پتک افغانستان بر سر آتلانتیکی‌ها

به گزارش راهبرد معاصر؛ شکست غرب در افغانستان، به گزاره ای قطعی در نظام بین الملل تبدیل شده است. حتی امروز مجادله ای که میان دو حزب سنتی آمریکا( دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان) در خصوص تحولات افغانستان صورت گرفته، معطوف به "اصل شکست ناتو" در این کشور نیست، بلکه در خصوص " صورتبندی تحولات اخیر " در این کشور آسیایی می باشد. کاملا قابل پیش بینی بود که شکست در افغانستان، به نقطه آشکارساز بحران در ناتو تبدیل خواهد شد. اکنون میان 29 عضو ناتو بر سر ترسیم سهم هر یک از بازیگران در تحقق شکست اخیر در افغانستان، منازعه ای آشکار به وجود آمده است. هر اندازه زمان بگذرد، ابعاد این منازعه گسترده تر خواهد شد.

"کارن باونر" اخیرا در نشست وزرای دفاع عضو اتحادیه اروپا درخواست مهمی درباره تشکیل «ائتلاف واکنش سریع» را مطرح کرد؛ پیشنهادی که در روزهای گذشته بارها از سوی دیگر مقامات اتحادیه اروپا از جمله جوزپ بورل، نماینده دیپلماسی اتحادیه برآن تاکید شده بود.نکته قابل تامل اینکه در دوران ریاست جمهوری ترامپ، یک بار فرانسوی ها این ایده را مطرح کردند .در آن زمان امانوئل مکرون رئیس جمهور این کشور بر لزوم استقلال امنیتی اروپا در مقابل آمریکا تاکید کرد .با این حال، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس( که در آن کشورش هنوز رسما از اتحادیه اروپا خارج نشده بود ) این ایده مکرون را نفی کرده و غیرعملیاتی دانستند.

پیمان آتلانتیک شمالی این روزها بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر قرار گرفته است. در صورت کمرنگ شدن پیوندهای امنیتی میان دو سوی آتلانتیک ( آمریکا و اروپا)، فروپاشی ناتو بیش از هر زمان دیگری قابل تصور خواهد بود. مقامات اروپایی معتقدند که حاکمیت آمریکا و خصوصا سازمان‌های نظامی و امنیتی این کشور در روند خروج از افغانستان هیچ توجهی به خواسته‌های اروپایی ها نکرده اند. اکنون بسیاری از شهروندان و حتی برخی نیروهای امنیتی اروپایی( که بعضا تحت عنوان پیمانکار در افغانستان حضور داشته اند ) ، در خاک افغانستان حضور دارند!

این روزها ایده ارتش واحد اروپایی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه سران اتحادیه اروپا قرار گرفته است. اگرچه در ظاهر قرار نیست این ساختار، جایگزین ناتو شود اما قطعا به مولفه ای مهم در کاهش قدرت امنیتی این مجموعه و در نهایت فروپاشی پیمان آتلانتیک شمالی تبدیل خواهد شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از استراتژیستها و ایده پردازان غربی تاکید کردند که با توجه به سقوط کمونیسم و پایان یافتن خطر هجوم سرخ به آمریکا و اروپا، دیگر توجیهی برای حفظ پیمان ناتو وجود ندارد اما اصرار آمریکا و 28 عضو دیگر ناتو سبب شد ا این پیمان پاربرجا باقی بماند. به نظر می رسد که در ماه های آینده پروژه ارتش واحد اروپایی اجرایی شود. بدون شک بایدن نیز با توجه به خشم اعضای اروپایی ناتو از آنچه در فصل پایانی اشغال افغانستان رقم خورد، به سختی قدرت اقناع بازیگران اروپایی را در خصوص بازگشت از این تصمیم( ایده تشکیل ارتش واحد اروپایی) داشته باشد. به نظر می رسد پیش شرطهای فروپاشی ناتو ، زودتر از آنچه تصور می شود در حال محقق شدن است!