به گزارش راهبرد معاصر؛ عدم تمدید معافیت‌های آمریکا جهت همکاری های چین و روسیه آخرین ترفند ایالات متحده جهت نابودی برجام محسوب می شود. واشنگتن بر آن است که با ممنوعیت خرید اورانیوم غنی سازی شده از سوی ایران و اقدامات مشابه، عملا زمینه خروج اجباری سایر اعضا به ویژه اروپایی ها را از برجام فراهم آورد. پمپئو ماه پیش با اشاره به اینکه موعد معافیت‌های تحریمی سایت فردو در تاریخ 15 دسامبر 2019 منقضی خواهد شد، از عدم تمدید این معافیت خبرداد.
بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جمع خبرنگاران درباره عدم تمدید معافیت های هسته ای و تولید ایزوتوپ پایدار، گفت: به لحاظ دانش فنی وضعیت ما به گونه‌ای است که اگر خودمان بخواهیم ادامه دهیم می‌توانیم، الان کار نشد، برای صنعت هسته‌ای ما وجود ندارد.
وی افزود: قرار است در پروژه‌ای که چند سال دیگر تمام می‌شود، ۱۱ نوع ایزوتوپ تولید کنیم، ولی فراموش نکنید که دو، سه کشور در دنیا بیشتر نیست که چنین توانایی را دارد.
معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه تلقی ما این است که روسها به خاطر تمدید نشدن معافیت‌های آمریکا کنار نمی‌کشند، چه اینکه نیروگاه ۲ و ۳ بوشهر را در دست اقدام دارند، اظهار داشت: باید بگویم که ما می‌توانیم حتی بدون روسها به لحاظ فنی در رابطه با تولید ایزوتوپ‌های پایدار کار را ادامه دهیم، البته به لحاظ سیاسی اگر روسها کنار ما باشند، حتما بهتر است.
کمالوندی با بیان اینکه در آینده نزدیک درباره همکاری با روسها در این مورد یا انجام این پروژه بدون حضور روسها به افکار عمومی توضیح خواهیم داد، تصریح کرد: ما در روش‌های غیرسانتریفیوژی، در حال ایجاد مرکزی در سایت فردو هستیم که تا چند ماه دیگر کار ساختمانی آن تمام می‌شود تا بدون استفاده از سانتریفیوژ، ایزوتوپ پایدار تولید کنیم.
وی درباره توقف همکاری روسیه در پروژه تولید رادیوایزوتوپ پایدار در سایت فردو نیز خاطرنشان کرد: حدود هفت، هشت روز پیش در رابطه با این موضوع با روسها مذاکراتی داشتیم. به لحاظ فنی در جایی که ایزوتوپ پایدار تولید می‌کنیم، نمی‌شود غنی‌سازی کنیم. از این رو وقتی تصمیم گرفته می‌شود غنی‌سازی کنیم، به طور طبیعی نمی‌توان همزمان تولید ایزوتوپ پایدار را داشته باشیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: در مذاکرات ما چند روش جایگزین پیشنهاد و بحث شد تا این همکاری در سطوح فنی ادامه یابد.
کمالوندی با اشاره به آنچه در برجام در زمینه تولید ایزوتوپ‌های پایدار در فردو آمده است، ابراز داشت: در برجام آمده است که باید این کار در محل مورد پیش‌بینی انجام شود، البته گفته نشده کدام دو زنجیره. می‌تواند هر کدام از دو زنجیره از هشت زنجیره باشد. اما وقتی بررسی کردیم دیدیم ایزوله کردن هر کدام از دو زنجیره‌ها مشکلاتی ایجاد می‌کند، در عین حال گفت و گو در این مورد بین ما و روسیه ادامه دارد.