، بلکه به موازات آن و گاه بدون اینکه حتی در مذاکرات مطرح شود صورت گرفته و منجر به آزاد سازی برخی از زندانیان دو طرف شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در این باره مثالی زد و گفت: به عنوان مثال در دوره ریاست جمهوری ترامپ شاهد تبادل زندانیان بین دو کشور ایران و آمریکا بودیم. تبادل زندانیان دو کشور اصولا به عنوان یک کار بشر دوستانه صورت می گیرد. این موضوع از سوی دولت ایران به منظور آزادی ده‌ها زندانی ایرانی که در امریکا و سایر کشورها به جرم دور زدن تحریم های آمریکا و کمک به مردم و کشور خود هستند دنبال می شود. دولت برای آزادی زندانیان ایرانی مایل به مذاکره در این موضوع بوده و هست. ضمن اینکه شرایطی برای آزادی و تبادل زندانیان امریکایی در ایران وجود داشته که این شرایط از ابتدا مشخص بوده، لذا طرف آمریکایی چه در دوران اوباما و ترامپ و بایدن در این خصوص توجیه بوده اند که نمونه آن آزاد سازی چند تن زندانی در دوره ترامپ بود.
سید مصطفی خوش چشم در این باره خاطر نشان کرد: قطعا آمریکایی ها با تحقق شروط ایران می توانند منتظر تبادل زندانیان خود باشند. البته این موضوع در زمان های مختلف صورت گرفته؛ اما برجسته کردن تبادل زندانیان ذیل مذاکرات وین را می توان به نوعی دستاورد سازی برای دولت بایدن عنوان کرد.
کارشناس سیاست خارجی درخصوص دستاورد سازی مورد نظر ترامپ در دولت قبلی که با رد پیشنهاد توسط ایران رو به رو شد گفت: به عنوان مثال ترامپ قصد داشت در دوران ریاست جمهوری و روزهای نزدیک به انتخابات، زندانیان ایرانی و آمریکایی را مبادله کند. به دلیل استفاده و بهره برداری سیاسی ترامپ از این موضوع، ایران چنین امتیازی به طرف آمریکایی نداد تا ترامپ نتواند از این مساله برای خود استفاده شخصی ببرد. بدیهی است بایدن نیز از همان ابتدا می دانست تبادل زندانیان کمترین ارتباطی با مذاکرات وین ندارد، بلکه منوط به تحقق شروط جمهوری اسلامی ایران است.
وی در این باره تصریح کرد: دولت آقای بایدن آزادی زندانیان را گاها دنبال کرده و در اغلب موارد مساله مهم دولت وی نبوده است. در حال حاضر نیز دو دولت فارغ از مذاکرات وین چه در حاشیه وین یا جدای از وین می توانند در موضوع آزادسازی زندانیان به تفاهم برسند، مشروط به تحقق شرایط جمهوری اسلامی ایران، که بخش مهمی از آن آزادی ده ها زندانی ایرانی در آمریکا و در دیگر کشورهایی است که با پیگیری و تعقیب قضایی آمریکا، در زندان هستند. زندانیانی که به جرم کمک به ایران در دور زدن تحریم ها، تحت پیگرد قضایی آمریکا قرار گرفته اند.
سید مصطفی خوش چشم در این باره افزود: قطعا طرف آمریکایی می باید زندانیان ایرانی در امریکا و سراسر دنیا که به خواست آمریکا مورد تعقیب قضایی هستند را آزاد کند وهم تعقیب قضایی را از روی بخش دیگر که موفق به دستگیری آنها نشده را متوقف کند. این بخش مهمی از شروط و خواسته های جمهوری اسلامی است. به نظر می‌رسد طرف امریکایی به دنبال مصرف موقتی این موضوع برای پاسخ دهی به منتقدان خود است، در غیر این صورت ارتباط خاصی بین دو موضوع مذاکرات برجامی و تبادل زندانیان به صورت ضروری وجود ندارد.