به گزارش راهبرد معاصر؛ ریرش های بازار سرمایه و خطر قریب به وقوع آن را پیش از این برخی ازدلسوزان و متخصصان حوزه بازار سرمایه و اقتصاد، مِن جمله حقیر پیش بینی و قبلاً هشدار داده شده بود! اما در دولت و سازمان بورس اراده ای برای شنیدن نظر کارشناسان دیده نمی شود.
متاسفانه استمرار اتخاذ تصمیمات نادرست در خصوص تقویت بازارگردانی و تزریق نقدینگی از سوی حقوقی ها در بازار باعث چسبنده شدن نا اطمینانی به عمق بازار سرمایه شده است. آنچه در مدیریت بورس مشاهده نمی شود "امید" است و آنچه در تصمیمات رویت نمی گردد "تدبیر" و انسجام تصمیمات است. اگر تصمیم مطلوبی مانند اوراق تبعی گرفته شده است که ریسک سرمایه گذاری را پوشش می دهد و می تواند باعث عمق بخشی به بازار شود در کنارش تصمیمات آنی و بی خاصیتی هم گرفته شده عاری از عقبه علمی و مدیریتی است که اهمیت و تصمیم نخست را خنثی کرده است. این مطلب که رئیس دولت در رزومه خود ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را یدک می کشد و خود را یک استراتژیست می داند و از آن سو مفهومی به نام حکمرانی(governance) را در اداره کشور لحاظ نکرده است، برای خود بنده اجتماع نقیضین است! وقتی برنامه ریزی شما عمق استراتژیک ندارد و حادث از یک عقلانیت اقتصادی بلند مدت نیست و شما از عنصر حکمرانی بهره ای نبرده باشید و فکر اصلاح ساختاری نباشید اگر به جای محمد علی دهقان، محمد علی کِلِی را هم به عنوان ریاست هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار معارفه کنید معادله بر هم نمی خورد!
در مورد دولت آقای روحانی این مساله یک واقعیت است که مدیران ضعیفند و هم ساختار معیوب و به سبب نبود اراده مطلوب در اداره علمی کشور شاهد تغییرات ساختاری هم نیستیم. در بسیاری از مطالعات انجام شده داخلی و خارجی، تاثیر اقتصادی اقتصاد سایه ای و حکمرانی خوب همچنین تولید ناخالص داخلی، قیمت نفت خام، حجم پول و نرخ ارز بر شاخص سهام مورد تایید قرارگرفته است.
بنده بارها در مصاحبه های مختلف عرض کرده ام تغییر در نرخ ارز میتواند دو اثر متفاوت بر قیمت سهام داشته باشد. از یک سو افزایش نرخ ارز (از بعد تقاضا) منجر به افزایش درآمد شرکت‌های صادر کننده‌ی کالا و در نتیجه قیمت سهام آن‌ها شده و از سوی دیگر (از بعد عرضه) منجر به کاهش سود شرکت‌های واردکننده نهاد‌های واسطه‌ای و کاهش قیمت سهام آن‌ها می‌شود. البته خریداران سهام باید علاوه بر سود سهام به تغییرات ارزش ذاتی شرکت نیز توجه می‌کنند. پس یک گام مهم در جهت ساماندهی بازار سرمایه ، ساماندهی بازار عرض ارز است.
با عنایت به اینکه در پیام بی نظیر و ظریف حضرت آقا به مجلس یازدهم بطور خاص به وظیفه نظارتی مجلس تاکید شده، شایسته است نمایندگان ردای نظارتی با بهره گیری از عقلانیت منطقی ونه احساسی بر دوش گذارند بلکه به میدان آیند و فارغ از جزیی نگری سیاسی به رضایت مردم که بی شک در طول رضایت خداوند است بیندیشند. اخیراً نمایندگان مجلس ماده (۵) طرح جهش تولید مسکن را تصویب کردند این طرح برای نخستین بار در کشور، نقش تامین مالی تولید را خواهد شدکه به عقیده حقیر عملا بستر فعالیت های توسعه و ساخت مسکن را به سمت صندوق های زمین و ساختمان در بازار سرمایه سوق می دهد اما نکته قابل توجه آن است که هرچند همت سازمان بورس و مجلس در تسهیل جدی تشکیل و افزایش سرمایه این صندوقها و ترغیب گسترده مردم به حضور در این صندوقها، میتواند نقش بازار سرمایه در تشکیل سرمایه ثابت را به اقتصاد کشور اثبات کند اما در صورت ماندگاری نا اطمینانی در بازار سرمایه تصویب چنین طرحهای نوین و مبتنی بر دانش در عمل آب در هاون کوبیدن و باد به غربال پیمودن است.
در یک تقسیم بندی در اقتصاد کالاها را به دو نوع جانشین و مکمل تقسیم می کنیم؛ مثلاً قند و چای مکمل اند و گوشت قرمز و سفید جانشین، در صورتی که دو کالا جانشین باشد اگر در بازار کلایی اول نا اطمینانی رخ دهد مردم به سمت بازاردیگر می روند . مثلاً اگر قیمت گوشت قرمز زیاد شود مردم کمتر مصرف می کنند و بیشتر گوشت ماهی می خرند یا مرغ می خرند. دو بازار سرمایه ایران و بازار رمز ارزها در مقطع کنونی تبدیل به دو بازار جانشین شده اند اکنون شاهد نااطمینانی شاخص کل در بورس هستیم ازآن طرف شهد صعود انواع رمز ارزها، منطقا باید بازر پولش را به این سمت سوق دهد با رجوع به دو سایت nobitex و wallex مشاهده می شود که در دو سه روز گذشته فقط در دو سایت nobitex حدود سه هزار میلیارد تومن و در سایت wallex هم اعداد بسیاری بالایی در خرید رمز ارزهای مجازی هزینه شده است از طرف دیگر برندهایی تجاری مانند یونیک فایننس که قبلا در حوزه جذب سرمایه های خرد یعنی crowd funding کار میکرد در حرکت جدید علاوه بر Public Offering اقدام به Token Offeringهم میکند خوب واضح است که وقتی عملکرد را می بینند عملاً به سمت این بازارها روانه می شوند حالا شما هم ده نفر را هم به جرم اخلال در نظام اقتصادی بگیرید و اعدام کنید وقتی کار سود خوبی می دهد معلوم است مشتری خاص خودش را هم دارد و مدیران بازار سرمایه ما در رخت بر بستن ارز از کشور نظاره گران این عرصه شده اند!
ما باید با ابتکاری به موقع برای جبران خروج منابع به سمت رمزارزها یک ستاد بحران خروج ارز و یک اتاق R&Dراه اندازی کنیم و تصمیماتمان را در آنجا عمق بخشی و عملیاتی کنیم مانند ابتکار به‌موقع در بورس تورنتو و راه‌اندازی صندوق قابل معامله بیتکوین، بدون نیاز سرمایه‌گذار به کیف پول دیجیتالی یا مثل کانادا که هفته گذشته اولین صندوق مبتنی بر رمزارز را افتتاح و تاسیس کرد که در کل قاره شمالی آمریکا قابل پذیره نویسی است. این یعنی تبدیل تهدید به فرصت. حلقه ی مفقوده ای به نام حکمرانی خوب بورس اینجاست که مفهوم خود را باز می یابد. در انتها خطاب به دولت و مجلس باید گفت: سر چشمه شاید گرفتن به بیل / چو پر شد نشاید گذشتن به پیل