یادداشت صبحی غندور، رئيس مرکز «گفت‌وگوهای عربی» واشنگتن؛
علت انتخاب نخست‌وزیر هندی الاصل در انگلیس چیست؟
برای نخستین بار در تاریخ انگلیس نخست‌وزیری این کشور به فردی غیراروپایی تعلق گرفت. سران حزب محافظه کار متوجه گستردگی بحران اقتصادی شده‌اند که تمام اروپا را به دلیل فعل و انفعالات جنگ اوکراین و شرایط سخت اقتصادی در فصل زمستان با چالش جدی مواجه می‌کند. آنها با توجه به وضع موجود نسبت به موفقیت طرح‌های اقتصادی مشکوک هستند.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ انگلیس اکنون از بحران فزاینده اقتصادی، افزایش بهای انرژی و کالاهای اساسی و بالارفتن روزانه نرخ بهره رنج می‌برد؛ کشوری است که در آن لیز تراس، نخست‌وزیر سابق نتوانست 6 هفته بیشتر سمت خود را حفظ کند و به دلیل سیاست‌های شکست خورده اقتصادی و مالی استعفا داد.
انگلیس همان کشوری است که عنوان «واسپ» (WASP) از انجا شکل گرفت؛ عبارتی برگرفته از سرواژه «سفیدپوستان انگلوساکسون پروتستان» که تعبیری غیررسمی و بعضاً تحقیرآمیز برای طبقه بانفوذ و بالادست «آمریکایی های سفیدپوست» از نسل «انگلیسی‌های پروتستان» به‌کار می‌رود. انگلیس با این مختصاتش از این پس به وسیله ریشی سوناک هندی الاصل اداره خواهد شد. درواقع نخستین بار در تاریخ انگلیس است که نخست وزیری این کشور به فردی غیر اروپایی تعلق می گیرد.
حزب محافظه‌کار اکنون در مرحله تکرار تجربه دوران ریاست جمهوری اوباما در آمریکا قرار دارد و روی آن شرط بندی می کند؛ کسی که اصالت آفریقایی داشت و توانست اقتصاد آمریکا را در سال 2008 به حاشیه امن برساند
دلیل این انتخاب حزب محافظه کار چیست؟ بی تردید به معنای رها کردن نژادپرستی ریشه‌دار و نهادینه شده در این کشور نیست و نیز نمی تواند نتیجه انتخاب از سوی مردم باشد، همان گونه که پدیده انتخاب باراک اوباما به عنوان رئیس جمهور در آمریکا رخ داد، بلکه این انتخاب میان دو خواب اشفته بود.
خواب یا رؤیای آشفته نخست، اوضاع اقتصادی نابسامان این کشور است. سران حزب محافظه کار متوجه گستردگی بحران اقتصادی شده اند که انگلیس و تمام اروپا را به دلیل فعل و انفعالات جنگ اوکراین و شرایط سخت اقتصادی در فصل زمستان با چالش جدی مواجه می کند و مردم بیشتر رنج خواهند برد. آنها با توجه به وضع موجود نسبت به موفقیت طرح های اقتصادی مشکوک هستند.
خواب آشفته دوم نیز دعوت به انتخابات سراسری زودهنگام است که نتیجه آن ناگزیر به نفع حزب کارگر خواهد بود.
حزب محافظه‌کار اکنون در مرحله تکرار تجربه دوران ریاست جمهوری اوباما در آمریکا قرار دارد و روی آن شرط بندی می کند؛ کسی که اصالت آفریقایی داشت و توانست اقتصاد آمریکا را پس از بحران شدید اقتصادی در این کشور و جهان در سال 2008 به حاشیه امن برساند. اما اوباما ریشه نژادپرستی را در جامعه آمریکا و میان سفیدپوستان نخشکاند و تغییری در این زمینه رخ نداد.
اگر سوناک در مقابله با بحران اقتصادی موفق عمل کند، حزب محافظه‌کار در دو سال آینده نتیجه مثبتی را در انتخابات داخلی درو می‌کند و اگر در سیاست هایش شکست بخورد، سران حزب (سفیدپوستان اروپایی) که خارج از گود نشسته اند، وی را مسئول مستقیم اوضاع بحرانی اقتصادی انگلیس خواهند دانست.
اما در زمینه سیاست خارجی، از دولت جدید انگلیس نباید انتظار هیچ تغییری در روند کنونی داشت، زیرا آنها سال های طولانی است پایبندی کاملی به سیاست خارجی آمریکا دارند و این التزام عملی هیچ ارتباطی به حزب حاکم در لندن یا واشنگتن ندارد.
چالش های سوناک
روزنامه تلگراف درگزارشی به چالش های فرا روی ریشی سوناک در دوره آتی نخست وزیری انگلیس پرداخت و نوشت: 9 چالش کلیدی فرا روی ریشی سوناک است که باید با آنها مقابله کند. برخی از چالش ها عبارتند از مالیات، بودجه بندی، راهبرد سبز، پروتکل ایرلند شمالی، بحران مهاجران و جنگ اوکراین.
طبق این گزارش، دومین رقابت سال جاری برای رهبری حزب محافظه کار تقریباً هیچ چالش سیاسی نداشت. گفته می شود سوناک نزد محافظه کاران متعهد شد مالیات تنها از 20 به 16 درصد کاهش یابد، اما پیش بینی کرد این اتفاق تا قبل از پایان مجلس بعدی، یعنی در سال 2029 رخ نخواهد داد.
در زمینه بودجه بندی سوناک در رقابت های انتخاباتی برای رهبری حزب برنامه ای ارائه نکرد و سکوت کرد. با وجود این، آخرین بودجه بندی وی در ماه مارس (زمانی که وزیر دارایی بود) کاهش 17 میلیارد پوندی هزینه ها را نشان می دهد.
راهبرد سبز انگلیس چالش بعدی سوناک در تابستان خواهد بود. وی گفت قصد دارد بخش انرژی را تا سال 2045 مستقل کند و متعهد شد که قوانین و روند صدور مجوز برای انرژی پاک را برای دستیابی به این هدف ساده تر کند.
گفته می شود سوناک نزد محافظه کاران متعهد شد مالیات تنها از 20 به 16 درصد کاهش یابد، اما پیش بینی کرد این اتفاق تا قبل از پایان مجلس بعدی، یعنی در سال 2029 رخ نخواهد داد
در زمینه پروتکل ایرلند شمالی نیز نخست وزیر جدید انگلیس گفته به پروتکلی متعهد است که به دولت توانایی دهد بدون تشریفات خاص، توافق خروج ایرلند از اتحادیه اروپا را پاره کند. با وجود این، به نظر می آید روابط انگلیس با اتحادیه اروپا در دوره کوتاه مدت نخست وزیری تراس به اندازه ای گرم بوده که ممکن است سوناک به دنبال حفظ این روند باشد.
سوناک درباره بحران مهاجران قصد دارد تعداد پناهندگانی را که انگلیس سالانه می پذیرد، محدود می کند و در این راستا هر کاری لازم باشد، انجام می دهد تا برنامه دولت برای انتقال پناهجویان به رواندا عملی شود. وی همچنین متعهد شد تعریف افرادی که حق پناهندگی در انگلیس دارند، تشدید کند.
نخست وزیر جدید انگلیس درباره جنگ اوکراین و هزینه های دفاعی آن حامی سرسخت دولت کی یف است. او در ماه ژوئیه گفته بود: اگر نخست وزیر شوم، تلاش های خود را افزایش خواهم داد و سیاست حمایت کامل از اوکراین را دنبال خواهم کرد.
با وجود این، سوناک در زمینه تأمین هزینه های دفاعی ارتش اوکراین اختلافاتی با بن والاس، وزیر دفاع انگلیس دارد.