به گزارش راهبرد معاصر؛ نام ریچارد نفیو یکی از نام های شناخته شده در فضای مطالعات تحریمی ایران است، نویسنده کتاب هنر تحریم و معمار تحريم هاي اقتصادي عليه ايران در دوره اول رياست جمهوري باراك اوباما، نقش وی به گونه ای مهم است که در محافل کارشناسی از ابتدای شروع دوره بایدن این سوال مطرح بود که چرا دولت وی از نفیو استفاده نمی کند. این جریان ادامه داشت تا زمانی که ریچارد نفیو با درج عنوان «معاون ميز ايران در وزارت امور خارجه آمريكا» يعني معاون رابرت مالي حضور رسمي خود را در تيم وزارت خارجه آمريكا اعلام كرد. برخی کارشناسان البته بازگشت وی را به بیشتر شدن تحریم ها یا هوشمندتر شدن آنها مرتبط دانستند، ولی واقعیت به نظر چیز دیگریست.
اول؛ پارادایم تحریمی جدید در نگاه نفیو
برای درک بهتر این موضوع لازم است تا نظریات وی را در چندین ماه گذشته مرور کنیم. وی در یادداشت نوامبر 2020 خود در سایت مرکز سیاست گذاری انرژی کلمبیا با ارجاع به یادداشتی از سال 2016 خود که پیش بینی کرده بود در دوره ترامپ تحریم های وسیعتر و بیشتری وضع خواهد شد، سیاست ترامپ را مورد تخطئه قرار داده و میگوید این اقدام ترامپ در کنار ایجاد جنگ های تعرفه ای نه تنها نظم لیبرالی جهانی را مورد مخاطره قرار می دهد، بلکه آمریکا را از جایگاه رهبری جهانی می اندازد.
وی در ادامه یادداشت اش به این اشاره نمی کند که دیگر دوره تحریم ها به سر رسیده است بلکه می گوید باید به سیاست های جدید در عرصه تحریم ها گذار داشته باشیم. در مختصات جدید، ابرقدرت ها کنش های جدیدی دارند، وی در قسمت بررسی مختصات تحریمی جدید چین به نامه بانک مرکزی این کشور اشاره می کند که در آن از بانک های چینی خواسته شده است مبادلات خود را در بسترهای غیر سوییفتی صورت دهند.
در نگاه نفیو ابزارهای تحریمی برای این نیستند که پیوستگی اقتصاد جهانی را از بین ببرند بلکه باید در طراحی های تحریمی به این اندیشید که یک پیش نیاز جدی برای هر تحریمی آن است که تهدید به تحریم روابط مشکل سازی را برای طرف مقابل ایجاد کند.
واضحا نفیو بر اساس اندیشه لیبرالی خود به دنبال حفظ جایگاه هژمونیک آمریکا بوده و تلاش دارد تا از سیاست ترامپ مبتنی بر قدرت اول بودن آمریکا و اعمال زور برای تحریم فاصله بگیرد. این فاصله گرفتن به معنای ایجاد به هم پیوستگی های اساسی اقتصادی برای ایران به نظام جهان روایی اقتصادی آمریکاست.
نفیو چند ماه پیش با انتشار یادداشتی در سایت موسسه کلمبیا ریل گذاری نوین سیاست تحریم را واکاوی کرده بود.
دوم؛ ارتباط گیری نفیو با برخی مسئولین دولتی نشانه هایی از سیاست جدید آمریکا
یکی از پایه های اساسی که در دور جدید تیم سیاست خارجی آمریکا به دنبال آن است سیاست به هم ریزی نظام محاسباتی طرف مقابل است. روی کار آمدن رابرت مالی به عنوان یک فرد با اصالت مصری-سوری (اما یهودی) در وزارت خارجه آمریکا در همین راستا بوده است، مالی ارتباطات قبلی زیادی را با برخی مسئولین دستگاه سیاست خارجی ایران داشته است، همچنین خود نفیو نیز در سال های گذشته در یکی از کشورهای همسایه با نمایندگان برخی چهره های سرشناس دولت دیدار داشته است و در آن دیدارها به بهبود وضعیت تحریمی با روی کار آمدن بایدن امید داده است.
با نگاهی به پارادایم جدید تحریمی آمریکا به نظر می رسد در دور جدید این تحریم ها شاید رفع شوند ولی تنها برای این رفع می شوند که یک نیازمندی مشخص و اساسی را برای ایران بسازند، در آن صورت است که می توان به خوبی بر روی رفتار ایران سلطه ایجاد کرد.
کلام پایانی
چنانچه در یادداشت های پیشین به نسل های مختلف تحریمی اشاره کرده بودیم در حال حاضر در آغاز مسیری از مبارزات ترکیبی میان کشورها هستیم که مطابق آن تحریم ها موثرتر می شوند و این تاثیر نه تنها از روی اعمال زور که از طریق ایجاد وابستگی های اساسی برای کشورها و کنترل رفتار آنها از طریق تهدید به بازگشت تحریم هاست، فلذا با توجه به موارد پیش گفته تا زمانی که تمامی(و نه بخشی از) تعهدات برجامی (و حتی فرابرجامی) آمریکا به همراه ضمانت لازم رفع نشده نباید کوچکترین ملاطفتی را در رابطه با تحریم ها نشان داد.