چرا احزاب راست افراطی در انتخابات رژیم صهیونیستی پیروز شدند؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ انتخابات اول نوامبر پنجمین انتخابات زودهنگام در دوره حدوداً 3.5 ساله رژیم صهیونیستی بود. در این دوره از مجموع واجدان شرکت در انتخابات کنست (مجلس رژیم صهیونیستی) نزدیک به 5 میلیون نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و نتیجه نهایی نشان دهنده برتری بلوک راست به ریاست بنیامین نتانیاهو با کسب 64 کرسی بود.

بر این اساس انتظار می‌رود رئیس حزب لیکود پس از آنکه به مدت 1.5 سال در قالب اپوزیسیون در مجلس فعالیت می‌کرد، مسئول تشکیل سی و هفتمین کابینه رژیم صهیونیستی شود. مطابق قانون، 15 نوامبر (24 آبان) نمایندگان با ادای سوگند در مجلس، بیست‌و پنجمین دوره کنست را به طور رسمی آغاز خواهند کرد.

حذف حزب مرتز مهمترین اتفاق انتخابات به شمار می رود. این حزب چپ‌گرا حدود 30 سال قبل تأسیس شد و از آن زمان تاکنون همواره در کنست حضور داشته است؛ اما پس از کسب فقط 4 هزار و 124 رأی از ورود به مجلس بازماند. در این رقابت مرتز 3.16 درصد آرا کسب کرد. افزون بر این، حزب عربی بلد نیز با 2.9 درصد آرا و حزب خانه یهودی به ریاست آیلت شاکد با 1.18 درصد نتوانستند وارد مجلس شوند. هر حزب برای ورود به مجلس باید 3.25 درصد آرا یعنی دست کم 154 هزار و 820 رأی کسب کنند.

چرایی اقبال صهیونیست‌ها به احزاب راست ‌افراطی

احزاب مذهبی در کنست بیست و پنجم در مجموع بیش از یک چهارم اعضا را تشکیل خواهند داد و 64 کرسی دارند، رقمی که در هیچ یک از نظرسنجی‌های معتبر چهار ماه اخیر سرزمین های اشغالی به دست نیامده بود. تا پیش از برگزاری انتخابات، نظرسنجی‌ها مشخص می‌کرد بالاترین تعداد کرسی‌هایی که بلوک راست کسب خواهد کرد 61 کرسی است. حتی عدد 62 کرسی هم فقط یک بار در نظرسنجی‌ها به دست آمد. براین اساس پیروزی قابل توجه بلوک راست و در عین حال تضعیف شدید احزاب چپ از چند منظر می‌تواند بررسی شود.

احزاب مذهبی در کنست بیست و پنجم در مجموع بیش از یک چهارم اعضا را تشکیل خواهند داد و 64 کرسی دارند، رقمی که در هیچ یک از نظرسنجی‌های معتبر چهار ماه اخیر سرزمین های اشغالی به دست نیامده بود

به نظر می‌آید کسب 64 کرسی به وسیله احزاب راست افراطی بیش از همه نماد تغییر بافت جمعیتی در جامعه صهیونیستها باشد. پس از ناآرامی‌های شهرهای عربی-صهیونیستی در جریان درگیری نظامی رژیم صهیونیستی با جنبش مقامت اسلامی فلسطین (حماس) در ماه مه 2021 و در نتیجه فروپاشی توان پلیس در زمینه حفظ امنیت شخصی افراد، تمایل شهروندان به سمت جناح راست افزایش یافت. امنیت شخصی همیشه عاملی بوده که بیشترین تأثیر را بر رفتار رأی دهندگان صهیونیست داشته است. این اتفاق بعد از جنگ یوم کیپور نیز رخ داد و موجب شد تا در انتخابات سال 1996 شیمون پرز از نتانیاهو شکست بخورد.

همچنین پیروزی احزاب راست افراطی را می‌توان تکرار «سیاست مبتنی بر تعاریف هویت» توصیف کرد. در یک سال گذشته این رویکرد در پیروزی جناح راست ایتالیا، صحنه جنگ اوکراین و همچنین تقویت جناح راست در انتخابات فرانسه مشاهده شد؛ لذا همان نگرش در اراضی اشغالی نیز مورد توجه مردم قرار گرفت. «سیاست هویتی» در برگیرنده اولویت‌های جمعی و تعلقات ملی است. در این راستا بخش گسترده‌ای در جامعه صهیونیست دریافتند هویتشان در حال فرسایش است، تعریف آنها از خود کمرنگ شده و حتی امکان دارد رژیم صهیونیستی بهای آن را به شکل ناتوانی در تعیین مرزهایش بپردازد.

ماحصل این تفکرات افزایش آرای حزب صهیونیسم مذهبی بود که رهبری‌اش را دو شخص افراطی به نام‌های بزلل اسموتریچ و ایتمار بن‌گویر در دست دارند؛ در این میان به نظر می‌آید نقش بن‌گویر پررنگ‌تر باشد. او رهبر حزب اوتزما یهودیت (قدرت یهودی) است که اکنون در ائتلاف با حزب صهیونیسم مذهبی قرار دارد.

بن‌گویر دارای دیدگاه‌های بسیار تندی در زمینه صهیونیسم و به طور رسمی اعلام کرده خواهان اخراج «صهیونیستهای بی‌وفا» و اعرابی است که به نظامیان ارتش حمله می‌کنند. یکی دیگر از مطالبات او اعمال مجازات اعدام برای تروریست‌هاست که در اینجا واژه تروریست را صرفاً برای اعراب استفاده می‌کند. رویکرد سختگیرانه بن‌گویر در برابر خشونت اعراب، او را به نامزدی محبوب، به ویژه در میان صهیونیست‌های راست‌گرا تبدیل کرد، به ویژه آنکه در جریان درگیری نظامی رژیم صهیونیستی و حماس در سال 2021، شهرهای صهیونیستی-عربی تجربه ناخوشایندی را در حوزه امنیت پشت سر گذاشتند.

کاهش محبوبیت احزاب چپ

احزاب چپ در انتخابات اخیر شکست بزرگی خوردند. تعداد کرسی‌های آنها از 13 به چهار تنزل یافت. در این راستا حزب مرتز حتی نتوانست درصد آرای مورد نیاز را کسب کند و چهار کرسی مذکور هم متعلق به حزب کارگر و این رقم حداقل تعداد کرسی‌هایی است که یک حزب می‌تواند در کنست به دست آورد.

دلایلی که برای این اتفاق می‌توان برشمرد عبارتند از:
الف) تغییرات جمعیتی: این گزاره باعث شد در ساختار جامعه صهیونیست تعداد سکولارها کمتر شود. این موضوع به طور مستقیم بر میزان آرای احزاب سکولار اثر گذاشت.

ب) ائتلاف نکردن دو حزب مرتز و کارگر: پیش از انتخابات مروا میکائیلی، رئیس حزب کارگر با این استدلال که دو حزب مرتز و کارگر به اندازه کافی قوی هستند که بتوانند شایستگی‌های خود را منتقل کنند، از ائتلاف با حزب مرتز برای شرکت مشترک در انتخابات خودداری کرد. چنین اتحادی بدون شک تعداد کرسی‌های بیشتری را برای دو حزب به ارمغان می‌آورد.

احزاب چپ در انتخابات اخیر شکست بزرگی خوردند. تعداد کرسی‌های آنها از 13 به چهار تنزل یافت. در این راستا حزب مرتز حتی نتوانست درصد آرای مورد نیاز را کسب کند

در این میان رهبران حزب مرتز در 20 سال گذشته اشتباه بزرگی مرتکب شدند و تمرکز اصلی خود را بر موضوعات سیاسی گذاشتند. مرتز به خاطر موضوعات سیاسی، اصول اقتصادی، اجتماعی و مدنی خود را که مبنای این حزب بود قربانی کرد؛ در حالی که یک حزب چپ باید موضوعات اقتصادی، اجتماعی و مدنی را در مرکز برنامه های سیاسی خود قرار دهد.

همچنین از نگاه تحلیلگران صهیونیست، آنچه موجب شد برای نخستین بار حزب مرتز نتواند حتی از سد آستانه عبور کند، گذر از ریشه‌هایش بود. به زعم آنها «کنار گذاشتن صهیونیسم» عاملی است که باعث شد جایگاه این حزب در سالیان متمادی تنزل یابد.

وضعیت احزاب عربی

در دهه گذشته سران احزاب عربی علیه کابینه‌هایی که نتانیاهو در رأس آنها قرار داشت به میدان آمدند. آنها از هیچ انتقادی دریغ نکردند و همواره تمایل خود را برای سرنگونی کابینه نتانیاهو اعلام می‌کردند؛ اما 1.5 سال پیش که «بلوک تغییر» به سرکردگی بنت-لاپید و با همکاری حزب عربی راعم روی کار آمد، باز هم احزاب عربی هدش، تعال و بلد که در قالب حزب «فهرست مشترک» فعالیت می‌کردند، روال انتقادی را ادامه دادند.

در واقع سران جامعه عرب نتوانسته‌اند قدرت و نقشی را که در تعیین هویت کابینه صهیونیستی دارند، درک کنند. زمانی که این چهار حزب عربی در قالب حزب «فهرست مشترک» در انتخابات سال 2019 شرکت کردند توانستند 15 کرسی کسب کنند که بالاترین تعداد کرسی‌های احزاب عربی تا آن زمان به شمار می‌رفت، اما اختلافات فی‌مابین باعث شد تا در مدت کوتاهی این ائتلاف از هم بپاشد. نتیجه این روند آن شد که امروز گرچه حزب راعم توانست یک کرسی به کرسی‌های قبلی خود بیفزاید، اما در مجموع تعداد کرسی‌های اعراب کاهش یافت و حتی حزب بلد نتواند به مجلس راه یابد.

اولویت‌های کابینه جدید نتانیاهو

نتانیاهو برای ششمین بار قرار است در رأس کابینه قرار بگیرد. برخلاف تقریباً یک دهه اخیر، این بار ساختار کابینه ائتلافی او مستحکم‌تر از قبل است، زیرا تمامی احزاب حاضر در کابینه در زمره راست افراطی قرار دارند و حتی دیگر خبری از راست میانه مانند احزاب «اسرائیل بیتنا» یا «یامینا» نیست.

اواخر سال 2018 میلادی اختلاف میان حزب اسرائیل بیتنا با دیگر احزاب راست‌گرا بر سر قانون سربازی صهیونیسته ای حریدی موجب شد نتانیاهو تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام بگیرد. آن تصمیم رژیم صهیونیستی را به مدت 3.5 سال در بحران سیاسی فرو برد و باعث شد تا پنج انتخابات زودهنگام برگزار شود.

اکنون نتانیاهو ریاست کابینه‌ای را برعهده دارد که نظرات احزابش بسیار به هم نزدیک است، لذا مهمترین عامل بی‌ثباتی در کابینه نتانیاهو از میان برداشته شد. پیش‌بینی می‌شود نخستین و مهم‌ترین تغییری که کابینه راست‌گرا اعمال خواهد کرد، اصلاح یا لغو «اصلاحات کشروت» است. در حال حاضر طبق اصلاحات کشروت امکان صدور گواهی کوشر (حلال بودن مواد غذایی طبق قانون دین یهود) از خاخام‌ها گرفته شده است. براین اساس، شرکت‌های خصوصی کوشر نظارت بر این موضوع را برعهده دارند. این موضوع مورد پذیرش احزاب راست‌گرای افراطی نیست و احتمالاً کابینه جدید درصدد تغییر آن برخواهد آمد.

موضوع دیگر حمل و نقل عمومی در شبات(شنبه) است. با وجود تقاضای بخش بزرگی از مردم، ممنوعیت حمل و نقل عمومی در شبات حفظ شده است و انتظار می‌رود این روند ادامه یابد.

معافیت سربازی جوانان حریدی (صهیونیست های اولتراارتدکس) نیز از موضوعاتی است که به عنوان خط قرمز احزاب راست افراطی به شمار می‌رود. در کابینه بنت-لاپید تلاش زیادی شد این معافیت دست‌کم کاهش یابد.

در دولت بنت-لاپید یکی از کارهایی که آویگدور لیبرمن، رئیس حزب سکولار اسرائیل بیتنا انجام داد کاهش پرداخت کمک هزینه مهدکودک به خانواده‌هایی بود که پدر خانواده کاری جز تحصیل دروس دینی نداشت. به نظر می‌آید وزیر جدید دارایی در این مصوبه نیز تغییری به سود صهیونیستهای حریدی اعمال کند.