مقام ارشد وزارت خارجه: ایران پیشنهادات عملگرایانه روی میز مذاکرات گذاشت
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت که ایران پیشنهاداتی عملگرایانه در مذاکرات اخیر در وین روی میز گذاشت و افزود: طرف‌های مقابل باید پاسخی در خور یا حتی پیشنهادات و ایده‌های تازه خود را به صورت مکتوب و مشخص ارائه کنند.
به گزارش راهبرد معاصر، یک مقام ارشد وزارت امور خارجه در نشستی توجیهی به تشریح آخرین وضعیت مذاکرات وین پرداخت.
وی گفت که جمهوری اسلامی ایران پیشنهادات عملگرایانه روی میز گذاشته و طرف‌های مقابل باید پاسخی در خور یا حتی پیشنهادات و ایده‌های تازه خود را به صورت مکتوب و مشخص ارائه کنند.
این مقام ارشد ایرانی در باره اظهارات برخی مقامات آمریکایی از جمله وزیر خارجه این کشور که نسبت به نتیجه گفتگو‌ها تردید دارند، بیان کرد: بر خلاف اظهارات مقام‌های آمریکایی، من معتقدم که اگر طرف‌های مقابل حسن نیت داشته باشند و از بازی بی‌فایده مقصرنمایی دست بردارند، توافق در دسترس است. جمهوری اسلامی ایران پیشنهاداتی عملگرایانه روی میز گذاشته و طرف‌های مقابل باید پاسخی درخور یا حتی پیشنهادات و ایده‌های تازه خود را به صورت مکتوب و مشخص ارائه کنند.
وی افزود: تصور می‌کنم طرح اظهارات منفی و صدور چنین بیانیه‌هایی بیش از آنکه مربوط به محتوای مذاکرات باشد، یک تاکتیک مذاکراتی و ناشی از تلاش طرف‌های مقابل برای مقصرنمایی از ایران با هدف اعمال فشار بر مذاکره‌کنندگان است. کافی است تا طرف‌های مقابل اراده سیاسی به خرج داده و برای برداشتن گام‌های عملی لازم اعلام آمادگی کنند. در آن صورت راه برای توافق و حل اختلافات باز خواهد شد.
به گزارش فارس، این مقام ارشد ایرانی درباره آخرین وضعیت گفتگو‌ها و مهمترین پیشرفت‌های حاصله و چالش‌های پیش رو نیز اظهار داشت: این اولین دور از مذاکراتی بود که توسط دولت جدید جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شد و با درنظر داشت بن‌بست‌های حل نشده در دور ششم، از پیش مشخص بود که قرار نیست در این دور از گفتگو‌ها به نتیجه نهایی رسید. با این وجود، دولت بر این عقیده بود که هیأت مذاکره کننده باید در این دور از گفتگو‌ها هم از منظر تخصصی و ترکیب نفرات و هم در زمینه متون و پیشنهادات با دست پر در وین حاضر شود، چراکه اولا هیات مذاکراتی اعزامی بنابر ماموریت برای دستیابی به یک توافق خوب عازم وین شده بودند و ثانیا پیش‌بینی می‌شد که برخی از طرف‌های مقابل ممکن است در این دور از گفت‌وگوها، جمهوری اسلامی ایران را به عدم جدیت و عدم ارائه پیشنهادات روشن متهم کند.
وی بیان کرد: دولت جدید اساسا با رویکردی عملگرایانه و طراحی روشن وارد گفتگو‌ها شده و پیش از سفر هیأت به وین، پیشنهاد‌ها ایران نهایی شده و برای ارائه به طرف مقابل آماده بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی تصریح کرد: متن پیشنهادی ایران مبتنی و براساس پیش نویس ۶ دور قبل بوده و همان متن مبنا قرار گرفته و اصلاحات و پیشنهاد‌های مورد نظر ایران بر روی متن مشخص شده و ارائه شده‌اند. این پیشنهاد‌ها از آن جهت که کاملا منطبق بر برجام ارائه شده، طبیعتا حداکثری نبوده و نیستند، اما متاسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است.
وی خاطرنشان کرد: در همین چارچوب هیأت جمهوری اسلامی در سومین روز از گفتگو‌ها دو متن پیش‌نویس که در آن‌ها پیشنهاد‌ها و اصلاحات ایران مشخص شده بود، یکی در زمینه رفع تحریم‌ها و دیگری در خصوص موضوعات هسته‌ای را به طرف مقابل ارائه کرد.
این مقام ارشد وزارت خارجه اضافه کرد: تصور من این است که به ویژه طرف‌های اروپایی و همینطور آمریکا که مرتبا با این سه کشور در ارتباط است، انتظار آن را نداشتند که ایران در این مرحله با متنی کامل که هم در انطباق با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و هم اصول مشترک گفتگو‌های ادوار پیشین را حفظ کرده، وارد مذاکرات شود. به همین دلیل نیز بود که طرف مقابل از زمان دریافت این پیش‌نویس‌ها بحث توقف گفتگو و بازگشت به پایتخت‌ها برای دریافت مشورت را مطرح کرد.
وی بیان کرد: هر چند رویکرد مذاکراتی هیات ایران از روز اول تعاملی و همراه با انعطاف لازم بود، اما متأسفانه در مقابل سه کشور اروپایی از اختیار تصمیم‌گیری بالایی در وین برخوردار نیستند و ضمنا دائما دغدغه راضی کردن هیأت آمریکایی و هماهنگ کردن مواضعشان با هیأت آمریکایی را دارند. این در حالی است که این گفتگو‌ها بین ایران و ۱+۴ و نه ایران و آمریکا (که اساسا عضو برجام نیست) در حال انجام است، اما این رویکرد اروپایی‌ها روند پیشرفت گفتگو‌ها را با چالش روبرو کرده است.
* هیچ یک از این کشور‌ها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آن‌ها در تضاد با برجام توصیف کنند
این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان این‌که روشن است که طرف‌های غربی که با تصور اعطای امتیازات اندک و دریافت امتیازات حداکثری به وین آمده‌اند، از متون پیشنهادی و خواسته‌های روشن جمهوری اسلامی ایران رضایت کامل نداشتند، یادآور شد:، اما هیچ یک از این کشور‌ها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آن‌ها در تضاد با برجام توصیف کنند. تنها نکته مطرح‌شده از سوی این کشور‌ها این بود که اولا حتی حاضر به اعطای امتیازات مصرح در برجام نیستند و ثانیا تمایل ندارند مباحثی را که در پیش‌نویس‌ها آمده‌اند، مجددا مورد بحث بگذارند. این در حالی است که آنچه از ۶ دور مذاکرات پیشین به دست آمده، تنها یک پیش‌نویس است و همانطور که بار‌ها گفته شده است اصل اساسی همواره وجود داشته است که هیچ توافقی در میان نیست، مگر همه چیز توافق شود.
وی خاطرنشان کرد: اکنون روشن شده است که بی‌میلی آمریکا به دست کشیدن کامل از تحریم‌ها، مهمترین چالش در مسیر پیشرفت گفت‌وگوهاست. ما معتقدیم هر زمان دولت آمریکا از کارزار فشار حداکثری دست بردارد و طرف‌های اروپایی در گفتگو‌ها اراده سیاسی لازم را نشان دهند، راه برای دستیابی سریع به یک توافق باز می‌شود.
این مقام ارشد وزارت خارجه در تشریح فضای کلی گفتگو‌ها و در پاسخ به این سؤال که آیا طرفین وارد مذاکره جدی شده‌اند یا هنوز در مرحله اعلام مواضع قرار دارند؟ بیان کرد: با وجود اختلاف در مواضع طرفین، باید اشاره کرد که گفتگو‌های هفته گذشته در فضایی حرفه‌ای و در عین حال صریح برگزار شد و طرف‌های مقابل نیز نظرات خود را در فضایی به دور از تنش مطرح کردند. در مجموع می‌توان گفت فضایی سازنده بر گفتگو‌ها حاکم بود و با ارائه متون پیش‌نویس از جانب جمهوری اسلامی ایران، یک گام اسایی و مهم رو به جلو در مسیر گفتگو‌ها برداشته شد. البته همانطور که از نام این اسناد مشخص است، ما متون پیشنهادی را پیش‌نویس‌های قابل مذاکره می‌دانیم و طرف‌های مقابل را نیز تشویق کرده‌ایم که متون و پیشنهادات روشن خود را بر اساس اصول مشترک و در چارچوب برجام روی میز بگذارند.
وی ادامه داد: هر چند در این دور از مذاکرات نیز بحث‌هایی بر روی متن صورت گرفت، اما انتظار ما این است که در دور بعدی گفتگو‌ها که آخر هفته آینده آغاز می‌شود، طرف مقابل نیز با پاسخ‌های مکتوب دقیق و منطقی و احیانا ایده‌ها عملی تازه در وین حاضر شود. در آن صورت می‌توان امیدوار بود که مذاکره جدی بر روی متون آغاز شود. لازم است طرف مقابل هم رویکرد تعاملی و هم انعطاف لازم را داشته باشد.
* آن‌ها خوب می‌دانند ایران اجازه نخواهد داد تکرار بدعهدی‌هایی که بعد از امضا توافق در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد، مجددا اقتصاد ایران را گروگان خود کند
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص محتوای دو سندی که به طرف مقابل ارائه شد و این‌که آیا قرار است سند دیگری نیز از سوی ایران ارائه شود؟ توضیح داد: هیأت ایرانی در روز سوم گفتگو‌ها دو پیش‌نویس کامل را به طرف مقابل ارائه کرد. پیش‌نویس نخست که به موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی علیه ایران می‌پردازد، دربرگیرنده تعهدات رفع تحریم‌ها از سوی آمریکاست. یکی از نکاتی که در گفتگو‌ها با طرف مقابل مورد تأکید قرار گرفته، این است که کلیه تحریم‌های وضع‌شده در چارچوب سیاست فشار حداکثری با هدف روشن از میان برداشتن برجام طراحی شده و از این رو تمام این تحریم‌ها با برجام در ارتباط هستند. سند دیگر نیز گام‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و کیفیت توقف گام‌های جبرانی، در صورت رفع تحریم‌ها را تشریح می‌کند. در این خصوص نیز تأکید شده است که تا زمانی که نحوه رفع تحریم‌ها روشن و اجرایی نشده، نمی‌توان از جمهوری اسلامی ایران انتظار داشت که گام‌های جبرانی خود را که نه یک اقدام اولیه، بلکه واکنشی به تحریم‌ها بوده‌اند، متوقف کند.
وی یادآور شد: البته پیش‌نویس‌هایی دیگری نیز وجود دارد که نظرات ما در ادامه در قالب این پیش‌نویس‌ها ارائه خواهد شد. نحوه و زمان راستی‌آزمایی و موارد مربوط به دریافت ضمانت عدم خروج مجدد آمریکا از توافق از جمله مواردی است که در ادامه مطرح خواهد شد. در روز‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که شماری از سناتور‌ها و نمایندگان کنگره تهدید کرده‌اند که در صورت به قدرت رسیدن یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه، آمریکا بار دیگر از توافق هسته‌ای خارج می‌شود. همین مسئله نشانگر تشتت شدید در داخل آمریکا و این واقعیت است که آمریکا در مذاکرات قابل اتکا نیست و برای بازگشت به برجام، باید ضمانت‌هایی معتبر و قابل قبول ارائه کند. آن‌ها خوب می‌دانند جمهوری اسلامی ایران اجازه نخواهد داد تکرار بدعهدی‌هایی که بعد از امضا توافق در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد، مجددا اقتصاد ایران را گروگان خود کند.
این مقام ارشد وزارت خارجه ایران درباره برخی گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر این‌که برخی هیأت‌های اروپایی خواستار جمع‌بندی سریع این دور از گفتگو‌ها و بازگشت به پایتخت‌ها بوده‌اند و دلیل این موضع این کشور‌ها چه بود؟ پاسخ داد: برداشت ما این بود که طرف‌های اروپایی انتظار نداشتند که جمهوری اسلامی ایران در این دور از گفتگو‌ها پیشنهادات خود را به صورت مکتوب ارائه کند. به همین دلیل بود که این کشور‌ها بلافاصله پس از دریافت پیش‌نویس‌های هیأت ایران، خواستار آن شدند که برای مشورت با پایتخت‌ها و دریافت دستورالعمل‌هایی مذاکراتی تازه، به کشورهایشان بازگردند.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده بود که از توان تصمیم‌گیری و کارشناسی کافی برخوردار است و آمادگی دارد تا هر زمان که لازم باشد به گفتگو‌ها ادامه دهد، اما طرف‌های مقابل که برای ادامه مذاکرات نیاز به مشورت با مقامات ارشد خود داشتند، خواستار آن شدند که گفتگو‌ها برای چند روز متوقف شود. بر این اساس، هیأت‌ها روز جمعه به کشورهایشان بازگشتند و قرار است از آخر هفته آینده مذاکرات را از سر بگیرند.
این مقام ایرانی درباره ترکیب هیأت ایرانی چه از لحاظ تعداد و چه ترکیب نفرات که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و در خصوص نحوه انتخاب نفرات و تأثیر آن بر گفتگو‌ها نیز توضیح داد: یکی از موضوعاتی که پیش از این دور از گفتگو‌ها مورد تأکید قرار داشت، این بود که جمهوری اسلامی باید با توان تصمیم‌گیری و کارشناسی مناسبی در مذاکرات حضور یابد تا اطمینان یابد که متون تهیه‌شده و مواضع مذاکراتی هیأت، تا حد امکان عاری از نقص باشد. علاوه بر این، از آنجا که دولت در دستیابی به نتیجه جدی است و واقعا تلاش می‌کند در کوتاه‌ترین زمان ممکن گفتگو‌ها را به نتیجه برساند، اعتقاد داشت که لازم است با فراهم کردن امکان تصمیم‌گیری در محل، روند تهیه متون و ارائه بازخورد به طرف مقابل را تسریع نماید.
وی افزود: به همین دلیل، از چند هفته پیش از مذاکرات، به کلیه دستگا‌ه‌هایی که به نحوی با موضوع گفتگو‌ها در ارتباط بوده و می‌توانند در زمینه تصمیم‌گیری یا کار کارشناسی کمکی ارائه دهند، مکاتبه شد تا نفرات پیشنهادی خود برای همراهی هیأت وزارت امور خارجه را معرفی نمایند. نهایتا ترکیبی شکل گرفت که چه از منظر مدیریتی و تصمیم‌گیری و چه از دید کارشناسی، از توان واقعا بالایی برخودار است. ضمنا باید اشاره کرد که در این دور از گفت‌وگوها، وزن اقتصادی هیأت به مراتب بیشتر از ادوار پیشین بود، آن هم به این دلیل که از منظر جمهوری اسلامی در حال حاضر موضوع رفع تحریم‌ها، مسئله اصلی مذاکرات است و تا زمانی که تکلیف این موضوع روشن نشده است، نمی‌توان مسائل دیگر را نهایی کرد. البته روشن است این ترکیب در طول مذاکرات و بر اساس نیاز کم و یا حتی اگر لازم بود زیاد خواهد شد.
* هشداری که به طرف‌های مقابل داده شد
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره واکنش مخالفان مذاکرات وین، از جمله نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که خواستار توقف مذاکرات شده و جمهوری اسلامی ایران را به وقت‌کشی با هدف خریدن زمان و پیشبرد برنامه هسته‌ای متهم کرده‌اند، عنوان کرد: اتهام عدم جدیت و وقت‌کشی جمهوری اسلامی در گفتگو‌ها که این‌بار از شیپور صهیونیست‌ها خارج شد، موضوعی بود که از قبل انتظار آن را داشتیم، اما همانطور که شاهد بودید، عملکرد هیأت اعزامی و ارائه سریع پیش‌نویس‌هایی دقیق به طرف مقابل، تا حد زیادی این حربه را خنثی کرد و اتفاقا این طرف مقابل بود که خواستار وقفه گفتگو‌ها شد، در حالی که هیأت ایرانی آمادگی داشت مذاکرات را بی‌وقفه تا هر زمان که لازم باشد، ادامه دهد.
این مقام ایرانی یادآور شد: طبیعی است که رژیم صهیونیستی از بروز چنین وضعیتی خرسند نباشد. به همین دلیل هم بود که در همین یکی دو روز، رسانه‌های رژیم صهیونیستی با ساخته و پرداخته کردن چندین شایعه تلاش کردند تا بر فضای گفتگو‌ها اثر منفی بگذارند.
وی تصریح کرد: در طول جلسات‌مان، به طرف‌های مقابل هشدار دادیم که نباید اجازه داد برخی طرف‌های خارجی که از پیشرفت گفتگو‌ها ناخرسند هستند، با انتشار اخبار دروغ و تحریف شده بر مذاکرات اثر بگذارند./فارس