به گزارش راهبرد معاصر، زمانی که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده در سال 2018 پیام هشدار آمیز خود را به «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان با این مضمون «من تو را دوست دارم. اما این ما هستیم که از شما حمایت میکنیم و شما بدون ما دو هفته هم دوام نمیآورید» ارسال کرد، همه جهان متعجب شده و علامت سوالهای زیادی درباره این هشدار ترامپ و منظور او به وجود آمد.
البته پاسخ به این علامت سوالها شاید خیلی کار سختی نباشد و روشن است که منظور ترامپ این بود که بقا یا نابودی عربستان در دست آمریکاست؛ آمریکایی که بر همه ارکان امنیت ملی عربستان اعم از ارتش، گارد ملی و سرویسهای اطلاعاتی داخلی و خارجی آن مسلط است. حدود 4000 صفحه از اسناد فرماندهان نظامی و امنیتی ارشد آمریکا از جمله 450 نظامی بازنشسته، ملوان، هوانیروز و تفنگداران دریایی آمریکا که همگی در عربستان کار میکردند و در جنگ یمن نیز مشارکت داشته و مبالغ هنگفتی از ریاض میگرفتند، نشان میدهد که ایالات متحده چگونه کشورهای خلیج فارس و به طور ویژه عربستان را در چنگال خود اسیر کرده است.
اما این اسناد شامل چه مواردی میشود؟
کشورهای حوزه خلیج فارس سالهاست که با پرداخت حقوق گزاف به آمریکاییها بهعنوان لابیگر، وکیل، مشاور سیاسی، تحلیلگران اتاقهای فکر و مشاوران روابط عمومی، منافع خود را در واشنگتن ارتقا دادهاند. اما انتصاب اعضای بازنشسته ارتش آمریکا به دلیل تخصص و نفوذ سیاسی آنها در مناصب مهم کشورهای نفتخیز خلیج فارس هزینههای نظامی این کشورها را افزایش داده و روابطشان را با پنتاگون تقویت کرده است.
اسنادی که ماه گذشته توسط واشنگتن پست فاش شد نشان میدهد که بیش از 500 پرسنل نظامی بازنشسته آمریکا از جمله دهها ژنرال و دریاسالار از سال 2015 تاکنون مشاغل بسیار پرسودی در کشورهای ناقض حقوق بشر و در راس آنها عربستان سعودی داشتهاند. بر همین اساس موسسه «نظارت بر دولت» که یک گروه ناظر غیردولتی مستقر در واشنگتن است شکایتی را به وزارت خارجه آمریکا ارائه داد تا اطلاعت بیشتری درباره فعالیت نیروهای نظامی این کشور در کشورهای ناقض حقوق بشر مانند عربستان دریافت کند.
برجستهترین فرماندهان نظامی آمریکا در عربستان
اطلاعات موجود در اسناد فاش شده نشان میدهد عربستان با وجود اینکه در زمره کشورهای هستهای محسوب نمیگردد اما هزینههای تسلیحاتی آن بسیار بالاست.در سال 2021 بودجه دفاعی عربستان از 50 میلیارد دلار فراتر رفت؛ یعنی تقریبا همان مبلغی که انگلیس به عنوان کشور دارنده سلاح هستهای صرف بودجه نظامی خود میکند.
در این میان «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی از زمانی که برای رسیدن به قدرت در عربستان برنامهریزی میکرد اشتیاق بالایی برای توسعه قابلیتهای نظامی این کشور داشت و به همین منظور از سال 2016 حدود 15 ژنرال و دریاسالار آمریکایی را به عنوان مشاور حقوقی وزارت دفاع عربستان استخدام کرد. «کیت الکساندر» ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا که مسئول مدیریت آژانس امنیت ملی این کشور در دوره «باراک اوباما» رئیس جمهور وقت ایالات متحده بود از جمله این ژنرالهای آمریکایی است.
از دیگر افسران ارتش آمریکا که از زمان قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی به عنوان مشاور برای عربستان کار کردهاند میتوان به «جیمز ال جونز» 78 ساله اشاره کرد که ژنرال 4 ستاره نیروی دریایی و فرمانده سابق نیروهای آمریکا در افغانستان بود. او همچنین در دوره اوباما به عنوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده و فرمانده تفنگداران آمریکایی فعالیت میکرد. جیمز ال جونز صاحب دو شرکت مشاورهای مستقر در ایالت ویرجینیا آمریکاست که قراردادهای مشاوره با وزارت دفاع عربستان امضا کرده است.
طبق اسناد فاش شده، جونز در نوامبر 2016 درخواست مجوز کار در عربستان را داد و چهار ماه بعد تاییدیه کشورش را دریافت کرد. او در یک مصاحبه مطبوعاتی فاش کرد که «عادل الجبیر» وزیر مشاور در امور خارجه عربستان با وی تماس گرفته و از او خواسته بود تا در جریان سفر محمد بن سلمان به آمریکا با وی ملاقات کند.
این ژنرال آمریکایی گفت که موافقت کرده بود تا از سال 2017 یک ارزیابی سازمانی از نیروهای مسلح عربستان انجام دهد و سپس تیمی متشکل از 12 مقام ارشد سابق وزارت دفاع آمریکا از جمله «ویلیام.س.کوهن» وزیر دفاع دولت کلینتون برای انجام ماموریت خود در عربستان تشکیل داد.
طبق اسناد مذکور، 4 ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا در سال 2017 مجوز ایالات متحده را برای همکاری با جیمز ال جونز دریافت کردند که شامل چارلز والد، ژنرال چهار ستاره در نیروی هوایی، مایکل باربرو،ژنرال سه ستاره ارتش ، آرنولد بونارو، ژنرال دو ستاره نیروی دریایی، و جان دوست، ژنرال تک ستاره در نیروی هوایی آمریکاست.
درحالی که سایر ژنرالهای آمریکایی از اظهار نظر درباره فعالیت خود در عربستان خودداری کردند، آرنولد بونارو 76 ساله که مشاور کهنهکار پنتاگون و کارمند سابق کنگره است گفت که از آوریل 2017 تا آوریل 2018 به عنوان مشاور برای جیمز جونز کار و هر ماه یا دو ماه یک بار به ریاض سفر میکرده است.
چارلز والد 74 ساله حدود 35 سال در نیروی هوایی آمریکا فعالیت داشت و به عنوان معاون فرمانده نیروهای آمریکا در اروپا کار میکرد و خلبان هواپیماهای اف16 نیز بود. در همین چارچوب شمار دیگری از ژنرالهای بازنشسته ارتش آمریکا کار خود را در تیم جونز در عربستان آغاز کردند که شامل ادوارد کشمن، دریاسالار بازنشسته در نیروی دریایی، شان جنکینز، ژنرال بازنشسته ارتش، و کاتال اوکانر، دریاسالار بازنشسته نیروی دریایی آمریکا میشوند.
کیت الکساندر که مدیر سابق آژانس امنیت ملی و اولین فرمانده تیم سایبری ایالات متحده است از جمله ژنرالهای برجسته آمریکایی محسوب میگردد که برای عربستان کار میکند. در ژوئن 2018 شرکت امنیت سایبری الکساندر قراردادی برای توسعه دانشکده امنیت سایبری «شاهزاده محمد بن سلمان» با سعودیها امضا کرد. این دانشکده نخستین موسسه آموزشی عربستان برای جنگ سایبری است که زیر نظر «سعود القحطانی» مشاور سابق دیوان پادشاهی عربستان و شکنجهگر معروف فعالان سعودی و متهم ردیف اول قتل خاشقجی راهاندازی شد.
با راه اندازی این موسسه، سعود القحطانی بر شبکهای از هک رایانهای و عملیاتهای اطلاعاتی و جاسوسی نظارت داشت که منتقدان و مخالفان محمد بن سلمان از جمله جمال خاشقجی را در سراسر جهان هدف قرار داده است. در آگوست 2018 وزارت خارجه آمریکا در دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده درخواست کیت الکساندر برای کمک به توسعه دانشکده امنیت سایبری عربستان را قبول کرد.
بر خلاف ادعای آمریکا، جنایت قتل جمال خاشقجی نیز بر کار شرکتهای جیمز جونز در عربستان تاثیری نداشته بلکه بعد از آن همکاری خود را با وزارت دفاع عربستان گسترش نیز داد.
در گزارش واشنگتن پست آمده است که شرکتهای جیمز جونز اکنون 4 قرارداد با عربستان دارند و 53 نیروی برجسته آمریکایی در ریاض استخدام شدهاند که 8 نفر از آنها ژنرالهای ارشد ارتش ایالات متحده محسوب میگردند. در آگوست 2020 نیروی دریایی آمریکا مجوز اولیه کار در عربستان را به یک افسر بازنشسته دیگر به نام «تیموتی کارتر» داد تا در شرکت صنایع نظامی عربستان به عنوان معاون اجرایی تسلیحات و موشکها مشغول به کار شود که نسبت به حقوق دریافتی خود در آمریکا از مزایای بسیار زیادی در عربستان برخوردار بود. 514 هزار و 200 دلار حقوق پایه او در عربستان محسوب میشد و سالانه نیز 300 هزار دلار پاداش دریافت میکرد.
قانون آمریکا درباره فروش تخصص نظامی به کشورهای خارجی
بر اساس قوانین فدرال آمریکا پرسنل نظامی بازنشسته ایالات متحده که حداقل 20 سال در لباس رسمی خدمت کرده و مستمری میگیرند از دریافت مبالغ هنگفت در ازای کار از کشورهای خارجی محروم هستند. در سال 1977 کنگره، اختیاراتی برای تایید استخدام عناصر بازنشسته پنتاگون و وزارت خارجه تفویض کرد.
دریافت این مجوزها قبل از اینکه بازنشستگان بتوانند هزینه سفر خود را از کشورهای خارجی مقصد دریافت کنند ضروری بوده و البته آنها میتوانند به عنوان افراد عادی و غیرنظامی در کشورهای خارجی فعالیت کنند. اما تحقیقات واشنگتن پست نشان داد که منع خاصی برای فعالیت بازنشستگان وزارت دافاع آمریکا در دیگر کشورها وجود ندارد از سال 2015 بیش از 95 درصد درخواستها در این زمینه تایید شده است.
ماموریت مستشاران آمریکایی در عربستان
اسناد فاش شده نشان میدهد که شرکتهای جیمز جونز به فعالیتهای مشاورهای خود برای عربستان درمورد ساختار فرماندهی نظامی این کشور ادامه میدهند. در پایان بر اساس اسناد مذکور، مستشاران آمریکایی در عربستان نقشی تعیین کننده در تجاوز این کشور به یمن که منجر به قتل عام هزاران غیرنظامی بیگناه از جمله زنان و کودکان شده، داشتند./ تسنیم