ابراز پوسیده «تحریم» که اتحادیه اروپا به آن متوسل می‌شود

به گزارش راهبرد معاصر، روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه اتحادیه اروپا تحریم علیه چند مقام و نهاد ایرانی را کلید زد، آن هم به بهانه اغتشاشات داخلی در ایران. ۱۱ مقام ایرانی و چهار نهاد در فهرست این تحریم‌ها قرار گرفتند که مشمول ممنوعیت روادید اتحادیه اروپا و مسدود شدن دارایی‌ها خواهند شد. اقدامی که واکنش جمهوری اسلامی ایران را به همراه داشت و ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه دوشنبه شب در بیانیه‌ای تصمیم شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه برخی مسئولان و نهادهای ایرانی را قویا محکوم کرد و آن را نقض حقوق بین‌الملل و مصداق بارز مداخله در امور داخلی جمهوری اسلامی ایران خواند و اعلام کرد که بزودی تحریم‌های متقابل علیه اشخاص و نهادهای ذیربط اروپایی اعمال و اعلام می‌شود.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در توئیتی نوشت: اتحادیه اروپا امروز با اشتباه محاسباتی طی اقدامی غیرسازنده که مبتنی بر انبوهی از اطلاعات غلط بود، دوباربه به ابزار نخ نما و بی اثر تحریم علیه ایرانیان متوسل شد. اغتشاش و تخریب اموال عمومی در هیچ جای جهان تحمل نمی‌شود و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

پیش از اتحادیه اروپا نیز آمریکا، کانادا و انگلیس تحریم‌هایی را علیه مقامات و نهادهای ایرانی اعمال کردند. البته اتحادیه اروپا اخیرا نیز اقدام به صدور قطعنامه‌ای در این رابطه کرده بود که با واکنش ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه (+) مواجه شد و آن را بی ارزش خواند و گفت: ایران بر اساس احترام و منافع متقابل، آماده تعامل دوسویه با تمامی طرف‌هاست، اما در برابر هرگونه تلاش برای اعمال فشار یا توسل به اقدامات محدود کننده علیه مردم ایران، قاطعانه ایستاده و پاسخ متقابل و متناسب خواهد داد.

در این مدت هم جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره اغتشاشات در ایران اظهاراتی مداخله جویانه مطرح کرده بود. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا یکشنبه شب (سوم مهر ماه) در اظهاراتی مداخله جویانه تهدید کرد که این اتحادیه علیه تدابیر قانونی ایران برای حفظ نظم و امنیت عمومی جامعه، اقدام می‌کند و افزود: «اتحادیه اروپا در حال بررسی گزینه‌های مختلف برای پاسخ دادن به رویدادهای ایران است». بورل همچنین بیان کرد: «در آستانه نشست شورای وزیران خارجه، اتحادیه اروپا به بررسی همه گزینه‌های در اختیار خود برای پاسخ به مرگ مهسا امینی و همچنین نحوه واکنش نیروهای امنیتی ایران به اعتراضات پس از آن ادامه خواهد داد. اتحادیه اروپا بر این باور است که استفاده نامتناسب از قوه قهریه توسط نیروهای امنیتی باعث تلفات در بین تظاهرکنندگان شده است». مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا سه شنبه شب ۱۲ مهر ماه در اظهاراتی از بررسی اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خبر داد و گفت: «ما به بررسی همه گزینه‌های در اختیارمان از جمله اقدامات محدود کننده برای رسیدگی به قتل مهسا امینی و نحوه واکنش نیروهای امنیتی ایران به تظاهرات ادامه خواهیم داد.»

مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش از این نسبت به هرگونه اقدام غیرسازنده از سوی اتحادیه اروپا هشدار داده بودند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ۱۳ مهر ماه در گفت‌وگوی تلفنی با «لوئیجی دی مایو» همتای ایتالیایی و همچنین «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به هرگونه اقدام شتابزده و نسنجیده از سوی اتحادیه اروپا هشدار داد. وزیر خارجه ایران به همتای ایتالیایی گفت: ما بر اساس قوانین محکم خود نسبت به درگذشت یکی از فرزندان‌مان (مهسا امینی) متعهدیم و رسیدگی دقیق و عادلانه به آن با جدیت ادامه دارد. در عین‌ حال از مواضع و‌ مداخلات برخی مقامات اروپا در وقایع اخیر ناخرسندیم و اگر اتحادیه اروپا بخواهد با رفتاری دوگانه، اقدامی شتابزده و نسنجیده انجام دهد، باید منتظر اقدام موثر و متقابل جمهوری اسلامی ایران باشد.

حسین امیرعبداللهیان همچنین ۲۳ مهر ماه در گفت‌وگوی تلفنی با بورل خطاب به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه نمی‌شود در اروپا خشن ترین مقابله با اغتشاش، عملی خوب و پسندیده باشد، اما همان کار در چارچوب قانونی در ایران سرکوب قلمداد شود، تصریح کرد: ایران سرزمین کودتای مخملی یا رنگین نیست. وزیر خارجه در خصوص تحولات جاری کشور نیز گفت: مرگ مرحومه مهسا امینی مایه تاسف همه ماست. در این خصوص گزارش دقیق و علمی پزشکی قانونی از سوی تعداد قابل توجهی از پزشکان فوق تخصص و افراد خبره ارائه شده است. همچنین اقدامات قضایی نیز در جریان است. البته این موضوع برای برخی مقامات غربی فقط یک بهانه است. پرسش این است که غرب در خصوص صدها پرونده قتل عمد زنان و کودکان در کانادا و آمریکا به ویژه به دست پلیس چه کرده است؟! نمی‌شود در اروپا خشن ترین مقابله با اغتشاش، عملی خوب و پسندیده باشد، اما همان کار در چارچوب قانونی در ایران سرکوب قلمداد شود. 

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه هم روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه و قبل از اعمال این تحریم‌ها در نشست هفتگی با خبرنگاران عنوان کرد: ما طرف‌های اروپایی را دعوت به عقلانیت می‌کنیم و این‌که به شعارهای خودشان پایبند باشند. ما آنها را به عقلانیت دعوت کرده و آنها را از اتخاذ رفتارهای غیرمعقول و مداخله جویانه برحذر می‌داریم... جمهوری اسلامی ایران متناسب با تصمیم و اقدام آنها بلافاصله تصمیم می‌گیرد و اقدام می‌کند امیدواریم نتیجه گفت‌وگوهایی که تا الان انجام شده باعث شود اتحادیه اروپا رفتار و سیاست معقول و منطقی در قبال ایران داشته باشد.

از زمان آغاز اغتشاشات داخلی در ایران تعدادی از کشورهای اروپایی بیانیه‌های مداخله جویانه صادر کردند و حتی تعدادی از این کشورها ضمن احضار سفرا و روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در این کشورها کرده نسبت به این وقایع اعتراض کردند. این کشورها حتی قادر به حفاظت از اماکن دیپلماتیک و دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهایشان نبودند و در این زمینه سهل انگاری کردند. مسئولیتی که براساس کنوانسیون وین برعهده دولت پذیرنده است. بی مسئولیتی نیروهای پلیس این کشورها باعث تعرض به ساختمان‌های تعدادی از نمایندگی‌های ایران در این کشورها شد و خساراتی نیز به این اماکن وارد شد. حتی در نبود به موقع پلیس یک فرد مسلح به سلاح سرد اقدام به ورود به سفارت ایران در دانمارک کرده و ضمن تهدید خانم افسانه نادی پور سفیر ایران در کپنهاگ و مجروح کردن یکی از کارمندان محلی سفارت، خساراتی نیز به خودروهای داخل سفارتخانه وارد کرد.

علاوه بر این، نیمه شب یکشنبه ۲۴ مهر ماه نیز آشوبگران در خارج از کشور اقدام به آتش زدن مدرسه ایرانی در هامبورگ کردند به نحوی که به گفته ناصر کنعانی عملا امکان استفاده از مدرسه در آغاز سال تحصیلی فراهم نیست. ضد انقلاب لندن نشین هم اخیرا و در نبود پلیس از بالکن سفارت ایران در لندن بالا رفته و اقدام به تعویض پرچم جمهوری اسلامی ایران کردند که پس از حضور پلیس پرچم جمهوری اسلامی ایران در سر جای خود قرار گرفت.

پیش از این نیز ناصر کنعانی در اظهاراتی گفته بود: در نتیجه تحولات اخیر، در برخی از کشورها و مشخصا تعدادی از کشورهای اروپایی بعضی از نمایندگی‌های ما مورد تعرض افراد منتسب به جریان‌های معاند و ضد انقلاب و گروه‌های خشونت طلب قرار گرفت و در بخشی از کشورها، مهاجمان موفق شدند در نتیجه عدم وجود حفاظت کافی و عدم توجه اولیه از سوی نیروهای تامین کننده امنیت به برخی از نمایندگی‌های ما به ویژه در اماکن بیرونی و جدار بیرونی نمایندگی‌های ما حملاتی صورت داده و بعضی از بخش‌های نمایندگی مورد تعرض قرار گرفته است.

ناصر کنعانی روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران در این باره بیان کرد: متاسفانه به رغم مسئولیت‌های قانونی دولت‌های پذیرنده و به رغم شعارها در کشورهای اروپایی شاخص که اتفاقا در قضایای تحولات اخیر ایران بسیار هم تند عمل کرده و رفتارهای هجومی داشتند، این کشورها به مسئولیت‌ قانونی خودشان در ارتباط با حفظ امنیت اماکن دیپلماتیک و ایجاد شرایط مطلوب برای انجام وظایف دیپلماتیک ماموران ما عمل نکردند. آنهایی که در آن سوی مرز تجمع می‌کنند گویا در رفتار خشونت طلبانه با برخی از خشونت طلبان در این طرف همسو و همخوانی دارند. حمله به یک مدرسه چه ارتباطی با اعتراض سیاسی دارد؟ مسئولیت کشورهای پذیرنده چه خواهد شد؟ این مسئولیت آن کشورهاست که هم باید تامین امنیت کنند و هم با کسانی که با رفتارهای خشن به این اماکن آسیب می‌رسانند، برخورد قانونی کنند.

این تعرضات به احضار سفرا و روسای چند نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران از جمله سوئد، بلژیک و دانمارک به وزارت امور خارجه انجامید و نسبت به این موارد اعتراض شدید صورت گرفت.

اخیرا نیز پولتیکو اقدام به انتشار مطلبی کرد درباره ارسال نامه‌ای از سوی ایران به برخی از دیپلمات‌های اروپایی و هشدار مبنی بر اینکه اگر تحریم‌ها علیه ایران اعمال شود ممکن است روابط ادامه نیابد. خبرنگار خبرگزاری فارس روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه صحت و سقم این مطلب را از ناصر کنعانی سؤال کرد که وی پاسخ داد: این اقدام (پولتیکو) را یک شیطنت رسانه‌ای می‌دانیم و یک رفتار غیررسانه‌ای و غیرسازنده تلقی می‌کنیم. این کار غیرقابل قبول است. مکاتبات دیپلماتیک دارای منطق و روال مشخص است و به صورت طبیعی همواره در مناسبت‌های مختلف جاری است و انجام می‌شود. اگر مکاتبات دیپلماتیک که یک عرف رایج است، از روال خودش خارج شود و به یک اقدام سیاسی غیرسازنده تبدیل شود، اعتماد لازم را در تحرکات دیپلماتیک و تحرکات حرفه‌ای دیپلماتیک زیر سؤال می‌برد و باعث مخدوش شدن روندهای انجام وظایف دیپلماتیک می‌شود.در این ارتباط بحث تهدید را تایید نمی‌کنیم. 

حال و در این شرایط که آمریکا، کانادا و انگلیس و اکنون هم اتحادیه اروپا دست به تحریم علیه مقامات و نهادهای ایرانی زدند، به نظر می‌رسد که مترصد این فرصت بودند تا دوباره تحریم ایران را باب کنند. گرچه جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ۲۳ مهر ماه در گفت‌وگوی تلفنی با امیرعبداللهیان گفته بود که «ما قصد دخالت در امور داخلی ایران را نداریم»،‌ ولی عملا اعمال تحریم‌ها و صدور بیانیه‌ها و طرح اظهارات مداخله جویانه نشانه چیست؟ آن هم ابزار پوسیده‌ای که اتحادیه اروپا به بی اثر بودن آن واقف است.

گفتنی است روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه هم «دیمیترو کولبا» وزیر خارجه اوکراین با طرح ادعای استفاده ارتش روسیه از پهپادهای ساخت ایران در جنگ اوکراین، خواستار تحریم ایران شد. ادعایی که بارها از سوی مقامات ایرانی رد شده و در آخرین اظهارنظر نیز ناصر کنعانی روز دوشنبه ۲۵ مهر ماه در واکنش به ادعای رئیس جمهور اوکراین تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده یک طرف جنگ بین روسیه و اوکراین نیست. ایران هیچ سلاحی را برای هیچکدام از طرفین جنگ صادر نکرده است...این طنز تلخ سیاسی است که کشورهایی که خودشان صادر کننده میلیاردها دلار اسلحه و تجهیزات به یک طرف جنگ هستند، کشور دیگری را به ارسال اسلحه به یک طرف جنگ متهم می‌کنند و جنگ تبلیغی و روانی علیه ایران راه می‌اندازند. اگر طرفدار صلح و ایجاد راهکار سیاسی در جنگ اوکراین هستند، این میزان ارسال اسلحه برای یک طرف جنگ چه معنایی دارد؟

از سوی دیگر وزارت خارجه فرانسه هم هفته گذشته بر اساس ادعاهای بی اساس درباره ارسال پهپاد از سوی ایران به روسیه، این اقدام ایران را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خواند و علاوه بر این، روزنامه انگلیسی گاردین هم، بر پایه ادعاهای بی‌اساس و اثبات‌نشده گزارش داده لندن همانند فرانسه «اقدام ایران در اراسال پهپادهای جنگی به روسیه» را نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌داند./ فارس