بن‌بست سیاسی در لبنان، بازیگران و اهداف-راهبرد معاصر
«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛

بن‌بست سیاسی در لبنان، بازیگران و اهداف

انتخابات پارلمانی اخیر در لبنان که شکست کاملی برای جبهه سازش‌کار و عوامل داخلی آنها بود، به این منجر شد که بازیگران داخلی و خارجی طبق سناریویی کاملاً تعریف‌شده وضع موجود لبنان را به سمت بن‌بست سیاسی سوق دهند. ایجاد بن‌بست سیاسی به تشکیل نشدن دولت و پیدایش مشکلات عدیده برای لبنان به‌ویژه در زمینه اقتصادی منجر خواهد شد.
محمدرضا فرهادی؛ کارشناس مسائل منطقه
تاریخ انتشار: ۲۲:۴۱ - ۲۲ شهريور ۱۴۰۱ - 2022 September 13
کد خبر: ۱۵۰۳۰۸

بن‌بست سیاسی در  لبنان، بازیگران و اهداف

 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ بعد از برگزاری انتخابات پارلمانی در لبنان و به دست آوردن اکثریت نسبی این انتخابات به وسیله گروه های مقاومت و هم پیمان با حزب الله، روند تشکیل دولت در این کشور با چالش مواجه شده است. با انتخاب رئیس مجلس  در لبنان، رئیس جمهور این کشور، نجیب میقاتی را برای تشکیل دولت انتخاب کرد.


روند چند ماه اخیر نشان می دهد عوامل مختلفی دست به دست هم داده اند روند تشکیل دولت در لبنان به سرانجام نرسد. در این میان نقش بازیگران داخلی و خارجی از همه پررنگ تر است.

 

تمرکز عربستان بر بازیگران داخلی است و به همین منظور بود که سعودی ها قبل از انتخابات با هماهنگی کامل، سعد حریری را از حضور در انتخابات منع کردند و تمام توان خود را بر روی حزب نیروهای لبنانی قرار دادند.

بازیگران داخلی

در این عرصه برخی بازیگران داخلی به نیابت از بازیگران خارجی در راستای کارشکنی و به نتیجه نرسیدن مذاکرات سیاسی و نیز تشکیل نشدن دولت نقش آفرینی کرده اند. به عنوان نمونه جریان المستقبل وابسته به سعد الحریری در فرار روبه جلو در انتخابات شرکت نکرد و در تشکیل دولت حاضر نشد؛ این در حالی است که همین جریان خواهان بیشترین پست های وزارتی است و درصورت محقق نشدن خواسته هایش کارشکنی های سیاسی می کند.


البته برخی جریان های دیگر همچون «نیروهای لبنانی» (قوات اللبنانیه) نیز هم راستا با المستقبل کار می کنند و تلاش خود را به کار بسته اند سهم گروه های طرفدار مقاومت در دولت حداقلی باشد. این جریان ها خود را برای پست های مهمی همچون پست های اقتصادی، امنیتی و نظامی آماده کرده اند و هر بار که مطابق میل آنان عمل نشده شرایط را برای تشکیل دولت با چالش مواجه کرده اند.

 

بازیگران خارجی

در این میان نقش سه بازیگر آمریکا، فرانسه و عربستان سعودی از همه پررنگ تر است. این سه بازیگر هدفی مشترک دارند و آن بر این مبناست که حتی الامکان قدرت سیاسی گروه های مقاومت و به ویژه حزب الله را محدود و تضعیف کنند. این در راستای همان طرحی است که فرانسه چند سال پیش و بعد از انفجار بندر بیروت ارائه کرد که چنانچه لبنان خواهان کمک های بین المللی است، باید قدرت سیاسی حزب الله کاهش یابد و در مرحله بعد از روند سیاسی لبنان خارج شود. البته این در راستای همان سناریویی بود که بعدها باید به خلع سلاح حزب الله ختم می شد.


در این راستا می توان اهداف این بازیگران از ایجاد چالش در روند تشکیل دولت را در موارد ذیل خلاصه کرد:

  • محدودکردن حزب الله و گروه های مقاومت در عرصه سیاسی و نقش نداشتن آنها در فرآیندهای سیاسی
  • فرسایشی کردن روند تشکیل دولت در لبنان برای کسب امتیازهای بیشتر از جریان هشت مارس
  • ایجاد دوگانه های کاذب همچون قرار دادن مردم در برابر حزب الله و معرفی حزب الله به عنوان عامل اصلی بی ثباتی سیاسی
  • کارشکنی های سیاسی در کنار اعمال تحریم های اقتصادی برای زیر فشار قرار دادن مردم و ایجاد نارضایتی در میان افکار عمومی با دوگانه معیشت- مقاومت
  • سوق دادن چالش های سیاسی به سمت چالش های اقتصادی و خدماتی و ایجاد اعتراض های خودساخته در راستای تضعیف لبنان


تمرکز عربستان بر بازیگران داخلی است و به همین منظور بود که سعودی ها قبل از انتخابات با هماهنگی کامل، سعد حریری را از حضور در انتخابات منع کردند و تمام توان خود را بر روی حزب نیروهای لبنانی قرار دادند. البته ناکامی حریری در ادوار گذشته نیز مزید بر علت بود.


این در حالی است که آمریکا و فرانسه در طرحی مشترک به دنبال مقابله مستقیم با حزب الله به وسیله گزاره هایی همچون فشار اقتصادی و رودرو قراردادن آن با دولت لبنان هستند و در برخی موارد این گزاره را القا می کنند که لبنان دو دولت دارد و حزب الله خود را به یک دولت تبدیل کرده است.


در کنار موارد مذکور، این بازیگران از فشار بر حزب الله و ایجاد جنگ روانی علیه آن نیز چند هدف را دنبال می کنند:

  • در تنگنا قرادادن حزب الله و مخدوش کردن آن در ذهن مردم (القای این گزینه که همه مشکلات موجود لبنان از تحریم تا انفجاربندر بیروت و اکنون چالش سیاسی حزب الله مقصر بوده است)
  • به دنبال سناریوی حذف حزب الله از عرصه سیاسی هستند. به همین دلیل آمریکا و فرانسه در برنامه ریزی مشترک طرح اصلاحات ساختاری را مطرح کردند؛ اصلاحاتی که پایه اصلی آن سیاسی و بر مبنای خروج کامل اعضای وابسته به حزب الله از بدنه دولت در ادوار مختلف است
  • خلع سلاح حزب الله و القای این گزینه که سلاح آنها برای لبنان تهدید به شمار می رود
آمریکا و فرانسه در طرحی مشترک به دنبال مقابله مستقیم با حزب الله به وسیله گزاره هایی همچون فشار اقتصادی و رودرو قراردادن آن با دولت لبنان هستند و در برخی موارد این گزاره را القا می کنند که لبنان دو دولت دارد

 

ارزیابی نهایی

انتخابات پارلمانی اخیر در لبنان که شکست کاملی برای جبهه سازش کار و عوامل داخلی آنها بود، به این منجر شد که بازیگران داخلی و خارجی طبق سناریویی کاملاً تعریف شده وضع موجود لبنان را به سمت بن بست سیاسی سوق دهند. ایجاد بن بست سیاسی  به تشکیل نشدن دولت و پیدایش مشکلات عدیده برای لبنان به ویژه در زمینه اقتصادی منجر خواهد شد.


البته این بازیگران در سناریویی ترکیبی که مبتنی بر تحریم و بن بست سیاسی است، به دنبال ایجاد شرایطی همچون عراق برای لبنان هستند و تقابل گسترده احزاب سیاسی و ایجاد فضایی پرتنش و پرالتهاب در کنار تضعیف گروه های مقاومت از اهداف آنهاست.
 

ارسال نظر
تحلیل های برگزیده