شکستن قفل تجارت ایران و ترکمنستان پس از 8 سال بی‌تدبیری!
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در حالیکه در سال‌های گذشته سهم ایران از بازار حدود ۱۰ میلیارد دلاری ترکمنستان چیزی حدود ۸۰۰- ۷۰۰ میلیون دلار بوده است، در سال 99 کل صادرات ایران به این کشور به سختی به حدود ۱۳۰ میلیون دلار رسید. کارشناسان، دیپلماسی اقتصادی غیرفعال، توجه ویژه دولت قبل به کشورهای غربی و برجام و عدم حمایت دولت وقت از صادرکنندگان و فعالان اقتصادی را از دلایل سقوط صادرات کالاهای ایرانی به کشور ترکمنستان می‌دانند.
علی یکتا، عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان در خصوص نقش دولت سیزدهم در افزایش مراودات تجاری با ترکمنستان به «راهبرد معاصر»؛ گفت: مراودات تجاری ما تا قبل از دولت سیزدهم با ترکمنستان کاملا قفل بود و با سفری که آیت‌االله رئیسی در اسفندماه سال گذشته به ترکمنستان داشتند روابط بهبود پیدا کرد و می‌تواند گسترش نیز پیدا کند و به قبل از سال 95 برسد. یعنی تا سال 95 تجارت ما با ترکمنستان حدود 1 میلیارد دلار بود اما در دولت دولت یازدهم و دوازدهم به علت موضوع تهاتر گازی با ترکمنستان عملا تجارت ما بسته شد.
وی افزود: در اختلافات تهاتر گازی با ترکمنستان به مردم جفا شد و باید دولت گذشته و تیم آن محاکمه شوند. بیش از ۶ استان ما از ۳۰ تا ۶۰ درصد درآمد اقتصادی‌اش از تجارت با ترکمنستان بود و تمام آن هم محصولات فلزی یا خدمات فنی مهندسی بود. شهرک‌های صنعتی ما با ترکمنستان رونق گرفته بودند، با ترکمنستان می‌کردیم که برخی بی‌تدبیری‌ها باعث شد روابط فی‌مابین را خراب شود. در 17/۱۲/95 من نامه‌ای را به رئیس سازمان توسعه تجارت وقت نوشتم و اعلام کردم عوارض تهاتر گازی با ترکمنستان می‌تواند بر کل نظام تجاری ما اثر منفی بگذارد و گذاشت.
یکتا با تاکید بر اینکه باید به بازار ترکمنستان نگاه ویژه‌ای داشته باشیم، افزود: بیشترین صادرات ما به ترکمنستان خدمات فنی و مهندسی و محصولات مصنوعی بوده، در این چند سال اخیر خود من به عنوان تولید کننده از طریق ترکمنستان بیش از ۲۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته‌ام. تجار ما باهوش هستند و بازار را رصد می‌کنند و اطلاعات را به دولت می‌دهند و این دولت‌ها هستند که باید از این تجار به نحو احسن استفاده کنند و در راستای ارتقای افزایش مراودات تجاری با ترکمنستان تلاش کنند.
وی تصریح کرد: تیم سازمان توسعه تجارت باید نگاه ویژه‌تری به بخش خصوصی نسبت به ترکمنستان داشته باشد. در ترکمنستان ما ظرفیت بالایی برای جوانان و فارغ‌التحصیلان‌مان داریم. ضمن آنکه ترکمنستان مسیر ورودی تجاری ما به آسیای میانه است و پنج کشور را به هم متصل میکند. و در دولت گذشته به خاطر زیادی‌خواهی عده‌ای این مسیر را بسته شد. وزیر سابق نفت بابت برجام غرق در دامن اروپا شده بود و فکر می‌کرد ما به همسایگان نیاز نداریم و از همه بدتر این بود که دولت ۸سال این سیاست را اجرایی کرد.
وی چشم‌انداز آینده با ترکمنستان را رو به رشد توصیف کرد و با برشمردن برخی از موانع تجاری با ترکمنستان، گفت: ما درحال حاضر در ترکمنستان رایزن اقتصادی داریم اما رایزن بازرگانی نداریم. اکنون در دولت سیزدهم سوآپ گازی با ترکمنستان راه افتاده و صادرات ما نیز آغاز شده است. مشکلات مالی تهاتر نیز در حال حل شدن است. یکی از معضلات ما حل مشکلات بانکی است که دولت باید در این زمینه فکری به حال آن کند و روادید نیز در این امر خیلی حائز اهمیت است. همچنین حضور در مناقصات ترکمنستان و ترانزیت کالا باید رخ دهد تا بتوانیم ظرفیت‌های تجاری خود را افزایش دهیم.
عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان در پایان خاطر نشان کرد: ترکمنستان فرصت خوبی برای ایران است تا بتواند کالاها و خدمات فنی مهندسی خود را به آن صادر کند و ترانزیت کالا از ترکمنستان به کشورهای آسیای میانه را کلید بزند، همچنین بسیاری از محصولات ترکمنستان را می‌توانیم از طریق ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر کنیم. عمده تولیدات در ترکمنستان محصولات پتروشیمی است که ما در ایران آن را تولید می‌کنیم اما در محصولات نساجی این کشور بسیار پیشرفته است. اکنون فرصت خوبی برای بخش خصوصی فراهم شده تا با افزایش سطح مبادلات تجاری با ترکمنستان یک ارزآوری قابل قبول و درحد ظرفیت‌های دو کشور برای ایران ایجاد شود.