به گزارش راهبرد معاصر؛ هر ساله با آغاز سال تحصیلی شور و شوق و هیجان بسیاری در کشور حکم فرما می شود و این شور و هیجان تنها مختص دانش آموزان و حتی والدین آنها نیست بلکه این شور به کل کشور تسری می یابد و همزمان دستگاه های بسیاری خود را برای این رویداد هر ساله اما محبوب آماده می کنند تا بلکه در تمام این هیاهوهای اقتصادی و سیاسی و حتی اجتماعی دانش آموزان مسیر پرورش و بالندگی خود را با صحت و سلامت ادامه دهند.
سال تحصیلی 98 اما با شیوع کرونا و مشکلات ناشی از آن سال تحصیلی بی سابقه ای بود هر چند کشور ما در هشت سال دفاع مقدس شرایط مشابهی را گذرانده بود اما وضعیت تحصیلی در اوضاع کرونا به شدت تحت تاثیر قرار گرفت چرا که کرونا از شرایط جنگی هم حساس تر بود و نزدیکی فاصله ها سبب شیوع بیشتر آن می شد لذا مدارس از حالت حضوری به آموزش مجازی و آنلاین تغییر شکل دادند و به هر نحوی که بود، هم آموزش و پرورش و هم آموزش عالی سال تحصیلی را به اتمام رساندند و در این میان دو پیک خطرناک کرونا را هم پشت سر گذراندیم.
سال تحصیلی جدید و سردرگمی آموزش و پرورش
حالا متخصصان علوم پزشکی و وزارت بهداشت و درمان نسبت به پیک بعدی آن یعنی شیوع کرونا همزمان با آنفولانزا در پائیز هشدار می دهد، هشداری هم زمان با کاهش ذخایر دارویی و کاهش توان کادر درمان و بدتر از آن عادی پنداری جمعی نسبت به افزایش آمار مبتلایان وضعیت بغرنجی را متصور می شود و شاید پرچالش‌ترین مورد در این میان آغاز سال تحصیلی 99 باشد؛ سال تحصیلی که از یک سوی با سردرگمی دانش آموزان و والدین و از سوی دیگر با عدم آمادگی آموزش و پرورش برای رویدادی که هر سال شاهد آن بوده، سردرگمی و استرس والدین را دو چندان کرده است.
شاید از یکی دوماه پیش و همزمان با آغاز پیش ثبت نام های مدارس برای سال جدید اما و اگر ها و شاید ها و بایدها پیرامون سال تحصیلی 99 هم شروع شد که سال جدید تحصیلی چگونه رقم خواهد خورد و شاید با توجه به هشدار های هرروزه وزارت بهداشت و درمان، ستاد ملی مقابله با کرونا و سازمان بهداشت جهانی مبنی بر لزوم فاصله گذاری های اجتماعی و جهش ها و علائم متغییر و هر روزه کووید 19 تصور مجازی بودن مدارس را دو چندان کرده بود اما آموزش و پرورش پاسخ قطعی و درستی نمی داد و پاسخ و برنامه ریزی در این خصوص را به مدارس واگذار کرد و حالا هر مدرسه ای هم حرفی و سخنی می گفت! یکی از حضور قطعی دانش آموزان از روز 15 شهریور و آموزش مجازی می گفت و دیگری خود با سردرگمی پاسخ می داد دانش آموزان بیایند و ما درصد حضور را بسنجیم بعد برنامه ریزی می کنیم! و حتی رئیس مرکز هماهنگی وزارت آموزش و پرورش گفته بود: «والدین روز شنبه قبل از حرکت فرزندان به سمت مدرسه با مدرسه تماس بگیرند تا از باز بودن مدارس مطمئن شوند!».
این همه در حالی است که پیش از این بارها و بار ها اعلام شده بود که در استان‌های مختلف، آموزش غیرحضوری و یا با رعایت پروتکل‌های سخت گیرانه و با محدودیت‌هایی ویژه خواهد بود، اما به یکباره همه چیز تغییر کرد و اولویت، آموزش حضوری شد .
از نگرانی والدین تا رویکرد غیر قابل باور دولت
خیلی از والدین در نظرسنجی های فضای مجازی از آغاز سال جدید تحصیلی و حضور و یا عدم حضور دانش آموزان در محیطی که قائدتا هر ساله از مراکز مهم شیوع آنفولانزا به سبب تعداد دانش آموزان و عدم کنترل خصوصا در میان دانش آموزان سال های ابتدایی به شمار می رود ابراز نگرانی کرده بودند و با نگاهی به چندین نظر سنجی بیش از 80 درصد نظرشان برای آموزش حضوری منفی بود و تنها کمتر از 20 درصد مردم نظر مثبت یا شاید هم ممتنع داشتند. اما آنچه در این میان بیش از همه مورد توجه بود سردرگمی خود آموزش و پرورش بود که شاید در نتیجه عدم آمادگی و نداشتن پاسخ اما و اگر ها و شایدها و باید ایجاد شده بود.
با این حال دولت در یک رویکرد غیر قابل باور و بدون پیش بینی رای به حضور دانش آموزان داد و محسن حاجی حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد: «قطعاً همه جا مدارس حضوری است و همه دانش‌آموزان باید روز شنبه در مدارس حضور داشته باشند.» وی همچنین عنوان کرده بود: « تصمیمات از دو ماه قبل گرفته شد و معلوم بود که مدارس از 15 شهریور دایر هستند. وضعیت‌های متفاوت را اعلام کرده بودیم که قرار بود به اشکال مختلف عمل شود اما در جلسه با وزارت بهداشت اعتقاد بر این بود اگر مناطق را به قرمز، زرد و سفید تقسیم کنیم فاصله بین این وضعیت‌ها زیاد نیست و حتی در مناطق سفید عدم رعایت پروتکل‌ها باعث شیوع بیماری می‌شود بنابراین در تمام کشور یک پروتکل اعمال خواهد شد، تجربه برگزاری مراسم دهه اول محرم نیز مزید بر علت شد تا در تمام مناطق کشور یک پروتکل سختگیرانه را اعمال کنیم».
کنترل شرایط غیر کنترل در مدارس! از شوخی یا واقعیت؟
این سخنان حاجی میرزایی در حالی است که پیش از این صحبتی برای حضور قطعی در مدارس عنوان نشده بود و اما و اگرها بسیار بود و حرف و سخن ها پیرامون عدم حضور در مناطق قرمز و شرایط خاص در دیگر مناطق بود اما به یکباره رویکرد دولتی ها تغییر کرد و حکم بر حضور قطعی دانش آموزان و بازگشت 15 میلیون دانش آموز، معلم و اولیای مدارس به مدارس داده شد! رویکردی که مهمترین گام در مقابله با شیوع کرونا که تعطیلی مدارس بود را به عقب بر می گرداند و این سوال را ایجاد می کند که آیا اوضاع به روال سابق بازمی گردد؟ آیا با بازگشت این تعداد دانش آموز در شرایطی که هر چند عنوان شود کنترل شده است آیا می تواند جلوی شیوع مجدد و پیک جدید کرونا را بگیرد؟
مسلما پاسخ منفی است و این به عینه روشن است که شرایط نه چندان مناسبی در انتظار آموزش و پروش سردرگم و گیجی است که خود نمی داند باید چه کند و حالا قرار است مسئولیت سلامت چندین میلیون دانش آموز و معلم و اولیای دانش آموزی که از ترس کرونا هر روز همراه فرزندشان به مدرسه می آیند را هم بر عهده بگیرد. باید به این نکته هم اشاره کرد که پیش از این بسیاری از مدیران مدارس از عدم تعهد آموزش و پرورش نسبت به تامین شرایط ایمن و ملزومات ضد عفونی برای مدارس حتی با وجود مصوبه ای که پایان سال 98 ابلاغ شده، ابراز نگرانی کرده و برای این مهم تر از مهم در این روزهای کرونایی دست به دامن والدین شده بودند و این مسئله، سوال آزار دهنده ای را ایجاد می کند که مگر در آموزش و پرورش چه خبر است؟ حالا باید سخنان مسئولان آموزشی در قبال کنترل شرایط غیر کنترل در مدارس را جدی دانست یا شوخی؟
هشدارها جدی است آقای وزیر !
با وجود پافشاری حاجی میرزایی در خصوص هماهنگی با وزارت بهداشت رئیس کل سازمان نظام پزشکی به دنبال اعلام بازگشایی مدارس به صورت حضوری در همه استان های کشور، طی نامه ای خطاب به وزیر آموزش و پرورش هشدار داد: «ابلاغ معاون تربیت بدنی و سلامت شما به مدارس کشور در مورد تاکید بر بازگشایی حضوری مدارس در همه سطوح، برخلاف مطالب و بخشنامه هاى قبلی موجب تعجب و نگرانی شدید خانواده ها وجامعه پزشکی کشور شده است. علت واقعی این تصمیم غیرمنتظره برای مردم مکشوف نیست و امیدوارم علتی خارج از مصالح آموزشى و پرورشی نباشد ولی هر چه هست با شرایط خطیر بیماری کرونا و سلامت دانش آموزان و خانواده آن ها سازگارى ندارد و یقینا موجب تحمیل بیماران بیشتر برجامعه پزشکی، پرستاری و كادر درمان خواهد شد».
دکتر محمدرضا ظفرقندی تاکید کرده است: «شرایط حضور دانش آموزان در مدرسه ها بخصوص در پایه دبستان علیرغم ابلاغ بخشنامه ها، امکان عملی و مطمئن رعایت اصول سه گانه محافظتی وبهداشتی میسر نیست ضمن اینکه عدم حضور مراقب بهداشتی در بسیاری از مدارس و نيز عدم آمادگى خانواده ها و مدارس برای تنظیم برنامه های ابلاغی در مورد بازگشایی حضوری ورفت وآمد دانش آموزان و... نیز مزید برعلت است».
مطابق گفته ظفرقندی اکثر کشورهایی که در کنترل این بیماری شرایط بسیار بهتری از ایران دارند و حتى مرگ ومیر ناشی از کرونا در آن کشورها کمتر از یک صدم موارد در کشور ماست هنوز در مورد بازگشایی حضوری مدارس تامل و احتیاط می‌کنند چرا که از نظر علوم اپیدمیولوژی و بهداشت در شرایط همه گیری بیماریهای واگیر اولین محل‌هایی که بایدتعطیل شوند مدارس و آخرين محل‌هایی که باز گشایی می‌شوند نیز مدارس هستند.
بهره سخن
بسیاری از متخصصان و پزشکانی که این روزها در صف نخست خدمت جان خود در کف دست گرفته اند هم نسبت به شیوع کرونای کودکان و عدم آمادگی کشورما از هر جهت برای مقابله با آن و مرگ های ناشی از آن هشدار می دهند. شاید علت اصلی این امر و پافشارهای دولتی بر آموزش حضوری به عدم موفقیت در رونمایی از نسخه جدید نرم افزار شبکه اجتماعی دانش آموزی شاد و اشکالات بسیار آن و حتی فراتر از آن محرومیت 3.5 میلیون دانش آموز از اینترنت و شمار بیشتری از دانش آموزان و حتی اولیای مدارس و معلمان از گوشی هوشمند، گرانی اینترنت و نخواستن در در اختیار گذاشتن امکانات به دانش آموزان مربوط باشد امری که چیزی جز قصور و کوتاهی مسئولان را گوشزد نمی کند.