فاجعه سیل استهبان در تهران تکرار میشود؟
به گزارش راهبرد معاصر، تاکنون سیلاب در شهرستان استهبان استان فارس ۲۲ کشته به جا گذاشته است. این اعداد جانهایی است که در عصر فناوری قربانی بیتوجهی به روشها و ابزار مقابله با سیلاب شدند.
بارش شدید در شهرستان استهبان حوالی سلطان شهباز در عصر جمعه، ۳۱ تیر منجر به سیلابی در محدوده رودخانه رودبال در استان فارس شد و تا کنون ۲۲ کشته به جا گذاشته است.
دیروز محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور در تماس تلفنی از استاندار فارس خواسته تا زمینههای شکلگیری این حادثه با دقت بررسی شود و ضمن ارسال گزارش کارشناسی و دقیق، اقدامات لازم برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی صورت گیرد.
کاهش آثار این پدیده خانهخرابکن، نیازمند زیرساختهای شهری و روستایی، ایجاد سامانههای پیشبینی و هشدار و همچنین آموزش مردم و جوامع محلی است. اقداماتی که اگر صورت نگیرد با هر بار ایجاد سیل و پس از آن، تماسهای تلفنی مسئولین، از میزان خسارتهای جانی و مادی آن کم نمیشود.
در زمینه مدیریت ریسک و سیلاب با کامران امامی، نماینده ایران و رییس کارگروه مدیریت تطبیقی سیلاب در کمیسیون ICID گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید.
سیلاب به وجود آمده در استهبان استان فارس ناشی از چه جریان جوی بوده است و چقدر میتوان افزایش فراوانی سیلابهای کشور را از سر تغییرات اقلیمی دید؟
معمولا در تابستان در جنوب شرق کشور سیلابهای موسمی پدید میآید. به همین خاطر است که بیشترین سیلابهای رودخانه سرباز و دیگر رودخانههای بلوچستان در تابستان روی میدهد. احتمالا سیل استهبان استان فارس نیز ناشی از همین جریان باشد. در رابطه با ارتباط این سیلابها و تغییر اقلیم نمیتوان در یک زمان کوتاه این بررسی را انجام داد و نیازمند تحقیقات بلندمدت است. با این وجود کمیته بینالمللی که درمورد تغییر اقلیم تشکیل شده بر این نکته صحه میگذارد که فراوانی سیلابها و خشکسالیها در اثر تغییر اقلیم در جهان بیشتر شده و خواهد شد.
فکر میکنید چرا با وجود تلفات جانی و مادی متعدد در سیلابها همچنان اقدامات کافی و موثری برای مقابله با این بلای طبیعی صورت نگرفته است؟
متاسفانه در ایران خیلی جدی به بحثهای مدیریت سیلاب و روشهای کاهش تلفات و خسارات آن پرداخته نمیشود و با هر سیلی که میآید جان چند انسان گرفته میشود و تا مدتی توجه افکار عمومی جلب میشود و بعد همه چیز فراموش میشود تا سیلاب بعدی. یکی از دلایل این بیتوجهی این است که ما یک جامعه کوتاهمدت شدهایم.
جامعه کوتاه مدت به حوادثی که یکبار در بازههای بلندمدت مانند ۳۰ ساله یا ۱۰۰ ساله اتفاق میافتد خیلی توجهی ندارد و بنابراین خیلی آمادگی لازم را برای مقابله با این مخاطرات طبیعی کسب نمیکند. در ژاپن در ۴۰ سال گذشته متوسط تلفات ناشی از سیلاب ۸۰ نفر بوده و در این کشور که سیلخیزی بسیار شدیدتری از نظر تراکم جمعیت، بارش و شیب رودخانهها نسبت به ایران دارد موفق شدند که در یک دوره ۴۰ ساله نسبت تعداد تلفات جانی سیلابها به جمعیت را نزدیک به ۲۶ برابر کاهش دهند.
مقایسه آمار کشتهشدگان سالانه در ژاپن را با وجود تعدد سیلابها و جمعیت بالا با تلفات جانی کشورمان نشان میدهد که کارهای بسیار زیادی در زمینه مدیریت سیلاب داریم (تنها در سیلاب استهبان استان فارس تاکنون ۲۲ نفر کشته شدهاند). در عین حال مدیریت سیلاب و مدیریت خشکسالی دو روی یک سکه هستند.