به گزارش «راهبرد معاصر»؛ بعد از سفر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران و توافق برای لغو تحریم ها و احیای برجام، وب‌سایت آکسیوس گزارش کرد، یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا که نامش فاش نشده است، از سخنان بورل (درباره مذاکره غیر مستقیم میان ایران و آمریکا) استقبال کرد و گفت کاخ سفید از مسیر هموار شدن گفت و گو حمایت می‌کند. این مقام آمریکایی مذاکرات آتی را بن‌بست شکن و شتاب دهنده خواند.
در حالی این ادعا از سوی آمریکا بیان شده است که روزنامه وال استریت ژورنال از برگزاری نشست سه جانبه ضد ایرانی میان ژنرال‌های آمریکایی، رژیم صهیونیستی و چند کشور مرتجع عربی با موضوع کنترل ایران خبر داد. از این رو رفتار آمریکا و وعده کنترل ایران باعث شد برخی از «ناتوی عربی» سخن به میان آورند.
شناخت وضعیت حاکم در جهان و به ویژه توجه به جایگاه فعلی غرب می تواند ما را به این نکته سوق دهد که نگاه فعلی آمریکا به بازگشت به تعهداتش ذیل برجام، رویکردی تاکتیکی است
قرار دادن این دو خبر از جانب دو رسانه آمریکایی در کنار یکدیگر نشان دهنده رویکرد دوگانه کاخ سفید است که توجه به این مهم از عوامل موفقیت در مذاکره برای ادامه مذاکرات رفع تحریم ها در دوحه به شمار می رود.
شناخت وضعیت حاکم در جهان و به ویژه توجه به جایگاه فعلی غرب می تواند ما را به این نکته سوق دهد که نگاه فعلی آمریکا به بازگشت به تعهداتش ذیل برجام، رویکردی تاکتیکی است و اصولاً برای گذر غرب از شرایط فعلی به دنبال آن هستند.
انتخابات کنگره آمریکا در حالی چند ماه دیگر برگزار می شود که دموکرات ها از شکست در آن واهمه دارند. ناکامی در پرونده هسته ای ایران، ناموفق بودن سیاست های جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در اوکراین و تأثیر آن در داخل آمریکا (افزایش شدید قیمت انرژی به ویژه بنزین) باعث شده است بایدن و دموکرات ها همه بازوهای سیاسی و امنیتی خود را فعال کنند تا بتواند نتیجه توافق هسته‌ای را در تور خود بیندازد.
تقابل میان غرب و روسیه در موضوع بحران اوکراین باعث شده است انرژی وارداتی اروپا از روسیه به کمترین حجم خود برسد و درنتیجه زمستان سرد در انتظار اروپاست. تا جایی که تلاش کشورهای اروپایی برای جایگزین کردن انرژی دست کم در کوتاه مدت نا ممکن شده است.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در حاشیه اجلاس سران «گروه هفت» به رئیس‌جمهور آمریکا گفت: در تماس تلفنی با حاکم امارات، بن زاید گفت ابوظبی اکنون حداکثر عرضه نفت را دارد و عربستان نیز می‌تواند فقط ۱۵۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کند. در چنین شرایطی نیاز به حضور انرژی ایران بیش از پیش احساس می شود.
در این شرایط ممکن است با احیای تاکتیکی برجام بخشی از انرژی ایران به بازارهای جهانی صادر شود، ولی بدون رفع تحریم و وصل ایران به سوئیفت امکان بازگشت پول آن غیرممکن خواهد بود که نیاز به هوشیاری دارد.
نفوذ و توسعه روزافزون اقتصاد چین و نفوذ سرمایه ای آن در بسیاری از کشورها و تشکیل «گروه بریکس» باعث دلهره و ترس غرب از به هم خوردن ساختار اقتصاد جهانی شده است؛ از این رو آمریکا، اتحادیه اروپا، فرانسه، ژاپن، آلمان، کانادا، ایتالیا و انگلیس به عنوان هفت کشور و بلوک ثروتمند دنیا در آلمان گردهم آمدند و برای کاهش قدرت و نفوذ چین تصمیم گرفته شد 600 میلیارد دلار به کشورهای درحال توسعه کمک شود. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران نیز برای غرب مهم خواهد بود و آنها تلاش خواهند کرد از گرایش ایران به سمت چین جلوگیری کنند.
موفقیت کشورمان در خنثی سازی تحریم با فروش نفت و فعالسازی ظرفیت های منطقه ای برای تسهیل اقتصاد در کنار فعالسازی ظرفیت های درونی اقتصاد، شرایط ایده آلی را برای کشورمان برای ایستادگی در مقابل زیاده خواهی غرب فراهم کرده است.
برجام بدون هزینه یا یک طرفه و با هزینه کرد ایران بخشی از راهبرد اساسی غرب در شرایط فعلی در قطر خواهد بود که بازی برد- باخت اساس تفکر غربی هاست. بنابراین تاکتیک بازگشت پوچ به برجام یا پایبندی به توافق هسته‌ای بدون رفع عملیاتی تحریم های ضد ایرانی قرابتی با دیپلماسی ندارد. مقام های آمریکایی و اروپایی از سال گذشته تاکنون ریل گذاری تاکتیکی خود را در مذاکرات تغییر نداده اند.
این موضوع در جریان ملاقات دوجانبه اخیر انریکه مورا، دبیرکل سرویس اقدام ویژه اتحادیه اروپا و رابرت مالی مشهود بود. به اعتقاد کارشناسان، رصد رفتار و رویکرد غرب نشان می دهد مقام ها و رسانه های غربی بر روی موضوع تضمین های اعتباری به عنوان اصلی ترین مطالبه ایران از واشنگتن مانور چندانی نمی دهند، اما واقعیت این است که بخش مهمی از گره خوردگی جاری در مذاکرات وین، به این موضوع مربوط است.
موفقیت کشورمان در خنثی سازی تحریم با فروش نفت و فعالسازی ظرفیت های منطقه ای برای تسهیل اقتصاد در کنار فعالسازی ظرفیت های درونی اقتصاد، شرایط ایده آلی را برای کشورمان برای ایستادگی در مقابل زیاده خواهی غرب فراهم کرده است؛ بنابراین با نگاه محتاطانه باید به تلاش غرب برای بازگشت به پایبندی به تعهداتشان ذیل برجام نگریست.
موضع جمهوری اسلامی ایران در برای بازگشت غرب به پایبندی به تعهداتشان بر مبنای موضوع قطعی نظام همچنان پایدار و مبنای عملکرد تیم مذاکره کننده کشورمان است. در این زمینه رهبر معظم انقلاب اسلامی حرف قطعی را اینگونه فرمودند: طرفی که حق دارد شرط معین کند، ایران است. چون جمهوری اسلامی به همه تعهدات عمل کرد. ما حق داریم برای ادامه برجام شرط بگذاریم و این شرط را گذاشتیم و گفتیم هیچ‌کس هم از آن عدول نخواهد کرد. اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجام برگردد، آمریکا بایستی تحریم‌ها را کلاً در عمل لغو کند، راستی‌آزمایی کنیم و ببینیم درست تحریم‌ها لغو شده، آن‌وقت به تعهدات برجام برمی‌گردیم. این سیاست قطعی جمهوری اسلامی و مورد اتفاق مسئولان کشور است و از این سیاست برنخواهیم گشت.