به گزارش راهبرد معاصر، پنجاه و دومین کنکور سراسری در حالی ماه گذشته برگزار شد که طی چهار سال اخیر تلاشهای زیادی برای حذف این غول سرنوشتساز انجام شد و حتی مسئولان، تقویم زمانی برای حذف همیشگی آن تعیین کرده و با صراحت اعلام میکردند تا پایان سال ۹۸ تکلیف کنکور مشخص شده و با تعیین مدل جایگزین آن، نسخهای همیشگی برای این موضوع پیچیده میشود. اگر چه این وعدهها به دلایلی از جمله مخالفتهای زیاد و عدم تعیین جایگزین، عملی نشد، اما در نهایت امسال مصوبهای به تصویب شورای انقلاب فرهنگی رسید که بر اساس آن چهره کنکور پس از نیم قرن عوض خواهد شد.
داستان کنکور در ایران از وقتی شروع شد که همه میخواستند دکتر شوند! رقابت برای ورود به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران پایهگذار امتحانی سراسری در ایران شد. در واقع تا دهه ۴۰ شمسی هر دانشگاهی در ایران، شیوهای متفاوت برای گزینش دانشجو داشت؛ امتحان یا مصاحبه علمی. دانشگاهها انگشت شمار بودند و البته تعداد متقاضیان تحصیل هم محدود بود. دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر (پُلیتکنیک سابق)، دانشگاه شهید بهشتی (ملی سابق)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه شهید چمران (جُندی شاپور سابق) و دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) از جمله دانشگاههای کشور بودند با ظرفیتهایی که تکمیل نمیشد. تا اینکه به تدریج تقاضای ورود به دانشگاه افزایش یافت و شرایط تغییر کرد. آزمونی به نام کنکور آمد و ماندگار شد و پزشکی اولین رشتهای بود که در دانشگاههای ایران پرطرفدار شد.
نخستین بار در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به دلیل تعداد زیاد متقاضیان امتحانی هماهنگ برگزار شد. بعد دانشکدههای حقوق و فنی نیز امتحان ورودی برگزار کردند. شرایط چنین بود که اغلب متقاضیان ورود به دانشگاه ابتدا در امتحان دانشکده پزشکی شرکت میکردند و اگر قبول نمیشدند، میرفتند سروقت باقی رشتهها و دانشکدهها.
سالها وضعیت به همین منوال بود تا اینکه در سال ۱۳۴۱ قرار شد امتحانی سراسری برای دانشگاهها برگزار شود. مشکل این بود که متقاضیان باید بارها از سراسر ایران به تهران و سایر شهرها سفر میکردند تا در امتحانات دانشکدههای مختلف شرکت کنند. برای رفع این مشکل و با ایده برگزاری امتحانی باکیفیت بالاتر برای تعیین دقیقتر سطح علمی افراد، نخستین امتحان سراسری دانشگاهها در سال ۱۳۴۲ برگزار شد؛ نخستین کنکور ایرانی. این کنکور را هیات مسابقات ورودی دانشگاهها که هیاتی تازه تأسیس از اساتید و مسئولان دانشگاههای ایران بودند، برگزار میکردند تا اینکه شیوه برگزاری کنکور و مشکلاتی که برای هماهنگیها پیش آمد با انتقاد جامعه علمی مواجه شد و مجدد وضعیت به روال سابق بازگشت.
در واقع تا آغاز سال تحصیلی ۱۳۴۲، هر دانشگاه با گرفتن امتحان ورودی خاص، اقدام به پذیرش دانشجو میکرد، اما سنجش و پذیرش دانشجویان برای سال تحصیلی ۱۳۴۲ بر عهده "هیات مسابقات ورودی دانشگاهها" گذاشته شد. "مسابقه"ای که بعدها "کنکور" نام گرفت.
در دهه ۴۰ دانشگاههای جدیدی شکل گرفتند که ازجمله آنها میتوان به دانشگاه صنعتی آریامهر سابق (صنعتی شریف فعلی) و دانشگاه رضائیه سابق (ارومیه فعلی) اشاره کرد. در همین حین تب تحصیلات دانشگاهی هم در جامعه مدام بالا میرفت و آزمون سراسری همچنان روشی مناسب برای پذیرش دانشجو بهنظر میرسید. با تأسیس وزارت علوم و راهاندازی واحدی با نام مرکز آزمونشناسی در سال ۱۳۴۷ توجه به برگزاری کنکور سراسری در دستور کار قرار گرفت؛ اتفاقی که سال ۱۳۴۸ رخ داد./ایسنا