بررسی رابطه ترکیه با سوریه و اسرائیل

به گزارش راهبرد معاصر، ، اردوغان در ادامه بر ضرورت برداشتن گام‌های پیشرفته در قبال سوریه تأکید کرد و گفت، قطع گفت‌وگوی سیاسی یا دیپلماتیک میان کشورها ممکن نیست. وی در ادامه بر نقاط توافقی بارز میان آنکارا و دمشق یعنی رد حضور آمریکا در سوریه تأکید کرد و گفت، آمریکا و نیروهای ائتلاف بین‌المللی ،تروریسم در سوریه را تقویت می‌کنند.

روزنامه «الاخبار» در گزارشی در همین باره نوشت، در یک خط موازی، ترکیه مسیر عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را تقویت می‌کند و بر اساس آخرین خبرها قرار است سفرای دو طرف به زودی بازگردند. رئیس جمهور ترکیه دیروز در گفت‌وگو با «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی ضمن بحث و تبادل نظر درباره ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو طرف، از او برای تقویت روابط دوجانبه تشکر کرد. کارشناسان ترکیه‌ای این موضوع را در چارچوب تحولات سیاست خارجی کشورشان مبنی بر مشکل صفر و سرمایه‌گذاری در دیپلماسی که چند ماهی است آغاز شده می‌دانند. اگر پیش‌بینی‌ها درباره بازگشت روابط میان ترکیه و سوریه محقق شود توصیف نویسنده ترک «محمد علی برلاس» که گفته بود اردوغان تنها کسی است که می‌تواند در یک زمان میان تل‌آویو و دمشق برقصد، درست از آب در می‌آید.

در ادامه این گزارش آمده، این موضع ترکیه از سیاست دمشق که از ازسرگیری روابط با همه کشورها استقبال می‌کند تناقضی ندارد اما سوریه به همسایه شمالی خود یعنی ترکیه به دلایل بسیاری، با احتیاط می‌نگرد؛ بارزترین این دلایل تلاش ترکیه برای تغییر در هرم قدرت در سوریه در اوایل حوادث این کشور بود «احمد داوود اوغلو» وزیر خارجه وقت ترکیه در آن زمان خواستار تضمین مشارکت اخوان‌المسلمین در قدرت در ازای توقف حمایت آنکارا از «معارضان» سوری بود موضوعی که سوریه قاطعانه آن را رد کرد و پس از آن موضع ترکیه کاملا خصمانه شد.

الاخبار افزود، موضوع دیگر عملیات ترکی‌سازی در مناطق تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه ،تغییرات دموگرافی (جمعیتی) و پروژه ساخت شهرک‌های کوچک برای تشکیل کمربند انسانی در مرزهای ترکیه بعلاوه پرونده تشکیلات نظامی مورد حمایت ترکیه و پرونده پیچیده ادلب است. همچنین موضوع کردها را نیز باید به آن افزود، در حالی که ترکیه کردها را دشمن خود می‌داند و می‌گوید باید از بین بروند  دشمق معتقد است که این مسأله منحصرا در قالب پروژه جدایی‌طلبانه مورد حمایت آمریکا می‌گنجد. در چشم‌انداز ترکیه و سوریه در خصوص راه‌حل بحران سوریه نیز اختلاف وجود دارد؛ در حالی که دمشق در نشست‌های آستانه و کمیته قانونی اساسی شرکت می‌کند اما همچنان در خصوص تشکیلات سیاسی معارضان که کاملا مورد حمایت ترکیه است شک دارد و مقامات سوریه بیم آن دارند که اینها دروازه دیگری برای تهاجم ترکیه به سوریه در آینده باشند.

در ادامه این گزارش آمده، در میان همه اینها، محافل سیاسی سوریه از سناریوهای متعددی که امکان توافق بر روی آنها وجود دارد سخن می‌گویند، از جمله آنها گسترش دایره آشتی‌هاست که می‌تواند دروازه‌ای برای بازگشت بخشی از آوارگان سوری در مرز ترکیه بعلاوه تشدید فشار سوری-ترکی-روسی-ایرانی در خصوص حضور آمریکا در سوریه است و می‌تواند زمینه را برای پایان این حضور و حل بحران شرق فرات آماده کند. دلجویی ترکیه از سوریه با تشدید درگیری میان «قسد» (نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا در سوریه » ارتش ترکیه در سوریه همزمان شده و یکی از مواضع ارتش سوریه نیز در این میان هدف گرفته شد و آنکارا به سرعت برای بازگرداندن آرامش به میدان تلاش کرد موضوعی که بر خوشبینی برای گشایش روابط میان دو طرف تأکید می‌کند خصوصا آنکه استقرار ارتش سوریه در مناطق تحت تسلط قسد در شمال و شمال شرق سوریه ادامه دارد. به نظر می‌رسد سوریه به سختی خروج یکباره و سریع نیروهای ترکیه بدون برداشتن گام‌های موازی پی برده است و به همین دلیل صحبت‌هایی درباره اطلاحاتی بر توافق «اضنه» امضا شده میان ترکیه و سوریه در سال ۱۹۹۸ به میان آمده است تا جدول زمانی مشخصی برای تحرکات همزمان سیاسی و میدانی جهت خروج ترک‌ها از سوریه همزمان با تسلط دمشق بر نوار مرزی و گذرگاه‌ها تدوین شود.

الاخبار در پایان نوشت، مسیر عادی‌سازی روابط میان دمشق و آنکارا همچنان طولانی است و موانع زیادی در این مسیر همزمان با تحرکات مستمر آنکارا برای سنگ‌اندازی در آن وجود دارد اما تمایل ترکیه برای تحقق گشایش‌‌های سیاسی و میدانی قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری و بازگشت به سیاست مشکل صفر جهت استفاده از پروژه‌های گازی دیده می‌شود؛ دیگر آنکه ترکیه کاملا دریافته دستیابی به حل و فصل موثر بدون همکاری با دولت سوریه ممکن نیست ؛ همه اینها عواملی هستند که می‌توان از آنها به عنوان انگیزه برای گشایش روابط میان این دو همسایه نام برد./فارس