علت رکود بازار سرمایه در هفته جاری چه بود؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ قبل از آغاز فعالیت بازار در هفته گذشته خبر تحریم چند شرکت پتروشیمی کشور هرچند مهم نبود و تأثیری بر مبادلات شرکت های تحریم شده نداشت، اما با به وجود آمدن فضای روانی که باعث منفی شدن گروه پتروشیمی به عنوان یکی از لیدرهای بازار شد، شاهد ریزش شاخص کل بورس بودیم.

در هفته جاری پالایشگاه شبندر (پالایش نفت بندرعباس) تحلیل خوبی منتشر کرد و انتظار می رفت این نمادها در بورس به صف خرید برسند، اما صورت مالی های مبهم نمادهای پالایشی در روزهای کسری بودجه دولت باعث شد نگرانی برداشته شدن سود واقعی این شرکت ها به وسیله دولت در بازار به وجود آید و همچنان این نمادها به وضعیت پرتقاضای خود نرسند.

ابراز نگرانی فعالان بازار سرمایه

سایت مرکز آمار ایران روز چهارشنبه گزارشی از وضعیت تورم منتشر کرد که در آن نرخ تورم نقطه‌ای در خرداد ماه 1401 به عدد 52.5 درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 52.5 درصد بیشتر از خرداد 1400 برای خرید «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده­‌اند.

نرخ تورم نقطه‌ای خرداد ماه 1401 در مقایسه با ماه قبل 13.2 درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی­ها و دخانیات» با افزایش 32.2 واحد درصدی به 81.6 درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش 2.8 واحد درصدی به 36.8 درصد رسیده است.

در یک هفته گذشته برآیند معاملات در بازار سهام، خروج نقدینگی حقیقی (فروش حقیقی به حقوقی) به ارزش 2 هزار و 326 میلیارد تومان را نشان می‌دهد

این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری 51.4 واحد درصد و نسبت به ماه قبل 12.2 واحد درصد افزایش یافته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی 58.2 درصد بود که نسبت به ماه قبل 18.1 واحد درصد افزایش داشته است.

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «روغن و چربی‌ها» (روغن نباتی جامد و روغن مایع)، گروه «لبنیات و تخم مرغ» (انواع شیر، ماست، پنیر و تخم مرغ) و گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی، سوسیس و کالباس) است. گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «هتل و رستوران» (ساندویچ و انواع غذاهای سرو شده در رستوران)، گروه «مبلمان و لوازم خانگی» (انواع شوینده) و گروه «بهداشت و درمان» (خدمات طبی سرپایی و خدمات بیمارستانی) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

افزایش تورم همواره سیگنالی برای وضعیت صعودی بازار سرمایه به شمار می رود، اما نکته اینجاست که راهبرد دولت در ماه های آینده چه خواهد بود؟ دولت سیزدهم باید اشتباه دولت گذشته را که با افزایش نرخ بهره پول ها را در بازار و بانک حبس و ناگهان فنر آن را رها کرد، تصحیح کند.

 تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی درباره تغییرات نرخ سود بین بانکی نشان می دهد، این نرخ در هفته منتهی به 26 خرداد ماه رشد 0.11 درصدی داشته و به 20.68 درصد رسیده است. نرخ سود بین بانکی در هفته منتهی به 19 خردادماه 20.57 درصد و در هفته منتهی به 12 خرداد 20.55 درصد بود.

این افزایش، سیگنال منفی به بازار سرمایه وارد و فعالان بازار سرمایه را نگران کرد که مبادا اشتباهات گذشته تکرار شود. سیاست افزایش نرخ بهره برای کنترل تورم در کشورهایی بیشترین نتیجه را می دهد که نرخ بهره پایینی را تجربه کنند. با افزایش نرخ بهره بازارها به طور موقت از حالت انبساطی به انقباضی تغییر جهت می دهند، اما در ایران که سالهاست نرخ بهره نزدیک 20 درصد نوسان می کند، افزایش نرخ بهره در عمل چیزی جز فشرده کردن قیمت ها نیست و باعث می شود دولت ناگهان مجبور شود برای ناتراز نشدن صورت مالی بانکها بهره را کاهش دهد و ناگهان نرخ ارز با شوکی دیگر همراه شود.

تیم اقتصادی دولت سیزدهم باید مسیر اشتباه دولت گذشته را اصلاح کند و باخلاقیت، این مسیر دشوار را بپیماید. نکته ای که مشخص است، اینکه بازار سرمایه باید درباره راهبرد اقتصادی دولت سیزدهم از حالت بلاتکلیفی خارج شود و عمده نوسان های بازار سرمایه به دلیل همین بلاتکلیفی است.

تحلیل تکنیکال شاخص هم وزن

هفته گذشته شاخص کل را به صورت تکنیکال بررسی کردیم، اما در هفته جاری وضعیت شاخص کل هم وزن را بررسی می کنیم. تفاوت شاخص کل با شاخص هم وزن این است که در شاخص کل نمادهای بزرگ بازار سرمایه که در نهایت 50 نماد برتر هستند بر وضعیت شاخص کل بورس تأثیر می گذارند و معمولاً در هر دوره گروهی بورسی به عنوان لیدر بازار معرفی می شود و شاخص را به جلو یا عقب می راند.

شاخص هم وزن چیست؟ تفاوت این شاخص با شاخص کل در جامع بودن تعریف آن از تمام نمادهای بورسی است؛ به بیان دیگر در شاخص هم وزن، وزن هر نماد به صورت یکسان تعریف می شود، اما در شاخص کل نمادهای بزرگتر که لیدرهای بازار سرمایه هستند تأثیر بیشتری بر شاخص گذاشته و به طور کلی شاخص کل بورس را شاخص لیدرهای بازار می نامند.

طبق تصویر زیر در تایم فریم ماهانه شاخص کل هم وزن وضعیتی بسیار بهتر نسبت به شاخص کل بورس داشته و این شاخص تا سقف تاریخی خود نیز فاصله چندانی ندارد (برعکس وضعیت شاخص کل)

شاخص کل هم وزن بعد از سه ماه تقاضای خوب در وضعیت نوسانی قرار گرفته، البته بازار با مؤلفه های اساسی چون ارزندگی و تورم های سنگین در اقتصاد به شدت ارزان است، شاید ارزان ترین بازار کشور که نسبت قیمت به ارزندگی در آن بسیار خوب است، بازار سرمایه باشد اما بازارهای دیگر همچون طلا و ارز، مسکن و خودرو و حتی کالاهای اساسی مانند برنج و گندم نسبت به افزایش قیمت ارز بسیار حساس عمل می کنند و به منطقه «آورولیو» (منطقه گرانی قیمت) رسیده اند.

طبق تصویر زیر، شاخص کل هم وزن در تایم فریم هفتگی بعد از چندین هفته صعود به ناچار نزولی شده است و باید دید حمایت تنکان (زرد رنگ) می تواند در هفته آینده وضعیت آن را صعودی کند یا خیر؟

 
وضعیت شاخص های کلی بازار

مانند هفته گذشته در این هفته نیز نمادهای شاخص‌ساز عرضه بیشتری به نسبت نمادهای کوچک و متوسط داشته‌اند. ارزش معاملات خرد عدد 3 هزار و 842 میلیارد تومان را ثبت کرده که نسبت به میانگین هفتگی، پنج درصد و نسبت به میانگین ماهانه 17 درصد کاهش داشته است. متأسفانه مشکلی که در هفته گذشته بیان شد، یعنی نبودن تقاضا و ارزش پایین معاملات خرد همچنان در بازار وجود دارد.

در یک هفته گذشته برآیند معاملات در بازار سهام، خروج نقدینگی حقیقی (فروش حقیقی به حقوقی) به ارزش 2 هزار و 326 میلیارد تومان را نشان می‌دهد. امروز نیز روند خروج نقدینگی حقیقی برای هفتمین روز متوالی با ثبت رقم 399 میلیارد تومان همچنان ادامه دارد. در یک هفته گذشته بر شدت خروج هم نسبت به میانگین ماهانه افزوده شده است.

برآیند معاملات صندوق‌های درآمد ثابت نیز در یک هفته گذشته حاکی از 200 میلیارد تومان ورود نقدینگی حقیقی به این صندوق‌ها است. امروز نیز با ورود 332 میلیارد تومان نقدینگی حقیقی برای دومین روز متوالی  به صندوق‌های درآمد ثابت، دریافت سود ثابت همچنان مورد استقبال حقیقی‌ها قرار دارد. در یک هفته گذشته شیب ورود به این صندوق‌ها هم نسبت به میانگین ماهانه در حال افزایش است.

 
ارزش صف‌های خرید 247 میلیارد تومان  بوده  که نسبت به میانگین هفتگی 7 میلیارد تومان افزایش داشته است. از سوی دیگر ارزش صف‌های فروش با کاهش 55 میلیارد تومانی نسبت به میانگین هفتگی، در محدوده 110 میلیارد تومان قرار دارد. این وضعیت بازار نشان می دهد بیشتر نمادها در وضعیت نوسانی، ساید یا رنج قرار گرفته اند و در حال تکمیل الگوهای «کمپلکس» برای صعود هستند، اما منتظر تعیین تکلیف بازار سرمایه به ویژه نرخ بهره مانده اند.

افزایش نرخ بهره در عمل چیزی جز فشرده کردن قیمت ها نیست و باعث می شود دولت ناگهان مجبور شود برای ناتراز نشدن صورت مالی بانکها بهره را کاهش دهد

بیشترین ارزش معاملات را گروه خودرویی با ثبت رقم 613 میلیارد تومان (1.3 برابر میانگین هفتگی) به خود اختصاص داده است. پس از آن گروه‌های شیمیایی با ارزش معاملات 320 میلیارد تومان (0.7 برابر میانگین هفتگی) و فلزات اساسی با ارزش معاملات 309 میلیارد تومان (0.7 برابر میانگین هفتگی) قرار دارند.

گروه ماشین آلات برقی با ارزش معاملات 56 میلیارد تومان (دو برابر میانگین هفتگی) بیشترین ارزش معاملات را نسب به میانگین هفتگی داشته است. پس از آن گروه حمل و نقل با ارزش معاملات 144 میلیارد تومان (1.6 برابر میانگین هفتگی) و گروه لاستیک و پلاستیک با ارزش معاملات 20 میلیارد تومان (1.3 برابر میانگین هفتگی) قرار دارند.