قانون پایانه‌های فروشگاهی با وجود‌ ابلاغ اجرا نشده است

به گزارش راهبرد معاصر محمد برزگری امروز در میزگرد واکاوی مالیات بر عایدی سرمایه در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: یکی از قوانین مالیاتی قانون نصب پایانه‌های فروشگاهی است که در سال 98 به تصویب رسید و فرصت 15 ماهه برای اجرای آن قرار داده شد که باید از اول خرداد 1400 اجرا می‌شد اما با وجود اینکه قانون ابلاغ شده است اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

وی گفت: اشخاص غیرتجاری مشمول قانون پایانه فروشگاهی نمی‌شوند و این قانون اگر از سال 1401 اجرا شود موجب می‌شود که با پایانه‌های فروشگاهی همه فعالیت‌های تجاری شفاف شود و میزان فرار مالیاتی کاهش پیدا می‌کند.

وی این را هم گفت: در حال حاضر سرمایه‌گذاری در ملک، خودرو، ارز و طلا به خاطر فرار مالیاتی و همچنین بازدهی بالا زیادتر شده است اما اگر قانون پایانه فروشگاهی اجرا شود، فرار مالیاتی هم کم می‌شود.

برزگری همچنین در مورد اینکه گفته می‌شود در کشورهای همسایه مالیات بر عایدی سرمایه وجود ندارد، گفت: اما در عوض مالیات بر درآمد اشخاص در آن کشورها وجود دارد.

وی گفت: در پژوهش‌های اقتصادی گاهی سایر عوامل را ثابت در نظر می‌گیرند تا بتوانند یک نظریه را اثبات کنند در حالی که گاهی برخی از عواملی که ثابت فرض کرده‌ایم تأثیر بسیار زیادی دارند و وزن  آنها جزو عوامل اجرایی بسیار بالاست و این باعث می‌شود نتیجه تحقیقات غیرواقعی به نظر برسد مثلا اینکه گفته می‌شود در کشورهای دیگر مالیات بر عایدی نیست اما در عوض مالیات بر سود و عملکرد وجود دارد.

برزگری با بیان اینکه ضرورت مالیات بر عایدی سرمایه بر کسی پوشیده نیست گفت:‌مردم چرا دنبال سرمایه‌گذاری در خودرو، طلا، ارز و ملک می‌روند اگر سرمایه‌گذاری در آنها مشمول مالیات بود آیا باز هم می‌رفتند. در حال حاضر مالیات بر خانه‌های لوکس و خودروهای لوکس مدنظر است.

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی گفت: با قوانین حاضر افراد را به جای اینکه به سمت تولید هدایت کنیم به سمت سوداگری هدایت می‌کنیم و اساس مالیات بر عایدی سرمایه این است که فعالیت سوداگری هم دارای ریسک شود و کسی که سراغ کار دلالی و سوداگری می‌رود باید ریسک آن را هم بپذیرد.

برزگری همچنین گفت: با اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه ریسک اشخاص تجاری در فعالیت سوداگری بالا می‌رود در حال حاضر هر چه فاصله بین اقتصاد رسمی و دلالی بیشتر باشد پول‌ها به صورت هوشمند به سمت سرمایه‌گذاری در خودرو و ملک و یا دلار و طلا می‌رود اما هر چه شفافیت بیشتر شود سرمایه‌گذاری از فعالیت غیرتجاری و سوداگری بیشتر به سمت سرمایه‌گذاری سوق پیدا می‌کند.

به گفته برزگری با اجرای قانون پایانه فروشگاهی 50 درصد درآمد کشور شفاف می‌شود و 50 درصد دیگر از درآمد فعالان اقتصادی در قالب مالیات هدیه یا گیفت تکست اخذ می‌شود بنابراین باید حساب‌های تجاری و غیرتجاری شفاف شود. اگر درآمد کسی شفاف نبود باید با نرخ مالیات بر هدیه مالیات او حساب شود.

به گفته این مقام سازمان مالیاتی از طرفی اگر بگوییم خرید و فروش املاک با 5 درصد ارزش ملک مشمول مالیات شود آیا به این فکر کرده‌ایم که در چند سال آینده چگونه یک نفر بتواند مسکن تهیه کند، اگر با این روند پیش برویم طی 4، 5 سال آینده کسی دیگر نمی‌تواند وارد خرید ملک شود بنابراین قانون باید طوری طراحی شود که «آربی‌تراژ» صورت نگیرد یعنی سرمایه از یک بازار به بازار باصرفه دیگر حرکت نکند.

وی همچنین گفت:‌مالیات بر عایدی سرمایه در 13.5 درصد کشورهای گروه توسعه‌یافته اجرا می‌شود همچنین در 27 درصد از سایر کشورها نیز اجرا می‌شود.

برزگری گفت: باید به سراغ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص برویم و مالیات بر شرکت‌های تولیدی کم شود و عایدی سرمایه را به عنوان درآمد شخص در نظر بگیریم و از مجموع درآمد هر فرد مالیات بگیریم.

وی این را هم گفت:‌گاهی فقط فضای اقتصاد سیاسی بر تصمیمات مردم اثر ندارد به عنوان مثال به صورت سنتی مردم کار می‌کنند تا یک خانه برای آینده فرزند خود خریداری کنند. لذا معافیت‌های طرح مالیات بر عایدی سرمایه برای کل خانوار دیده شده است.

برزگری این را هم گفت:‌امروزه 8 میلیون دستگاه کارتخوان در کشور به سامانه سازمان امور مالیاتی متصل شده است با این اقدام برخی از مشاغل مانند پزشکان به جای استفاده از کارتخوان به سمت انتقال پول از طریق کارت به کارت رفته‌اند اما با بانک مرکزی هماهنگ کرده‌ایم کسانی که تعداد تراکنش آنها که از طریق کارت به کارت یا سامانه‌های پایا و ساتنا بیش از حد معمول شود حساب‌های آنها مشکوک به حساب تجاری شناخته شده و به سازمان امور مالیاتی معرفی می‌شود.

وی گفت: فعال اقتصادی اگر بخواهد فرار مالیاتی داشته باشد به سمت بازارهایی مانند سکه و ارز می‌رود اما اگر قانون درست باشد یعنی فرد باید ریسک زیادتری بپذیرد. به خاطر ریسک دو میلیون تومان مالیات مجبور می‌شود ریسک حمل تعداد زیادی سکه را بپذیرد یا اگر در رمزارز سرمایه‌گذاری می‌کند باید بداند بازار به شدت ریسکی است که ممکن است 100 دلار او یک شبه به 2 دهم دلار کاهش پیدا کند آیا کسی این ریسک را می‌پذیرد؟

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی همچنین گفت: مالیات بر مجموع درآمد و مالیات بر عایدی سرمایه باید با هم مرتبط باشند و ارتباط بین دستگاه‌های مختلف برقرار شود.