به گزارش راهبرد معاصر، واکسن آسترازنکا هم اکنون در راستای طرک واکسیناسیون سراسری در 55 کشور در حال تزریق است و اولین کشورهایی که مجوز تزریق آن را داده اند انگلیس و آرژانتین بودند. عوارض این واکسن در هفته های گذشته نگرانی هایی را برای تزریق کنندگان و مسئولان کشورها ایجاد کرد تا جایی که برای مدتی تزریق آن متوقف شد و پس از دو هفته مجددا از سر گرفته شد.
واکسن آسترازنکا ساخت کشور انگلیس است و با همکاری دانشگاه اکسفورد و شرکت انگلیسی سوئدی آسترازنکا تولید شد. این واکسن علاوه بر انگلیس در دو کشور کره جنوبی و هند نیز در حال تولید است و در حال حاضر فاز سوم ازمایش بالینی خود را نیز پشت سر گذاشته است.
طبق تحقیقی که توسط یک شرکت امریکایی انجام شد میزان اثرگذاری واکسن آسترازنکا در برابر کرونا در گروه های سنی مختلف متفاوت است. به نحوی که میزان اثربخشی واکسن آسترازنکا در برای افراد زیر 65 سال در برابر عقونت ای کووید 19 covid-19 در حدود 79 درصد و برای افراد بالای 65 سال بیش از 80 درصد است.
آن طور که این گروه تحقیقاتی اعلام کرده اند میزان تاثیرگذاری واکسن آسترازنکا در برابر تشدید بیماری و بستری شدن در بیمارستان 100 درصد است و هیچ یک از کسانی که این واکسن را تزریق کرده اند تا کنون به دلیل ابتلا به کرونای حاد بستری نشده اند.
پس از آغاز واکسیناسیون با واکسن آسترازنکا در اروپا و امریکا از بین چند میلیون نفری که این واکسن را دریافت کردند مواردی از لخته شدن خون گزارش شد که منجر به مرگ برخی از آنها شده بود. همین عامل موجب توقف واکسناسیون با آسترازنکا در چند کشور شد که در نهایت مرکز دارویی اروپا پس از بررسی اعلام کرد عوارض آسترازنکا بسیار نادر است و فواید تزریق آن بسیار بیش از عوارضش است که مجددا این کشورها تزریق آسترازنکا را از سر گرفتند.
در حال حاضر واکسن آسترازنکایی که در ایران تزریق می شود تولید کشور کره جنوبی است و در فاز اول واکسیناسیون به اعضای کادر درمان و پاکبانان و برخی مشاغل حساس دیگر تزریق شد و تا کنون یک مورد از عوارض این واکسن گزارش شده که هنوز تایید نشده است.
با این وجود مشاهده روند واکسیناسیون در کشورهای مختلف نشان داده هر چند هنوز نمی توان عوارض واکسن آسترازنکا را رد کرد اما میزان بروز آن بسیار نادر بوده است.
در حال حاضر کشورهای مختلف با محاسبه میزان مرگ و میر ناشی از کرونا و عوارض احتمالی واکسن هاس مختلف از جمله واکسن آسترازنکا ترجیحشان بر ادامه واکسیناسیون است تا صبر کردن تا زمان نهایی شدن و تایید کامل واکسن ها و دلیل آن هم این است که اگر فرضا پروسه تایید نهایی واکسن ها یک سال دیگر به طول بینجامد در این زمان صدها هزار نفر از بین خواهند رفت اما به فرض که عوارض این واکسن ها تایید شود تعداد افرادی که درگیر این عوارش می شوند چند صد نفر خواهند بود.
افراد نیز برای تزریق واکسن های مختلف باید همین ملاحظه را در نظر داشته باشند که آیا می خواهند در معرض ویروس کرونا که اکنون با جهش های هندی، انگلیسی و افریقای جنوبی بسیار خطرناک تر شده قرار بگیرند یا عوارض نادر واکسن ها.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آژانس دارویی اروپا به تازگی می‌گوید که افراد باید به دریافت مرحله دوم واکسن آسترازنکا ۴ الی ۱۲ هفته پس از مرحله اول ادامه دهند. گفته می‌شود که مشخص نیست خطر لختگی خون پس از مرحله دوم به نسبت مرحله اول تفاوت داشته باشد.
آژانس دارویی اروپا طبق بررسی‌ها بر روی واکسن آسترازنکا در سراسر این قاره، افزود که اطلاعات کافی در مورد اینکه چه کسانی امکان دارد بیشتر در معرض لختگی خون احتمالی باشند، وجود ندارد.
اوایل ماه جاری این آژانس تنظیم کننده دارو اعلان داشت که ارتباط احتمالی بین واکسن آسترازنکا و اختلال‌های لخته شدن خون وجود دارد اما مزایای دریافت واکسن از خطرات آن بیشتر است. این آژانس دارویی پیشتر لختگی خون را از عوارض جانبی نادر اعلام کرده بود.
بر اساس داده‌های جمع آوری شده از انگلیس که بیش از هر کشور دیگری واکسن آسترازنکا را مدیریت کرده است، ۳۰ مورد لختگی خون در میان ۱۸ میلیون تزریق این واکسن از اواخر ماه مارس تا کنون گزارش شده است.
ماه گذشته بیش از ده کشور اغلب از اروپا، استفاده از این واکسن متعلق به یک شرکت سوئدی- انگلیسی را به حالت تعلیق درآوردند هرچند پس از اعلام آژانس دارویی اروپا مبنی بر استفاده از آسترازنکا، اغلب آنها با محدودیت سنی واکسیناسیون با این واکسن را از سر گرفتند.
واکسن آسترازنکا-آکسفورد به نام «AZD1222» از یک ویروس بی‌ضرر، یک آدنوویروس عامل سرماخوردگی برای انتقال ژن‌های سازنده پروتئین گل‌میخی سطح کروناویروس به درون سلول‌ها استفاده می‌کند و سلول‌ها را وادار به ساختن این پروتئین‌ها می‌کند که سپس باعث تحریک دستگاه ایمنی و تولید آنتی‌بادی ضد کروناویروس می‌شود.
در واقع واکسن آسترازنکا «ویروسدار» است؛ یعنی نسخه‌ای از ویروس است که به طور معمول شامپانزه‌ها را آلوده می‌کند و با بخشی از کروناویروس موسوم به «پروتئین سنبله» اصلاح شده است تا محرک سیستم ایمنی بدن باشد.
واکسن، هنگامیکه در سلول‌های انسانی قرار گرفت باید به تحریک تولید آنتی بادی هایی که ویروس را تشخیص می‌دهند، کمک کند.
نتایج آزمایش‌های انجام شده روی ۱۰۷۷ نفر که به آنها واکسن مشترک شرکت دارویی آسترازنکا با همکاری دانشگاه اکسفورد تزریق شده موفقیت‌آمیز بوده و بدن آنها پادتن‌هایی تولید کرده است که می‌توانند به جنگ ویروس کرونا برود.
هند اعلام کرد انیستیتو سرم سازی آن کشور، میلیون ها دز واکسن کووید ۱۹ ساخت مشترک آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد را تولید، و پس از تایید مقام های نظارتی، به سرعت توزیع خواهد کرد.
انیستیتو سرم سازی هند، که یکی از بزرگترین تولید کنندگان واکسن در جهان است، تولید AZD۱۲۲۲ ، واکسن کووید ۱۹ آسترازنکا را با هدف سرعت بخشیدن به ایمن‌سازی عمومی و مهار همه‌گیری کرونا ویروس نوظهور در هند آغاز کرده است.
موسسه سرم سازی هند، به دنبال خبر اثربخش بودن واکسن این شرکت اعلام کرد، توان تولید سالیانه ۸۵۰ میلیون دز واکسن کووید ۱۹ را داراست و در حال حاضر نیز ۴۰ میلیون دز واکسن در انبارهای دارویی‌اش، آماده و در انتظار مجوز توزیع است.
یکی از ویژگی های واکسن کروناویروس آسترازنکا پایین بودن قیمت آن است که هر دوز آن ۲.۵۰ پوند قیمت دارد و روند ذخیره و نگهداری از این واکسن نیز آسان است.
واکسن آسترازنکا-آکسفورد بر خلاف واکسن‌های فایزر و مدرنا لازم نیست در دماهای بسیار سرد نگهداری شود و بنابراین توزیع آن در کشورهای رو به توسعه بسیار آسانتر است. این واکسن را می‌توان در دمای طبیعی یخچال بین دو تا هشت درجه سانتیگراد نگهداری کرد که این ویژگی آن را برای به کار گیری در برنامه های واکسیناسیون در مقیاس بزرگ، ایده آل می‌کند؛ هند و آرژانتین هم به تازگی استفاده از آن را تایید کرده‌اند.
شرکت داروسازی آسترازنکا پیش بینی کرده است که در سال ۲۰۲۱ حدود سه میلیارد دوز از این واکسن را تولید خواهد کرد.
این واکسن را می‌توان در دمای طبیعی یخچال بین دو تا هشت درجه سانتیگراد نگهداری کرد که این ویژگی آن را برای به کار گیری در برنامه های واکسیناسیون در مقیاس بزرگ، ایده آل می‌کند.
پاسکال سوریوت، مدیر عامل آسترازنکا می‌گوید: زنجیره ساده عرضه واکسن آسترازنکا و تعهد این شرکت به فراهم کردن به صورت غیرانتفاعی در جریان پاندمی باعث می‌شود این واکسن ارزان‌قیمت باشد و به راحتی در دسترس افراد در سراسر جهان قرار گیرد.
سوریوت گفت: «اثربخشی و بی‌خطر بودن این واکسن نشان می‌دهد این واکسن کارآمدی بالایی در مبارزه با کووید-۱۹ خواهد داشت و می‌توان تاثیری فوری بر وضعیت اضطراری فعلی بهداشت عمومی داشته باشد».
به گفته مدیر اجرایی آسترازنکا، این واکسن همچنین باید از ویژگی مقابله با نوع جدید کروناویروس که عامل افزایش موارد جدید ابتلا در انگلیس است، برخوردار باشد. هرچند تاکنون این تصور وجود داشته که این واکسن باید موثر باشد اما باز هم نمی‌توان به طور قطع مطمئن بود و بنابراین لازم است آزمایشات بیشتری انجام شود.
این واکسن که در شرکت داروسازی انگلیس و با همکاری محققان دانشگاه آکسفورد تولید شده دومین واکسن تایید شده توسط سازمان تنظیم مقررات دارویی و بهداشتی و درمانی بریتانیا (MHRA) است.
یک روز پس از آنکه آلمان واکسیناسیون آسترازنکا را فقط برای افراد بالای ۶۰ سال توصیه کرد رسانه‌های این کشور از تغییر بی سر و صدا نام این واکسن خبر دادند. شبکه خبری "ان تی وی" آلمان روز چهارشنبه ۱۱ فرودین (۳۱ مارس) گزارش داد نام آسترازنکا روز پنشجنبه ۲۵ مارس مخفیانه به "واکس‌زوریا" تغییر پیدا کرده است. شرکت آسترازنکا گفته است که تغییر نام ماه‌ها پیش برنامه‌ریزی شده بود.
در وب سایت آژانس دارویی اروپا ، این واکسن دیگر با نام "Covid-19-Vaccine Astrazeneca" یا به طور اختصاری Astrazeneca شناخته نمی‌شود، بلکه به جای آن اکنون "Vaxzevria" نوشته شده است. شرکت آسترازنکا صبح روز چهارشنبه ۳۱ مارس اطلاع داد "تغییر نام تجاری معمول و از ماه‌ها قبل برنامه‌ریزی شده است".
آسترازنکا گفته است انتظار می‌رود روند تغییر کامل نام آسترازنکا به Vaxzevria شش ماه طول بکشد. کمیسیون دائمی واکسیناسیون آلمان استیکو (Stiko) روز سه‌شنبه ۱۰ فروردین (۳۰ مارس) اعلام کرده بود که بنا بر داده‌های موجود پس از تزریق واکسن آسترازنکا احتمال بروز عوارض جانبی نادر اما بسیار شدید "ترومبوآمبولیک" برای افراد زیر ۶۰ سال بیشتر است.
این کمیسیون تا پایان ماه آوریل بررسی خواهد کرد که آیا می‌توان از واکسن دیگری بجای تزریق دومین دوز آسترازنکا استفاده کرد. با این حال گفته می‌شود افرادی که دوز اول آسترازنکا را تزریق کردند، می‌توانند با مشورت پزشک دوز دوم واکسن را نیز دریافت کنند. در چند روز اخیر چند مورد عارضه "ترومبوز ورید مغزی" بویژه در زنان زیر ۵۵ سال در ارتباط با واکسن آسترازنکا ثبت شده است.
به دلیل بروز موارد ترومبوز مغزی، تزریق آسترازنکا در بسیاری از کشورهای اروپایی متوقف شده بود. اما آژانس دارویی اروپا (EMA) بعد از بررسی مجدد واکسن بریتانیایی ـ سوئدی آسترازنکا، آن را "ایمن و کارا" ارزیابی کرد و استفاده از آن بار دیگر ازسر گرفته شد.
سیاستمداران آلمانی از جمله آنگلا مرکل گفتند که آسترازنکا ایمن و کاراست و برای مقابله با کرونا آماده‌اند این واکسن را تزریق کنند. ینس اشپان وزیر بهداشت آلمان از سران بالای ۶۰ سال ایالت‌های آلمان خواست تا به عنوان الگو و برای تقویت اعتماد مردم واکسن آسترازنکا تزریق کنند.
تاکنون بیش از دو میلیون و ۷۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا در آلمان تزریق شده است. موسسه پژوهشی "پاول ارلیش" آلمان تاکنون بیش از ۳۰ مورد از ترومبوز مغزی را پس از واکسیناسیون آسترازنکا ثبت کرده و گفته است در ۱۹ مورد کمبود پلاکت خون گزارش شده است، ۹ نفر از این افراد نیز درگذشته‌اند. همه گزارش ها، به استثنای دو مورد مربوط به زنان ۲۰ تا ۶۳ ساله بوده است.