رقابت شدید ابرقدرت‌ها در توسعه‌ی سلاح‌های مافوق صوت

به گزارش راهبرد معاصر؛ اینکه ادوات جنگی مافوق صوت چقدر سریع هستند، سوالی است که باعث شده اخیراً توجه زیادی به نسل جدیدی از سلاح‌ها موسوم به "مافوق صوت" معطوف شود. همین کلمه "مافوق صوت" خودش با سرعت فوق العاده زیادی همراه است که حالا چین، آمریکا و روسیه همگی روی آن کار می‌کنند. همه این سلاح‌ها خطرات و چالش‌های خاصی را با خودشان دارند اما باید برای تمام این کشورها به صورت شفاف مشخص شود که این سلاح‌ها واقعاً چه هستند و چه نیستند.

به طور کلی، ادوات جنگی مافوق صوت با حداقل پنج برابر سرعت صوت یا حدود 3800 مایل در ساعت از طریق جو به سمت هدف زمینی حرکت می‌کنند. سرعت این دسته از ادوات جنگی بسیار زیاد است اما یک موشک بالستیک قاره پیما مثل مینوتمن ۳ آمریکا با تمام شدن سوخت موشک و ورود آن به مرحله‌ی افت آزاد با سرعت 15000 مایل در ساعت در خلا بدون فضا حرکت می‌کند. بنابراین موشک بالستیک قاره پیما می‌تواند کلاهک هسته‌ای را در عرض 30 دقیقه در اقیانوس‌ها رها کند، یعنی دقیقا سناریویی که اوایل جنگ سرد اتفاق می‌افتاد. یک سلاح ما فوق صوت ممکن است روی یک موشک سریع سوار شود و سپس به سمت هدف در جو حرکت کند، در حالی که یک نوع دیگر مثل یک موشک کروز سریع ممکن است کاملاً در جو پرواز کند اما خود سلاح مافوق صوت کندتر از موشک بالستیک است.

اساس کار یک موشک بالستیک این است که بالا می‌رود و بعد کلاهکی را که به زمین می‌افتد، رها می‌کند، در حالی که سلاح مافوق صوت مسیر کمتری را طی می‌کند و می‌تواند در جو مانور بدهد و این باعث می‌شود بتواند زیر رادار هشدار اولیه پنهان شود. به همین دلیل است که برخی تحلیلگران بر این باورند که ادوات ما فوق صوت می‌توانند محاسبات جنگی را با شلیک اولیه و حتی بدون هشدار به دشمن، تغییر دهند. در حال حاضر چین، روسیه و آمریکا دارای ناوگان موشک بالستیک هستند که آماده شلیک به اهداف با سرعتی فوق العاده است، بنابراین ابعاد سرعت برای این دسته از سلاح‌ها چندان جدید نیست.

کشور چین به عنوان کشوری شناخته شده که برنامه‌‌ریزی فعالی برای توسعه سلاح‌های مافوق صوت دارد و اشتیاق آن برای نوسازی سلاح‌ها بسیار رو به افزایش است. 16 اکتبر، فایننشال تایمز گزارش داد که چین در ماه اوت یک سلاح مافوق صوت با قابلیت سلاح هسته‌ای را به مدار زمین فرستاده است، جایی که قرار است این سلاح دور زمین بچرخد و بعد آن را به سمت هدف زمینی هدایت کند که نشان دهنده یک جهش در فناوری است. چین هم در واکنش به این گزارش اعلام کرد که یک وسیله فضایی غیرنظامی قابل استفاده مجدد را آزمایش کرده است. به نظر می‌رسد چین ممکن است یک مدارگرد فضایی را با یک سلاح مافوق صوت ترکیب کرده باشد. فناوری گردش به دور یک سیستم تسلیحاتی اتفاق جدیدی نیست. اتحاد جماهیر شوروی یکی از همین سلاح‌ها را در دهه 1960 ساخت.

آمریکا هم یک سیستم ضد موشکی زمینی محدود را در آلاسکا و کالیفرنیا مستقر کرده و می‌گوید که هدف آن جلوگیری از حمله موشکی کره شمالی است اما به نظر می‌رسد چین و روسیه در حال توسعه سیستم‌های تسلیحاتی عجیب و غریب مثل سلاح ما فوق صوت یا موشک کروز روسیه با قدرت موشک بوروستنیک هستند، که برای فرار از دفاع موشکی آمریکا از آن استفاده کنند. در همین حال، آمریکا در حال توسعه سیستم‌های مافوق صوت غیرهسته‌ای است که می‌تواند برای حمله سریع به اهداف در درگیری‌های منطقه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد.

پیگیری‌های چین از سلاح ما فوق صوت مساله مهمی را نشان می‌دهد و این اهمیت حاکی از این است که آمریکا باید به تلاش خود برای آوردن چین به مذاکره کنترل تسلیحات و حتی درگیر نگه داشتن روسیه ادامه دهد. موضوعات مذاکره باید انواع سیستم‌های تسلیحاتی از جمله ادوات جنگی مافوق صوت و دفاع موشکی را مدنظر قرار بدهد. شرایط برای مذاکرات چندان امیدوار کننده نیست اما مساله رقابت تسلیحاتی یا حتی بیش از یک رقابت است.