گزارش آژانس انرژی اتمی درباره تحول جدید در برنامه هسته‌ای ایران

به گزارش راهبرد معاصر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه گفت که ایران به این نهاد بین‌المللی اطلاع داده است که قصد دارد تا به تولید لوله‌های روتور و Bellows (قطعات میانی میان لوله‌های روتور) ماشین‌های سانتریفیوژ در مکان جدیدی در اصفهان بپردازد.

بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران قصد دارد قطعات سانتریفیوژ را به جای تولید در مجتمع تسای کرج، در این مجموعه جدید در اصفهان تولید کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که تولید قطعات سانتریفیوژ در مجتمع تسای کرج متوقف خواهد شد و تولید این قطعات در مجتمع جدید در اصفهان هنوز آغاز نشده است.

اواخر آذرماه بود که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نصب دوربین‌های جدید در مجتمع ساخت قطعات سانتریفیوژ تسا در کرج به توافق رسیده بودند. این دوربین‌ها جایگزین دوربین‌هایی شدند که اوایل امسال از تاسیسات کرج (به دلیل آسیب بر اثر خرابکاری هسته‌ای) برداشته شده بودند.

ایران در قبال درخواست آژانس در خصوص تعویض دوربین‌های آسیب دیده در اقدام خرابکارانه بر علیه مجتمع تسا در کرج از ابتدا به صراحت اعلام کرده بود که تا زمانی که نهادهای مسئول، بررسی‌های فنی و امنیتی خود را بر روی دوربین‌های مذکور انجام ندهند، اجازه سرویس یا تعویض دوربین‌ها داده نخواهد شد. اما پس از اتمام بخش اصلی بررسی‌های قضایی-امنیتی بر روی دوربین‌های آسیب‌دیده و همچنین پس از اقدام آژانس در محکوم کردن خرابکاری در مجتمع تسا و پذیرش بررسی فنی دوربین‌ها از سوی کارشناسان ایران قبل از نصب، ایران در اقدامی داوطلبانه، اجازه جایگزینی دوربین‌های جدید به جای دوربین‌های آسیب دیده را به آژانس داده بود.

این تحول در حالی روی می‌دهد که گفت‌وگوها میان ایران و اعضای گروه 1+4 برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران در وین اتریش همچنان ادامه دارد.

ایران در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.

دولت ترامپ پس از خروج از برجام کارزار فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفت و مدعی بود از طریق این کارزار، ایران را مجبور خواهد کرد تا به پای میز مذاکره آمده و توافق دیگری را که به زعم آمریکا، توافق بهتری است، امضا کند.

دولت ترامپ تلاش کرد تا فروش نفت ایران را به صفر برساند و به تمامی مشتریان نفت ایران هشدار داد تا خرید نفت از ایران را متوقف کنند. اگر چه در دوران فشار حداکثری فروش نفت ایران کاهش یافت اما هرگز به صفر نرسید.

از سوی دیگر، دولت آمریکا مانع از دستیابی ایران به منابع مالی خود در بانک‌های خارجی شد این در حالی بود که همه گیری کرونا جهان را در نوردیده بود و ایران برای تامین دارو و مایحتاج ضروری کشور، به منابع ارزی خود نیاز داشت.

جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.

بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.

جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.

کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.

ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.

دولت جو بایدن مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات وین زمینه‌های بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند، اما کاخ سفید در دوران ریاست‌جمهوری او از انجام اقدامات لازم برای بازگشت آمریکا از مسیر فشار حداکثری خودداری کرده است. 

دور جدید مذاکرات رفع‌ تحریم‌ها در وین از پنجشنبه هفته پیش آغاز شد. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده رفع تمامی تحریم‌ها علیه ایران، به گونه‌ای که قابل راستی‌آزمایی باشد مهم‌ترین دستور کار هیأت ایرانی را در این گفت‌وگوها تشکیل می‌دهد.

در دولت «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور سابق ایران نیز ۶ دور گفت‌وگو میان ایران و گروه ۱+۴ (انگلیس، روسیه، چین، فرانسه به علاوه آلمان) برگزار شد.

طرف آمریکایی هم در آن مذاکرات با نمایندگان گروه ۱+۴ بدون حضور ایران در خصوص شرایط بازگشت به برجام گفت‌وگو می‌کرد اما آن مذاکرات، به دلیل اصرار آمریکا بر عدم ضمانت درباره ماندن در برجام و یا عدم رفع تمامی تحریم‌ها به بن‌بست رسید و نتیجه‌ای دربر نداشت.

دولت سابق آمریکا با نقض تمامی تعهداتش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از این توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را از سر گرفت./فارس