تشکیل وزارت بازرگانی؛ ضرورت یا تهدید؟

به گزارش «راهبرد معاصر‌»؛ سال 1386 دولت دهم در مصوبه‌ای به مجلس شورای اسلامی خواستار ادغام وزارت بازرگانی با وزارت صنعت، معدن و تجارت شد که درنهایت در سال ۱۳۹۰ ادغام انجام و همه اختیارات تجاری در وزارت صنعت، معدن و تجارت مستقر شد. حال با گذشت ۱۲ سال و در راستای تسهیل تجارت و نظارت بر بازار، طرح تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شده است و باید منتظر ماند و دید آیا مجلس شورای اسلامی این طرح را تصویب می‌کند یا خیر؟
 
کیومرث فتح الله کرمانشاهی، معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت ایران درباره موافقت دولت سیزدهم با طرح مجلس شورای اسلامی برای تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و تشکیل دو وزارتخانه صنعت و معدن و وزارت بازرگانی به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: مطرح کردن تشکیل وزارت بازرگانی این روزها در لابه‌لای اتفاقات اقتصادی تنها پاک کردن صورت مسئله است. مشکل در تشکیل وزارتخانه نیست، بلکه در ناهماهنگی میان وزارتخانه‌هاست. اگر احیای وزارت بازرگانی لازم بود، چرا سال 1390 منحل و در وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد؟ درست نیست همه مشکلات امروز را به نبود وزارت بازرگانی منتسب کنیم.
 

اگر وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت و معدن خوب حمایت می‌شدند و مدیران توانمند برایشان منصوب می‌شدند، دیگر به احیای وزارت بازرگانی نیاز نبود

وی با بیان اینکه تشکیل وزارت بازرگانی فقط اتلاف وقت است، افزود: ما طرح انتزاع را داشتیم که طبق آن یکسری وظایف از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته و به جهاد کشاورزی منتقل شد، اما می‌بینیم بخشی از مشکلات مربوط به حوزه بازار به وزارت جهاد کشاورزی مرتبط می‌شود. ما مشکلات تولیدی نظیر بحث تأمین و توزیع، واردات و صادرات داریم و با تشکیل وزارت بازرگانی همه این مشکلات حل نمی‌شود.
 
کرمانشاهی تصریح کرد: اگر وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت و معدن خوب حمایت می‌شدند و مدیران توانمند برایشان منصوب می‌شدند، دیگر به احیای این وزارتخانه نیاز نبود. در حال حاضر نیز اگر این وزارتخانه تشکیل شود، دو سال زمان می‌برد تا مسئولیت‌ها تفویض شود. علاوه بر این، هزینه جداگانه‌ای آن هم در شرایط اقتصادی کنونی به دولت تحمیل می‌شود. در شرایط فعلی از دست دادن دو سال زمان اصلاً توجیه منطقی ندارد.
 
معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت با بیان اظهارات یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که دلیل تشکیل وزارت بازرگانی را تفکیک کردن وظایف هر وزارتخانه دانسته بود  گفت: وزارت بازرگانی از قبل وظایفش مشخص بود. اگر اعتقادی به تشکیل آن داشتند سال‌ها پیش نباید دست به ادغام می‌زدند. سال 90 کلی هزینه و زمان برای ادغام این وزارتخانه صرف شد اما نتیجه چه شد؟ در شرایط فعلی برگشتن به عقب اصلاً توجیهی ندارد و دیگر فرصت آزمون و خطا نیست. باید تشکل‌ها توانمند شوند و مسئولیت‌ها به آن‌ها سپرده شود.
 

مسئولان فعلی اگر دغدغه تجارت و تنظیم بازار دارند، تعرفه ها را به نحوی تنظیم کنند که تولید داخل لطمه نبیند، همچنین احیای روابط دوجانبه با همسایگان برای جذب سرمایه جذب سرمایه گذاری های مشترک از ضرورت‌های امروز است

کرمانشاهی در پاسخ به این سؤال که آیا ضرورت تشکیل وزارت بازرگانی تسهیل تجارت و نظارت بر بازار است، عنوان کرد: موضوع نظارت با دستگاه‌های نظارتی است و در حال حاضر به اندازه کافی در قالب تعزیرات ستادها و قرارگاه‌های مختلفی تشکیل شده است. موضوع سیاستگذاری برای تجارت نیز به‌وسیله وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیری می‌شود که مسئولیت تنظیم روابط تجاری را زیرمجموعه آن، یعنی سازمان توسعه تجارت برعهده دارد.
 
وی تصریح کرد: قرار بر کوچک‌سازی و چابک سازی دولت است و در حال حاضر اگر بخواهند وزارتخانه‌ای به نام وزارت بازرگانی تشکیل دهند، باید ساختمان‌های آن را پس بگیرند، برای آن ساختمان ایجاد کنند یا افرادی که بازخرید شده‌اند را دوباره استخدام کنند که جز اتلاف وقت نتیجه دیگری ندارد.
 
کرمانشاهی توصیه کرد: مسئولان فعلی اگر دغدغه تجارت و تنظیم بازار دارند، تعرفه ها را به نحوی تنظیم کنند که تولید داخل لطمه نبیند، همچنین احیای روابط دوجانبه با همسایگان برای جذب سرمایه گذاری های مشترک از ضرورت‌های امروز است که همه این موارد در قالب دو وزارتخانه فعلی قابل محقق شدن است و تضمینی نیست با ایجاد یک وزارتخانه جدید بازار کنترل شود.