از واکنش به ماجراجویی اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای ایران تا پاسخ به بیانیه آمریکا و تروئیکای اروپا

به گزارش راهبرد معاصر، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

وی در ابتدا ۱۳ آبان را گرامی داشت و گفت: خاطرات این روز تا ابد در ذهن و روح ملت مقاوم و قهرمان ایران همواره باقی است و چراغی برای امروز و آینده این ملت مستقل و قهرمان پرور است.

* بین ایران و آمریکا مدت‌هاست گفت‌وگویی نبوده

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره این‌که آمریکایی‌ها پیشنهاد دادند مذاکرات دوجانبه و محرمانه‌ای در کشور ثالث مثل عراق داشته باشند، اظهار داشت: بین ایران و آمریکا مدت‌هاست گفت‌وگویی نبوده و بعد از خروج آمریکا از برجام هم به عنوان کشوری که آن زمان عضو کمیسیون مشترک برجام بود ولی بعد از آن دیگر تماس و یا ملاقات مستقیم یا غیرمستقیم نبوده است.

خطیب‌زاده ادامه داد: آمریکا به عنوان ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و غیرقانونی از برجام خارج و تمام تلاش را کرده برجام را از بین ببرد و تحریم‌های فرامنطقه‌ای و ظالمانه را بر ضد مردم ایران اعمال کرده و تمام تلاش را کرده مانع روابط عادی ایران در حوزه‌های تجاری و اقتصادی با دیگر کشورها شود و آن‌چنان زیاده روی کرده که کشورهایی که با ایران همکاری می‌کردند مورد فشار قرار داده بلکه متحدان خود را تنبیه کرده است. ایران تا موقعی که این واقعیت‌ها بر روی زمین تغییر نیابد تصور نمی‌شود کرد در هیچ شکل و فرمتی تماسی بین تهران و واشنگتن برقرار شود.

این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: در مذاکرات وین گفت‌وگوها برای مطمئن شدن از بازگشت قطعی و متعهدانه و عملی آمریکاست و ایران و ۱+۴ گفت وگو می‌کردند.

وی گفت: این شرایط هنوز تغییر نکرده است. امیدوارم آنچه از قول سالیوان گفتید درست باشد. اقدامات و برنامه های پیگیری شده توسط بایدن مخالف اعلام نیت سالیوان است. به اندازه کافی حرف شنیدیم و منتظر عمل هستیم که ماه‌هاست به تعویق افتاده است.

* رژیم اشغالگر قدس به خوبی از مجموعه توانمندی‌های ایران آگاه است

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اختصاص بودجه ۱.۵ میلیارد دلاری برای اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران و پاسخ ایران عنوان کرد: تهدید رژیم اشغالگر قدس برای ثبات و امنیت منطقه را نادیده نگرفتیم. ذات این رژیم بحران آفرینی و ریشه‌های آن در ناامنی است. رژیم اشغالگر قدس به خوبی از مجموعه توانمندی‌های ایران آگاه است و توانمندی محدود خود را هم می‌داند و از آن طرف اراده ایران را برای این‌که درباره امنیت ملی خود با هیچ طرفی نه مصالحه می‌کند و نه شوخی می‌گیرد. لذا این موضوع در جای خود پاسخ داده شده و اگر لازم باشد پاسخ داده خواهد شد.

* اگر سیستم سیاسی آمریکا دچار آلزایمر موضعی شده لازم است به آنها گفته شود چه کسی از توافق خارج شد

وی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اظهارات بلینکن وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این‌که مشخص نیست ایران اراده‌ای برای بازگشت به مذاکرات داشته باشد و اگر نباشد گزینه‌های لازم را دنبال می‌کنیم. اظهار داشت: اگر امروز در وضعیت برجام در این نقطه قرار داریم بلینکن دچار فراموشی نشود. در این نقطه هستیم چون آمریکا گردنکشانه با نقض بدیهیات حقوق بین‌الملل از برجام خارج شد. نسبت آمریکا با برجام نسبت کشوری است که از نظر حقوق بین‌الملل غیرقانونی خارج شده و از نظر سیاسی تلاش کرده این توافق بین‌المللی مورد تایید قطعنامه شورای امنیت را از بین ببرد و تلاش کرده دلار را تبدیل به سلاح علی هاین توافق کند. اگر سیستم سیاسی آمریکا دچار آلزایمر موضعی شده لازم است به آنها گفته شود چه کسی از توافق خارج شد.

خطیب‌زاده ادامه داد: ایران با صبر راهبردی یک ساله تمام تعهدات خود را انجام داد و بعد از بی عملی اروپا برخی اقدامات جبرانی را انجام داد و آمریکا همه را می‌داند.

وی گفت: برخی اظهارات تکراری و به تعبیر دقیق‌تر بی روح و نخ نما شده مبنی بر این‌که گزینه‌ها روی میز است آمریکا می‌داند گزینه‌ها چیست و بهتر است به جای اینکه در دام ادبیات و منطق تندروها در آمریکا بیفتد تلاش کند ادبیات جدید و منطق جدیدی را ایجاد کند اقدام درست را جامعه جهانی با آغوش باز خواهد پذیرفت.

سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات ایران و عربستان و مسائل پیش آمده بین عربستان و لبنان و برخی کشورهای دیگر گفت که گفت‌وگوهای ایران و عربستان دوجانبه و منطقه‌ای است و ما درباره دوستان خود با کسی صحبت نمی‌کنیم. ریاض می‌داند سیاست فشار و محاصره علیه دیگر کشورها اثر خود را مدت‌هاست از دست داده است. ما در کنار مردم یمن و دوستان خود ایستاده‌ایم. گفت‌وگوهای ایران و عربستان جدی بوده است. این‌که به کجا برسیم مربوط است به جدیت طرف مقابل برای عبور از اظهارات صرف رسانه‌ای.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره بیانیه سران آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس در رم عنوان کرد: ایران در چارچوب ان.پی.تی تعهداتش را انجام داده و می‌دهد. از روزی که اجرای پروتکل الحاقی متوقف شده ایران رسما اعلام کرده که براساس نیازهای برنامه صلح آمیز هسته‌ای اقداماتش را می‌چیند. سطح غنی سازی و میزان آن و اورانیوم فلزی همه براساس اهداف و برنامه‌ صلح آمیز ایران انجام می‌شود. هیچ گاه پذیرفته نمی‌شود آنها موضوعات طبیعی را به یک موضوع تبدیل کنند.

وی خاطرنشان کرد: سفر آقای باقری به بروکسل برای همین بود که روشن شود که چرا آمریکا ۶ دور گفت‌وگوهای رو به جلو را به بن بست کشاند و با رویکرد یکجانبه اجازه نداد آنچه باید در اجرای برجام اجرایی شود، عملیاتی شود و این‌که چگونه می‌شود از بن بست پیش آمده خارج شد.

وی گفت: اگر آمریکا روزی که به وین می‌آید با برنامه درست به وین بیاید و سیاست قبلی خود و حفظ برخی تحریم‌های ترامپ را کنار بگذارد و انرژی و وقت ۱+۴ و ایران را تلف نکند، همه مطمئن باشند توافق برای چگونگی بازگشت آمریکا به برجام و رفع یکجا و موثر تحریم‌ها به سرعت می‌تواند رخ دهد. منتظر اقدام و عمل واشنگتن هستیم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی اظهار داشت: در موضوع برجام اجازه نخواهیم داد اقتصاد و بخش‌های اقتصادی ما که از آن شوک یک بار رد شدند مجددا در وضعیتی قرار بگیرند که وضعیت تردید باشد. تنها وقتی بازگشت آمریکا را به برجام می‌پذیریم که مطمئن باشیم بازگشت آمریکا به برجام قطعی است.

خطیب‌زاده درباره درخواست گروسی برای سفر به تهران نیز اظهار داشت: روابط ایران و آژانس فنی و حرفه‌ای است. سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس روابط بسیار منظم و دقیقی دارند و در سفرهای قبلی مدیران کل آژانس برخی ملاقات‌های از جنس تشریفاتی و تکریمی انجام شده ولی برخی موضوعات دیگر هم بودکه به صورت ماهوی انجام شده است و اگر سفری تنظیم شود اگر لازم باشد ملاقاتی تنظیم شود، تنظیم خواهد شد. اگر سازمان انرژی انتمی برنامه را نهایی کند و امیرعبداللهیان حتما گروسی را می‌بیند و منعی برای این قضیه وجود نداشته و نخواهد داشت.

خطیب‌زاده همچنین گفت که تاریخ سفر وزیر خارجه هند در دستورکار بوده است و به محض نهایی شدن اعلام می‌کنم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره حق‌آبه هیرمند نیز گفت:‌این مربوط به سال۱۳۵۱ است و هیچگاه این موارد با آمدن و رفتن هیأت حاکمه و دولت‌ها تغییر نمی‌کند. در بسیاری از سال‌ها طرف‌های افغانستانی به تعهدات خود به ویژه براساس بند ۳ قرارداد پایبند نبودند و نهاد مسئول و اجرایی قرارداد کمیساران عالی آب هستند که وزارت نیرو از سوی ایران مسئولیت داشته و همواره پیگیری کرده و هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان به اندازه دولت افغانستان در گذشته و نظام‌های قبل از آن متعهد به این موضوع هستند و مهم این است که اینها اجرایی شود و این موضوع پیگیری خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره برگزاری نشست گروهک منافقین در واشنگتن اظهار داشت: گروهک ورشکسته منافقین در برخی از کشورها و نقاط جلساتی را برگزار می‌کند و تاسف برانگیزتر این است که با پول برخی مقامات کشورها را تشویق به سخنرانی می‌کند. هیچ کسی نه این جلسات را جدی می‌گیرد و نه آدم‌هایی که با بدنام کردن خود در این جلسات سخنرانی می‌کنند. تاریخ مصرف این گروهک برای اربابانشان تمام شده و گاهی سوء استفاده‌هایی علیه مردم ایران می‌کنند و شرم آور است که برخی آنها که در این گروهک هستند علیه مردم خود اقدام می‌کنند. هر عضوی از این گروهک ورشکسته توبه و به آغوش مردم برگردد زندگی عادی را تجربه می‌کند.

* هیچ ملتی برنمی‌تابد که دست ملت دیگری در جیبش باشد

خطیب‌زاده در پاسخ اهدای ۲ هزار ماسک توسط سفارت کره جنوبی به یکی از بیمارستان‌ها نیز اظهار داشت: هیچ ملتی برنمی‌تابد که دست ملت دیگری در جیبش باشد. پول‌های جمهوری اسلامی ایران باید برگردد و این‌ها پول‌های قطعی ایران است. تلاش‌هایی صورت گرفته ولی به اندازه کافی نبوده است. با هر دو طرف در ارتباط بودیم هم بانک مرکزی و هم طرف کره.

این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: یک اراده‌ای وجود دارد

وی درباره اظهارات جیک سالیوان نیز گفت: سالیوان در دوره اوباما یکی از مذاکره کنندگان بوده و برخی صحبت‌های آن ما را درباره نیات دولت فعلی آمریکا به تردید می‌اندازد. سالیوان انگلیسی می‌داند که left به چه معناست و آنکه لفت داد آمریکا بود. ایران و ۱+۴ عضو برجام هستند به آمریکا توصیه می‌کنیم تمرکز و توجه کند به مسیر بازگشتش به برجام.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: اگر فقط یک دلیل برای این‌که گفت‌وگوهای وین به نتیجه نرسید همین اظهارات متناقض مقامات آمریکا و اقدامات دوگانه‌ای که انجام می‌دهند از یک طرف میراث ترامپ را حفظ و از سوی دیگر فشار حداکثری را اعمال کنند. دولت آمریکا در وین به طور مشخص گفت‌وگوها را به پیچیدگی‌های رساند که به بن بست رساند. رفع تحریم‌های فراسرزمینی و غیرقانونی اعمال شده از سوی آمریکا ضمن این‌که دارای جزییات است ولی این همه پیچیدگی‌و موخره و مقدمه و ضمیمه لازم نداشت. آوردن لیست قرمز، سبز و کارهای نمایشی. باید از پیچیدگی کم کرد و باید تحریم‌ها به صورت موثر رفع شوند و ضمانت برای اجرای موثر برجام وجود داشته باشد و منافع اقتصادی ایران باید به صورت جدی احیا شود.

وی درباره تعیین نماینده جدید ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت: فعلا نمایندگی ایران در آژانس توسط آقای غائبی کارهایش انجام می‌شود و پروسه معرفی ریاست نمایندگی وین در دست پیگیری است و طی این هفته که تاریخ گفت‌وگوها را با هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام تعیین و به طرف‌های مقابل اعلام شود تلاش خواهد شد این پروسه هم نهایی شود.

* پیگیر اتباع گرفتار در مرز بلاروس هستیم

سخنگوی وزارت خارجه درباره وضعیت اتباع ایرانی گرفتار در مرزهای بلاروس اظهار داشت: برخی در دام‌ گروه‌های شیادی می‌افتند و به صورت غیرقانونی با وعده‌های فریبکارانه و هزینه‌های سرسام آور از طرق مختلف توسط این باندها با وعده از ایران خارج و بالای ۹۰ درصد هیچ وقت به مقصد نمی‌رسند. توصیه می‌کنم مردم ما از مسیرهای قانونی برای سفر اقدام کنند و در دام این گروه‌ها که هیچ وقت سرنوشت افرادی که با آنها همراه می‌شوند روشن نمی‌شود اجتناب کنند. از زمانی متوجه شدیم برخی هموطنان در مرز گرفتار شده‌اند تلاش کردیم و حتی یافتن موقعیت آنها خیلی سخت بود. برخی به مینسک آورده شدند برخی به تهران بازگشتند. بسیاری از این اتباع را نمی‌دانیم کجا هستند و موضوع این ۱۳ نفر نیستند. دارای پیچیدگی‌هایی است.

وی گفت:‌به دولت بلاروس گفتیم با توجه به روابط خوب دو کشور انتظار داریم حداکثر همکاری شود و گزارش‌هایی از برخورد با این اتباع را داشتیم که در ملاقات‌ها گفتیم و طرف بلاروس گزارش‌ها را دریافت و پیگیری می‌‌کند. تا لحظه آخر این موضوع پیگیری می‌کنیم. این پروسه‌ای نیست که یک روزه تمام شود و امیدواریم توجه و آگاهی در مردم ما بیشتر شود که از این مسیرها برای تردد استفاده نکنند.

* در مورد یک میلیمتر از خاک‌مان کوتاه نیامدیم

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره جزایر سه گانه ایرانی نیز تصریح کرد: جزایر ایران در خلیج فارس همواره ایرانی بوده، هستند و خواهند بود. اگر به نقشه‌های منطقه برای ۷۰ تا ۸۰ سال پیش هم نگاه کنند برخی کشورهایی که اینجا هستند خودشان را در نقشه نمی‌بینند. ضمن این‌که همسایه صبوری هستیم و حسن همسایگی را در عمل نشان دادیم در مورد یک میلیمتر از خاک‌مان کوتاه نیامدیم و خون‌های مقدسی که در هشت سال دفاع مقدس بر روی این خاک ریخت نشان داد که ما از یک وجب خاکمان هم نمی‌گذریم.

وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: ما ۹۰۰ کیلومتر مرز با افغانستان داریم و مقامات استانی ما رفت و آمد دارند و یکی از موضوعات جدی دیپلماسی با همسایگان است. طی دو هفته آینده اجلاس سفرای ایران در کشورهای همسایه را در تهران خواهیم داشت.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به پرسشی بیان کرد: ما تناقض در رفتار و گفتار خود نداشتیم و به عنوان دولت مسئول استدلالات خود را گفتیم برای ما اهمیت ندارد آمریکا به چه سمتی در سیاست داخلی و نسبت به ایران حرکت کند تا مادامی که تحریم‌های آمریکا به عنوان هدف گفت‌وگوها در وین محقق شود. تمامی تحریم‌هایی که بعد از خروج آمریکا از برجام وضع شده است مرتبط با برجام است و منافع ایران را خدشه دار کرده و باید مرتفع شود.

وی درباره توافق جامع بین ایران و روسیه نیز اظهار داشت: در سفرهای دو طرف و گفت‌وگوی اخیر امیرعبداللهیان با لاوروف این گفتگو انجام شد هر چه زودتر سند جامع راهبردی نهایی شود و این سند الان نزد ماست و در حال تدوین بخش‌های مختلف آن هستیم و به محض اینکه مجوز مذاکره را دریافت کنیم گفت‌وگوها را با دولت روسیه آغاز خواهیم کرد.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: آمریکا بهتر می‌داند تنها گزینه‌اش عمل به قانون و احترام به ملت‌هاست. آمریکا از ابعاد نظامی و امنیتی به اندازه کافی به توانمندی‌های خود اعتماد دارد و به جای گفته‌های نخ نما شده بهتر است این صراحت را پیدا کنند که از ادبیات و منطق جنگ طلبانه و تندروانه‌ای که قبلا در واشنگتن می‌دیدیم فاصله بگیرد.

وی تصریح کرد: تا اطمینان نیابیم که تمام تحریم‌های آمریکا به صورت موثر برداشته نشود هیچ اقدام جبرانی را متوقف نمی‌کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره پیوستن وزرای خارجه به نشست در وین اظهار داشت: الان در سطح وزرای خارجه موضوعی مطرح نیست و فعلا در حد معاونان سیاسی است چون موضوعات مختلفی باید بحث شود و این گفت‌وگوها طی دو سه هفته آینده خواهد بود. قرار است با انرژی ویژه‌ای پیگیری شود.

وی ادامه داد: گفت وگو برای گفت‌وگو سیاست ایران نیست و مقدماتی که انجام شده برای این است که از بن بست خارج شویم و اگر آمریکا بخواهد بن بست را ادامه دهد، مسیر سختی در مقابل آمریکا خواهد بود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره موضع دوگانه غرب در قبال حقوق بشر اظهار داشت: بدترین نگاه به حقوق بشر نگاه سیاسی و ابزاری است. آنهایی که فکر می‌کنند حقوق بشر یکی از ابزارها در جعبه ابزارشان هستند که به دیگران فشار بیاورند بزرگ‌ترین خائنان به حقوق بشر هستند.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤال دیگری درباره بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و عربستان و اینکه آیا احتمال می‌دهید مذاکرات در جریان بین دو کشور به تسهیل روابط تجاری کمک می‌کند؟ نیز بیان کرد: تا بازگشایی سفارتخانه‌ها فاصله داریم و الان زود است در خصوص این موضوع صحبت کنیم. آن‌چه هست گفت‌وگوهای ما در بغداد شروع یک فرآیند بوده که انتهای آن می‌تواند به آنجا بینجامد. اینها مشروط و منوط به تعهد جدی ریاض برای اقدام موثر است.

* تاریخ مذاکرات وین در این هفته نهایی می‌شود

سخنگوی وزارت خارجه درباره انتظار ایران از نقش چین در مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: گفت‌وگوهای ما در وین قبل از نوامبر نهایی می‌شود. ما و پکن رایزنی‌های خیلی نزدیکی با هم داریم و در بروکسل تاریخ قطعی و نهایی نشد چون ایران می‌خواست با همه طرف‌ها و از جمله پکن رایزنی کند و تاریخ در این هفته نهایی می‌شود.

خطیب‌زاده دربارهر پرواز جنگنده‌های رژیم صهیونیستی، عربستان مصر و آمریکا در منطقه گفت که با جدیت و با دقت رصد می‌کنیم./فارس