به گزارش راهبرد معاصر؛ بدون شک یکی از اساسی ترین چالش های که در حال حاضر کشور با آن مواجه است، مسائل و مشکلات پیرامون اوضاع اقتصادی و معیشت مردم است. ایران نیز به مانند هر کشوری و باتوجه به شرایط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ژئوپلیتیک، نسخه خاص خود را به منظور بهبود مشکلات اقتصادی دارد و آن نسخه شفا بخش، عمل به محورهای اقتصاد مقاومتی است. نسخه ای که کارشناسان متفق القول بر کارایی و اثر بخشی آن اتفاق نظر دارند؛ اما با وجود چنین نسخه ای، ملاحظه می شود تیم اقتصادی دولت در موارد بسیاری محورهای آن را نادیده گرفته و از مسیر حل مشکلات منحرف می گردد. در این راستا بار دیگر رهبر انقلاب با یادآوری بخش های از اقتصاد مقاومتی، راه برون رفت از چالش های فعلی و آتی را عمل به آن دانستند.
اقتصاد مقاومتی ابزاری برای کارآمدی اقتصاد ایران
رهبر معظم انقلاب در دیدار دیروز با مردم تبریز فرمودند: «امروز یکی از مسائل اصلی کشور مسئله‌ی اقتصاد کشور است. خب برای اصلاح اقتصاد کشور چه‌کار باید کرد؟ یک راه تکیه‌ی به مردم است؛ [یعنی] اقتصاد مقاومتی.» اما چرا مقام معظم رهبری تا این اندازه بر اجرای اقتصاد مقاومتی تاکید می ورزند؟ زمانی که چالش ها و آفت های اقتصادی کشور را مورد مداقه قرار دهیم بیشتر به اهمیت بیانات معظم له پی خواهیم برد. آفت های از قبیل اقتصاد تک محصولی، واردات بی رویه، خام فروشی و غیره که همه ناشی از عدم توجه کافی دولت و به ویژه تیم اقتصادی آن به اصول اقتصاد مقاومتی است. به عنوان مثال پدیده خام فروشی در اقتصاد کشور سبب شده است تا ارزش هر تن کالاهای صادراتی ما به‌طور متوسط 341 دلار و ارزش کالاهای وارداتی به ازای هر تن 1308 دلار باشد. این مسئله حاکی از عدم توجه به اقتصاد دانش بنیان و ارزش افزوده ناشی از آن است، که هر دو از محورهای اساسی در اقتصاد مقاومتی است. از طرف دیگر معظم له تأکید ویژه ای بر واگذاری و تکیه اقتصاد به مردم دارند، چراکه واگذاری بنگاه های اقتصادی و تکیه اقتصاد به مردم چند دستاورد اساسی دارد، مانند: افزایش رقابت پذیری، افزایش شفافیت، افزایش بهره وری، کاهش آسیب پذیری در زمان تحریم و غیره، که همگی در راستای تحقق اصول اقتصاد مقاومتی است. تحقق هرکدام از این دستاوردها می تواند محرک اثربخشی بر اقتصاد کشور و به تبع آن معیشت مردم باشد.
اقتصاد مقاومتی تقویت کننده تولید ملی
رهبر انقلاب در ادامه به بخشی از مشکلات کشور در حوزه صادرات و واردات اشاره کردند: «البتّه اگر بخواهیم اقتصاد داخلی رونق پیدا کند باید صادراتِ خوب داشته باشیم، وارداتِ به‌مورد داشته باشیم، ارتباطات اقتصادی داشته باشیم؛ در این تردیدی نیست.» منظور از صادرات خوب، صادراتی است که همراه با ارزش افزوده باشد و صرفا ناشی از خام فروشی مواهب الهی نباشد، چنین صادراتی برای کشور ارزشمند است. اگر به اصول 24 گانه اقتصاد مقاومتی نگاه بیاندازیم در می یابیم که صادرات ارزشمند صادراتی است که از اقتصاد دانش بنیان نشأت گرفته باشد. در خصوص واردات به مورد هم می توان گفت، رجوع به اصول اقتصاد مقاومتی راه گشاست، واردات باید بر اساس نیازهای کشور و ترجیحا متمرکز بر ورود کالاهای سرمایه ای باشد. کالاهای که بتوان با استفاده از آن و به کمک استعداد و کارایی نیروی جوان، ارزش افزوده ایجاد کرد، نه کالای مصرفی که موارد مشابه آن در کشور وجود دارد و واردات آن علاوه بر ارز بری، تولید داخلی را نیز از بین می برد. بنابراین تأکید معظم له بر صادرات خوب و واردات به مورد، ناظر به توجه جدی ایشان بر تقویت تولید ملی است، که می تواند یکی از چالش های اساسی کشور یعنی بیکاری را تا اندازه زیادی کاهش دهد.
عدم منافات سرمایه گذاری خارجی با اقتصاد مقاومتی
مقام معظم رهبری در ادامه خاطر نشان کردند: «سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در داخل باشد؛ بنده مخالف نیستم با اینکه خارجی‌ها بیایند سرمایه‌گذاری کنند، منتها تدبیر کار و سررشته‌ی کار باید دست مدیران داخلی باشد، اینها بایستی تصمیم بگیرند، اینها باید اراده کنند؛ کار سپرده نشود دست بیگانه‌ها. اگر کار دست بیگانه‌ها سپرده شد، سررشته‌ی کار از دست مدیران کشور خارج خواهد شد.» این فرمایشات به وضوح نشان دهنده آن است که رهبری نه تنها با جذب سرمایه خارجی مخالفتی ندارند، بلکه آن را لازمه پیشرفت می دانند. البته به نظر می رسد نظر ایشان بیشتر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی است، چراکه سبب گره خوردن منافع شرکت های بزرگ خارجی با ایران می شود. بنابراین تأکید معظم له بر این است که با توجه به سوابق حضور عناصر بیگانه در مناصب مدیریتی و آفت آن برای بخش های مختلف کشور، باید مراقب بود تا عنان کار به دست آن ها نیافتد.
اقتصاد مقاومتی گامی در جهت تحقق عدالت
رهبر انقلاب با اشاره دستاورد
های مردم سالاری فرمودند: «پیشرفت به معنای واقعی کلمه در کشور اتّفاق افتاده است؛
عدالت را نمی گویم؛ درمورد عدالت ما عقب‌مانده هستیم؛ در این تردیدی نیست؛ خودمان
اعتراف می کنیم، اقرار می کنیم.» معظم له یکی از نقاط ضعف عملکرد مجموعه نظام را
عقب ماندگی از انتظارات در حوزه عدالت عنوان کردند. لازم به ذکر است که علی رغم
همه کاستی ها و تحریم های ظالمانه در طول سال های متمادی، در بخش عدالت اقتصادی،
جمهوری اسلامی نسبت به قبل از انقلاب بهتر عمل کرده است که نمونه آن کاهش چشگیر
فاصله طبقاتی (ضریب جینی از 0/43 به 0/39 رسیده است) به اذعان بانک جهانی است.
البته کاستی ها وجود داشته و از نظام و جامعه اسلامی انتظار می رود در حوزه عدالت،
عملکرد مناسبتری داشته باشد، که این مسئله در اصول اقتصاد مقاومتی به وضوح نمایان
است. چراکه تأکید ویژه ای بر تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و
سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن
مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و
تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط دارد.
در مجموع می توان گفت با پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی، می توان عامل شکست و عقب‌نشینی دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی علیه ملت ایران را رقم زد، همچنین اقتصاد مقاومتی خواهد توانست در بحران‌های رو به افزایش جهانی، الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق رشد اقتصادی فراهم کند.