گفتمان سازی ملی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

به گزارش راهبرد معاصر حسین وفائی نژاد، معاونت گفتمان سازی و مطالبه گری بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی تربت حیدریه در یادداشتی به بیان 4 نکته اساسی حول محور اهمیت گفتمان سازی ملی سند تحول بنیادین پرداخته است. متن این یادداشت را در ادامه می خوانید:

سند تحول نقشه راه و چهارچوب حرکت معلمان، اصلی مهم‌ و مبنای عمل همه برنامه های آموزش و پرورش است. این سند، فلسفه مدون و مصوبی است، که بر اساس آن می توان سیاست گذاری، تصمیم گیری و برنامه ریزی های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدتی را در زمینه فرایند تحول در نظام مباحث و مسائل این نهاد انجام داد، آموزش و پرورش بعنوان یک نهاد آینده ساز اجتماعی در تعامل با جامعه و نهاد های اجتماعی دیگر بر آن ها تاثیر گذاشته و متقابلا از آن ها تاثیر می پذیرد و بعنوان نظامی اجتماعی، نیازمند مشارکت و همکاری همه اجزای نظام است. و این نظام بدون مشارکت موثر مردم و کارکنان این نهاد عظیم در ابعاد مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نخواهد توانست فرایند تحول در دستگاه تعلیم و تربیت کشور را به خوبی و به معنای واقعی آن عملی سازد، اجرای همه جانبه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیازمند گفتمان ‌سازی ملی است و همراهی عزم ملی برای ایجاد تحول بنیادین لازم است، در این یادداشت به بیان 4 نکته اساسی حول محور اهمیت گفتمان سازی ملی سند تحول بنیادین می پردازم.

نکته اول: گفتمان سازی ملی سند تحول بنیادین در سطح جامعه و جامعه پذیر کردن آن جزء لاینفک دستیابی به اهداف این سند راهبردی است، لازمه ایجاد تحول اساسی در رفتار، ایجاد تحول در ذهن است پس گفتمان تحول بنیادین آموزش و پرورش، باید از چهارچوب نظریات، و سخنرانی ها خارج شده و با رویکرد های علمی و عملی به واژه ها عینیت و تحقق بخشید. رویکرد اصلی گفتمان این سند، تربیت معلمانی در تراز انقلاب اسلامی و تحول خواه برای دستیابی به مراتب حیات طیبه است.

نکته دوم: گفتمان ‌سازی ملی سند تحول، باید با تحرک و جدیت بیشتری در مدارس دنبال شود و به گونه ای باشد که در کف مدرسه زمینه آشنایی معلمان، دانش آموزان و اولیاء آن ها با ادبیات، سرفصل‌ها ‌و راهبرد های این سند مهم فراهم شود. و باید با تشکیل هسته های دغدغه محور در مدارس به تبیین اهمیت جایگاه آموزش ‌و پرورش پرداخت. نقش و کارکرد های تربیتی معلمان، نقش و جایگاه خانواده در تربیت رسمی از مهم ترین ارکان این هسته های دغدغه محور در مدارس هستند. گفتمان سازی ملی این سند، باید در برنامه‌ ریزی‌ های متناسب با زیست ‌بوم حال حاضر کشور تنظیم و تدوین، و در هسته های درون مدرسه ‌ای آسیب ‌شناسی، آماده، ارزیابی و اجرا شود. و همچنین مدیران مدارس باید در برنامه ریزی، تنظیم و تدوین برنامه سالانه خود رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی در ساحت های شش گانه سند تحول بنیادین و اهداف برنامه درسی را مد نظر قرار دهند.

نکته سوم: دانشگاه فرهنگیان بعنوان مرکز ثقل نظام تعلیم و تربیت باید روحیه گفتمان سازی و گسترش فرهنگ تحول خواهی و تحول آفرینی را در دانشجو معلمان تقویت کند. با شیوع و گسترش ویروس منحوس کرونا برگزاری سلسله کارگاه ها و نشست های آموزشی تحول خواهانه و دوره های تبیینی توجیهی و تبیین و ترویج موضوعات تحولی با استفاده از فرصت رسانه ها از جمله اقداماتی است که می تواند دانشجو معلمان را با ساحت های شش گانه سند تحول بنیادین آشنا کند، تا آن ها بتوانند موثر واقع شده و تحول آفرین باشند، این نکته از این حیث مهم است که آموزش‌ و پرورش باید محتوای برنامه درسی در مدارس را به دانشگاه فرهنگیان منتقل کند، تا دانشگاه فرهنگیان بعنوان یک دانشگاه ماموریت محور معلمانی در تراز جمهوری اسلامی، و بر اساس محتوای برنامه درسی در مدارس، آموزش داده و تربیت کند، تا دانشجو معلمان وقتی در کلاس درس خود حاضر می‌شوند، قادر به اجرای برنامه ‌های مشخص ‌شده بر اساس اهداف ساحت های شش گانه سند تحول بنیادین باشند. همچنین گفتمان سازی مطلوب و اثر بخش سند تحول در محیط دانشگاه فرهنگیان نیازمند نشاط اجتماعی، مشارکت فعال و مؤثر مدیران دانشگاهی و اساتید محترم، دانشجو معلمان و تمام دست اندرکاران زحمت کش دانشگاه می باشد، که باید تدابیر و تمهیدات لازم جهت عبور کردن از تمرکز گرایی و حرکت کردن به سمت روحیه مشارکت جویی اجتماعی و تقویت روحیه تحول خواهی همگان اندیشیده شود.

نکته چهارم: مطابق بیانات مقام معظم رهبری نیاز اصلی آموزش و پرورش ایجاد تحول بنیادین است و مهم ترین مانعی که بر سر راه ایجاد تحول در این نهاد وجود دارد، باقی ماندن بر پایه و اساس نظام قدیمی و کپی برداری شده قبلی است، مطرح شدن این مسئله از سوی رهبر معظم انقلاب اهمیت مسئله را دو چندان می کند و بر این اساس داشتن فهم دقیق از سند تحول، همراهی مدیران ارشد کشور و برپایی اتاق های گفتمان سازی ملی سند تحول بنیادین در ادارات آموزش و پرورش سراسر کشور از ضروریات است. دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت باید نگاه جامع تر و واقع بینانه تری از مفهوم تحول داشته باشند و آن را بعنوان یک ضرورت تلقی کنند و چنانچه مدیران انگیزه لازم، همراهی، همسویی و همدلی با یکدیگر نداشته باشند، نمی توان انتظار داشت که تحول بنیادین در نظام مباحث و مسائل آموزش و پرورش اتفاق بیافتد، سند بالا دستی آموزش و پرورش در نظام آموزشی سند تحول بنیادین است، که مبنای تغییر و تحولات در این نهاد بوده و در این سند، این نهاد بعنوان اصلی ترین و بزرگترین دستگاه متولی تعلیم و تربیت عمومی کشور مطرح شده است. بنابراین گفتمان سازی بین مجریان سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش و جهت‌ گیری برنامه ‌های حوزه‌ های مختلف در این دستگاه به سمت اهداف سند تحول بنیادین، سبب اجرای متوازن و همه جانبه این سند و زمینه ساز تحقق اهداف همه جانبه علمی و تربیتی دوره های تحصیلی خواهد شد.